Nền nông nghiệp nước ta ngày càng chịu tác động mạnh mẽ của cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0. Tỉnh đã định hướng bằng Quyết định số 1604/QĐ-UBND, ngày 31/8/2015 phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững đến năm 2020. Trước yêu cầu ngày càng cao của thị trường và người tiêu dùng, đòi hỏi nông dân phải nâng cao trình độ, ứng dụng tiến bộ KHKT, công nghệ cao (CNC) phù hợp để phát triển sản xuất. Giúp giảm công lao động, thất thoát do thiên tai, dịch bệnh, tiết kiệm chi phí, đảm bảo đầu ra, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường.

Năm 2016, nông dân Phạm Tiến Sinh, Công ty TNHH MTV Hòa Bình GAP, thị trấn Ba Hàng Đồi (Lạc Thủy) đã tạo đột phá với mô hình trồng dưa trong nhà kính công nghệ Isarel đầu tiên của tỉnh. Toàn bộ cây được trồng bằng phương pháp thủy canh theo quy trình VietGAP. Hệ thống điều khiển nhiệt độ, ánh sáng thông minh, hệ thống tưới nhỏ giọt Isarel, cảm biến nhiệt độ… đều được kết nối với bộ điều khiển trung tâm. Các khâu chăm sóc được điều chỉnh tự động theo yêu cầu của từng loại cây trồng trong bộ nhớ lập trình.

Theo ông Sinh, sử dụng công nghệ thông minh giúp cây trồng được chăm sóc tốt nhất, loại bỏ yếu tố mùa vụ, tránh sâu bệnh, thời gian thu hoạch ngắn; tiết kiệm nhiều loại chi phí. Vì vậy, năng suất, chất lượng sản phẩm cao hơn rất nhiều. Các sản phẩm của công ty đều tiêu thụ nhanh, mang về doanh thu khoảng 2 tỷ đồng/năm. Hiện, quy mô sản xuất đã mở rộng trên 4 ha, được sử dụng thêm công nghệ truy xuất nguồn gốc để bảo vệ thương hiệu. Gây ấn tượng với mô hình sản xuất hiện đại đang đi đầu xu thế, ông là 1 trong 4 nông dân tiêu biểu được HND tỉnh lựa chọn tham gia cuộc thi "Làm nông thời 4.0” do Báo Nông thôn Ngày nay phối hợp tổ chức.

Với vai trò cầu nối đưa KHCN đến gần nông dân, các cấp Hội đã làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục hội viên nâng cao kiến thức, hiểu biết xã hội; nâng cao năng lực ứng dụng KHKT, tiếp cận thị trường; tăng cường các hoạt động dạy nghề. Tạo động lực cho nông dân từng bước tiếp cận nền nông nghiệp 4.0. Nhờ vậy, nông dân ngày càng mạnh dạn, áp dụng thuần thục những tiến bộ KHKT, thành tựu CMCN 4.0 vào sản xuất nông nghiệp như: công nghệ phun tưới tự động; máy bay không người lái phun thuốc BVTV; mạng cảm biến thông minh trong nhà kính; phương pháp nuôi cấy mô; chăn nuôi an toàn sinh học, quy trình sản xuất VietGAP. Các ứng dụng KHKT trong một số khâu sản xuất còn hạn chế như sơ chế, bảo quản, chế biến được khuyến khích đẩy mạnh. Đến nay, toàn tỉnh có hàng nghìn mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng tiến bộ KHKT, CNC của hội viên nông dân đem lại hiệu quả kinh tế. Điển hình như ông Nguyễn Duy Lành, thôn Bột, xã Phú Thành (Lạc Thủy) với mô hình trang trại trồng trọt kết hợp chăn nuôi, thu nhập 6 tỷ đồng/năm; bà Đặng Thị Thu, thị trấn Cao Phong (Cao Phong) thu nhập khoảng 5 tỷ đồng/năm từ vườn cam VietGAP…

