Khi người dùng vô tình tải hoặc đăng nhập vào một đường link giả mạo do các đối tượng phạm tội lập ra, sau một thời gian ngắn, có thể toàn bộ thông tin cá nhân của người dùng như tài khoản, mật khẩu mạng xã hội (MXH), các ứng dụng quan trọng, thông tin thẻ tín dụng, tài khoản ngân hàng, ví điện tử và các thông tin nhạy cảm khác sẽ bị kẻ xấu đánh cắp, chiếm quyền điều khiển, truy nhập tài khoản, chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng, ví điện tử hoặc thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật khác. Điều này được chính các đối tượng phạm tội do Công an huyện Kim Bôi phối hợp Phòng An ninh mạng (ANM) và phòng chống tội phạm (PCTP) sử dụng công nghệ cao (CNC), Công an tỉnh vừa bắt giữ khai nhận.

  

Theo thông tin từ lực lượng chức năng, qua công tác nắm tình hình trên các nền tảng MXH, các trinh sát thấy nổi lên tài khoản có tên "@hotieubao123, @hotieubao service, @hatokibotnetstealer, @jero_stealer_japan” có biểu hiện mua bán phần mềm mã độc sử dụng để tấn công mạng. Sau khi báo cáo, được Ban Giám đốc Công an tỉnh đồng ý, Công an huyện Kim Bôi đã phối hợp Phòng ANM và PCTP sử dụng CNC xác lập chuyên án, đấu tranh với các đối tượng trên.

Qua quá trình xác minh, các trinh sát xác định đối tượng bán các tệp tin có chứa mã độc trên MXH là Hồ Tiểu Bảo ( SN 2005), hộ khẩu thường trú tại xã Phú Lâm, thị xã Nghi Sơn (Thanh Hóa), tạm trú tại khu phố 2, phường Linh Trung, TP Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh), nơi ở tại Chung cư Vinhomes Grand Park, phường Long Thạnh Mỹ, TP Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh). Thời điểm bị bắt Hồ Tiểu Bảo là sinh viên trường Đại học FPT TP Hồ Chí Minh. Là người có trình độ về công nghệ thông tin (CNTT), cũng như biết cách thức vận hành mã độc, Hồ Tiểu Bảo đã đặt mua mã độc dạng Nova từ nước ngoài về tạo Bot trên discord rồi bán cho khách có yêu cầu. Đối tượng sử dụng các tài khoản Facebook, Telegram để bán mã độc nhằm đánh cắp thông tin từ máy tính của người dùng. Mã độc có các tính năng vô cùng nguy hiểm như lấy thông tin của máy, hệ điều hành của máy; thông tin thẻ tín dụng, ví điện tử, visa của nạn nhân; xem lịch sử web, lịch sử download, ảnh chụp màn hình thiết bị của nạn nhân; lấy cookie facebook/All cookie mạng xã hội; lấy tài khoản mật khẩu full trình duyệt... Các mã độc này rất khó gỡ ra khỏi thiết bị, có khả năng chống máy ảo và tự động thêm vào hệ điều hành khi máy khởi động và nhiều chức năng nguy hiểm khác. 

Làm việc với cơ quan điều tra, Hồ Tiểu Bảo khai nhận bắt đầu hoạt động mua bán mã độc trên MXH từ đầu năm 2024 và đã thực hiện thành công nhiều giao dịch với nhiều người không quen biết. Hầu hết các mã độc sau khi giao dịch thành công đối tượng xóa khỏi máy. Tuy nhiên, quá trình điều tra, cơ quan điều tra đã xác định được 15 mã độc thuộc nhiều loại. 

Ngoài việc mua bán mã độc, Hồ Tiểu Bảo còn tải dữ liệu của các website bị lộ thông tin tài khoản quản trị được chia sẻ miễn phí trên MXH Telegram về máy. Sau đó Bảo mua phần mềm có tính năng lọc, trích xuất dữ liệu rồi bán lại cho người khác để thu lợi. Khi có tên đăng nhập, mật khẩu tài khoản quản trị của các website, các đối tượng sẽ xâm nhập trái phép vào website của các cơ quan, tổ chức chiếm quyền điều khiển, chỉnh sửa giao diện, nội dung nhằm nhiều mục đích khác nhau.

Liên quan đến vụ việc, quá trình mở rộng chuyên án, cơ quan điều tra phát hiện đối tượng Nguyễn Hồng Thái (SN 2008), trú tại TP Biên Hòa (Đồng Nai) mua các phần mềm mã độc của Hồ Tiểu Bảo sử dụng vào mục đích trái pháp luật, xâm nhập trái phép vào mạng máy tính của người khác. Đặc biệt, phát hiện đối tượng Khoàng Thành Trung (SN 2006), trú tại bản Phiêng Vai, Nậm Kè, Mường Nhé (Điện Biên) mua mã độc của Hồ Tiểu Bảo để xâm nhập trái phép vào website Trường THCS Tiên Phù, Phù Ninh (Phú Thọ) để sửa điểm của các học sinh trong trường. Các đối tượng này cùng với Hồ Tiểu Bảo đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Kim Bôi ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can về tội "mua bán phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật” theo quy định tại khoản 1, Điều 285 và tội "xâm nhập trái phép vào mạng máy tính của người khác” theo quy định tại khoản 1, Điều 289, Bộ luật Hình sự.

Theo Thiếu tá Nguyễn Văn Thiều, Đội phó Đội Điều tra tổng hợp, Công an huyện Kim Bôi, đây là một hình thức phạm tội mới. Các đối tượng phạm tội có kỹ năng, công cụ, phương tiện CNTT ở trình độ cao. Hành vi phạm tội rất nguy hiểm khi xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, xã hội thông qua mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông và các thiết bị số. Đấu tranh với các đối tượng phạm tội trong lĩnh vực này gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình điều tra, xác minh, thu thập chứng cứ dữ liệu điện tử...

Đồng chí Nguyễn Đức Bình, Phó trưởng phòng CNTT, Sở Thông tin và Truyền thông cho biết: Trong thời đại số hóa hiện nay, thông tin cá nhân, tài khoản trực tuyến rất quan trọng. Xu hướng người dùng internet bị đánh cắp thông tin bởi các loại mã độc thời gian gần đây có dấu hiệu gia tăng. Để tự bảo vệ mình, người dùng internet, mạng máy tính cần luôn cảnh giác khi cài đặt ứng dụng, phần mềm mới trên điện thoại, máy tính, tuyệt đối không cài các ứng dụng, phần mềm từ nguồn không tin cậy. Cài đặt các phần mềm diệt virus để bảo vệ thiết bị khỏi mã độc, sử dụng phần mềm chính hãng, có bản quyền, không nên sử dụng các bản phần mềm "bẻ khóa” vì thường tin tặc sẽ cài cắm mã độc bên trong. Sử dụng xác thực 2 yếu tố cho các tài khoản MXH, tài khoản ngân hàng và các ứng dụng quan trọng khác. Sử dụng công cụ quản lý mật khẩu để tạo và lưu trữ mật khẩu mạnh, tránh sử dụng cùng một mật khẩu cho nhiều tài khoản khác nhau. Đồng thời, định kỳ kiểm tra, thay đổi mật khẩu. Ngoài ra, không nên lưu thông tin đăng nhập trên trình duyệt web vì mã độc thường tập trung đánh cắp các thông tin này.