Đồng chí Lê Văn Thạch, Phó Chủ tịch HND tỉnh đánh giá: Những năm qua, các phong trào nông dân, nổi bật là phong trào thi đua SX-KD giỏi đã tác động tích cực đến thực hiện đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động nông thôn, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Đến nay, giá trị thu được trên 1 ha đất sản xuất bình quân đạt trên 140 triệu đồng/ha (tăng trên 2,2 lần so với năm 2010). Đời sống người dân được cải thiện rõ rệt, bộ mặt nông thôn có nhiều khởi sắc, góp phần củng cố tổ chức Hội, khẳng định vai trò, vị thế của nông dân trong phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Qua đó, đã hình thành những vùng sản xuất chuyên canh, cánh đồng mẫu lớn. Tạo nên những thương hiệu nông sản hàng hoá đặc trưng, được đảm bảo tiêu thụ bởi các chuỗi giá trị hoạt động hiệu quả. Với các sản phẩm chè, cam, bưởi, thịt lợn, thịt gà, thịt dê, cá, rau su su…, toàn tỉnh đã xây dựng được 51 chuỗi cung ứng nông sản thực phẩm an toàn. Nông sản của tỉnh đã vươn tới nhiều thị trường, có mặt trên mọi miền đất nước. Ấn tượng nhất là sản phẩm cam Cao Phong đã vượt qua nhiều quy trình kiểm định chất lượng để có mặt, phục vụ ở hạng thương gia của hãng hàng không Vietnam Airline.

Trong quá trình thực hiện, phong trào SX-KD giỏi đã cho thấy nhiều hạn chế: Phong trào phát triển chưa đồng đều, chất lượng chưa cao; công tác tuyên truyền chưa đi vào chiều sâu; quy mô sản xuất còn nhỏ, phương thức sản xuất cá thể, tự phát, trình độ KHKT, quản lý còn yếu; chất lượng sản phẩm chưa đạt yêu cầu…

Để nâng cao hiệu quả phong trào, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Trên cơ sở những văn bản của T.Ư Hội ban hành, các cấp HND tỉnh bám sát tình hình thực tế địa phương để thực hiện các giải pháp. Tích cực tham mưu cấp ủy, chính quyền tập trung nguồn lực hỗ trợ nông dân phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM.

Các cấp Hội tăng cường liên kết đào tạo nguồn nhân lực nông nghiệp kỹ thuật cao. Khai thác hiệu quả nguồn vốn từ hoạt động tín chấp; vận động nông dân liên kết để tập trung ruộng đất, nâng quy mô sản xuất; phát triển các mô hình trang trại, HTX. Đồng thời, đẩy mạnh hoạt động quảng bá sản phẩm, làm cầu nối liên kết, hỗ trợ tiêu thụ cho nông dân. Gắn phong trào SX-KD giỏi với công tác củng cố, xây dựng tổ chức Hội, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của hội viên nông dân.

Đồng chí Nguyễn Thị Cẩm Phương, Chủ tịch HND tỉnh nhận định: Thực tế tại tỉnh ta, quy mô sản xuất chủ yếu vẫn là nhỏ lẻ, nhiều hộ chưa quan tâm đến ATTP trong sản xuất, khiến sản phẩm không đáp ứng được yêu cầu thị trường, khó tiêu thụ. Trình độ ứng dụng KHCN của nông dân chưa cao, sản xuất còn phụ thuộc nhiều vào yếu tố thời tiết. Một số HTX, tổ hợp tác còn yếu về năng lực quản trị, kết nối cung cầu. Vì vậy, để nền nông nghiệp phát triển bền vững, trước hết cần thay đổi tư duy của nông dân, phát huy vai trò cầu nối của các cấp Hội giúp nông dân tiếp cận những công nghệ tiên tiến, CNC. Mỗi địa phương cần quy hoạch vùng sản xuất tập trung; có các chính sách hỗ trợ nông dân về vốn, KHKT, tạo điều kiện để doanh nghiệp, HTX đầu tư vào nông nghiệp, liên kết sản xuất. Bố trí nguồn lực đầu tư hạ tầng sản xuất, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ KHKT. Đặc biệt, tập trung thực hiện Chỉ thị số 28-CT/TU của BTV Tỉnh ủy về tiếp tục thực hiện Đề án "Nâng cao vai trò, trách nhiệm của HND Việt Nam trong phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM và xây dựng giai cấp nông dân Việt Nam giai đoạn 2010- 2020".

                                                                                 Thu Hằng