70 năm đã trôi qua nhưng ký ức, kỷ niệm về tháng ngày tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ vẫn còn vẹn nguyên trong tâm trí cựu chiến binh Lý Văn Ngoan (ảnh), hiện sinh sống tại thôn Đồng Tiến, xã Phú Thành, huyện Lạc Thủy.
Dù tuổi cao nhưng cựu chiến binh Lý Văn Ngoan luôn giữ vững và phát huy phẩm chất bộ đội Cụ Hồ
19 tuổi, ông Ngoan hăng hái lên đường nhập ngũ tại Trung đoàn 55, tỉnh Thanh Hóa. Tháng 1/1954, ông được điều động tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ tại Trung đoàn 77, nhiệm vụ chính là thiết kế công sự pháo binh cho Sư đoàn 351.
Ông Ngoan nhớ lại: Đồi Độc Lập là 1 trong 2 cánh cửa thép của tuyến phòng ngự phía Bắc bảo vệ trung tâm Mường Thanh, địch trang bị nhiều vũ khí hiện đại, thiện chiến, xung quanh ngọn đồi chằng chịt dây thép gai, dày đặc các loại mìn phòng ngự. Tiêu diệt đồi Độc Lập là nhiệm vụ bắt buộc được đưa ra trong đêm 14/3/1954. Khi đó trời mưa như trút, bùn nhão nhoét, đạn pháo của Pháp bắn liên hồi. Ban đêm, địch thả pháo sáng nên mọi di biến của quân ta đều phải rất cẩn thận để tránh bị phát hiện. Mọi phương án tấn công đã sẵn sàng nhưng đơn vị cối chi viện chưa thể đến được vì trời mưa to. Đến đúng 3h sáng, lệnh nổ súng mới được bắt đầu. Sau hơn 30 phút bộc phá đã mở song cửa, tiểu đội mũi nhọn ào ạt xông lên nhưng gặp phải sự kháng cự mạnh mẽ của địch. Pháo binh nhích từng mét để đến trận địa, trong khi đó các mũi chủ lực bắn dồn dập về phía trận địa pháo của địch để hạn chế sự chống trả. Sau gần 1 giờ, hai bên giành giật từng đoạn chiến hào. Cuối cùng quân ta đã tấn công vào các cứ điểm trung tâm. Đến 6h30 ngày 15/3, địch bỏ trận địa tháo chạy về trung tâm Mường Thanh.
Khi đó, đồi A1 có vị trí vô cùng quan trọng nên địch đã cho một tiểu đoàn tinh nhuệ chiếm giữ. Sau 4 ngày chiến đấu, quân ta cũng mới chiếm được một phần nhỏ của khu vực trọng yếu này. Lúc này Bộ chỉ huy chiến dịch quyết tâm bằng mọi giá phải đào được đường hầm đưa thuốc vào làm nổ tung hệ thống hầm ngầm ở đây. Đơn vị ông Ngoan nhận nhiệm vụ đào hầm công sự tiến về sân bay Mường Thanh, việc đào hầm phải tuyệt đối bí mật. Ban ngày nằm trong hầm phía bìa rừng, đến 18h, các mũi đào giao thông hào được ngụy trang kỹ bắt đầu lên đường đào hào. Điều kiện vô cùng gian khổ, hiểm nguy, hào đào đến đâu bùn non lấp đến đó, nhiều đoạn vừa phải đào hào vừa bốc bùn non, vừa ngụy trang che mắt địch và cầm hơi lấy sức bằng những bát cơm đùm, cơm nắm. Với quyết tâm cao, quân ta đã vượt qua được tất cả để đúng giờ G, khối bộc phá ngàn cân phát nổ, đây cũng là mệnh lệnh tấn công đợt cuối cùng tiêu diệt toàn bộ Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.
Sau khi tham gia hết giai đoạn 2 của chiến dịch, ông Ngoan được điều động thực hiện nhiệm vụ mới đưa tù binh về địa phương ở Hà Giang và làm nhiệm vụ khác. Năm 1962, ông xuất ngũ về công tác tại Nông trường Mộc Châu. Tháng 10/1965 làm giáo viên tại Trường trung cấp chăn nuôi. Năm 1985, ông nghỉ hưu và sinh sống tại thôn Đồng Tiến, xã Phú Thành đến nay. Ông vinh dự được tặng thưởng Huy chương Chiến thắng hạng nhì, Huân chương Chiến sĩ vẻ vang, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng nhất, Huy hiệu Chiến thắng Điện Biên.
Dù tuổi cao nhưng cựu chiến binh Lý Văn Ngoan luôn giữ vững và phát huy phẩm chất bộ đội Cụ Hồ; gương mẫu và vận động con cháu, nhân dân chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước; tích cực lao động sản xuất, góp phần xây dựng quê hương, đất nước.
Đinh Thắng
Cứ mỗi dịp tháng 4 hằng năm, những cựu binh tham gia kháng chiến chống Mỹ lại cùng tề tựu để nhớ về thời hoa lửa lên đường đi chiến đấu với nhiệt huyết và khát vọng cháy bỏng vì độc lập và thống nhất đất nước. Mỗi người một hoàn cảnh, người gác việc học hành, tạm biệt người yêu lên đường kháng chiến, người là con độc nhất trong gia đình viết đơn tình nguyện đi bộ đội, thanh niên xung phong… với tâm thế được tận hiến cho Tổ quốc.
Phương châm "nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ” được nhắc đi nhắc lại trong suốt hành trình triển khai Đề án ổn định dân cư, phát triển KT-XH vùng chuyển dân sông Đà. Cùng với những chính sách thiết thực, hiệu quả, những điều chỉnh kịp thời phù hợp với tình hình thực tế, đời sống nhân dân vùng tái định cư các dự án thủy lợi, thủy điện từng bước ổn định.
Đến thăm Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, chúng tôi được chị Ngô Thị Lai, cán bộ Bảo tàng giới thiệu tham quan, tìm hiểu khá nhiều hiện vật quan trọng, độc đáo, góp phần làm nên chiến thắng lừng lẫy năm châu 70 năm về trước. Một trong những hiện vật ấy là chiếc xe đạp thồ huyền thoại.
Cho đến nay, sau 52 năm, trận chiến khốc liệt nhất trong lịch sử chiến tranh Việt Nam, được mệnh danh là "mùa hè đỏ lửa” với sự huy động lực lượng lớn chưa từng có trong 81 ngày đêm giằng co từng mét đất, ngôi nhà giữa bom rơi, đạn nổ vẫn còn in đậm trong ký ức quân và dân cả nước cũng như lớp thanh niên tỉnh Hòa Bình lên đường đến với chiến trường Quảng Trị, góp phần tô thắm trang sử hào hùng của dân tộc trong hành trình giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Văn hóa có vai trò đặc biệt quan trọng đối với mỗi quốc gia, dân tộc. Trong bối cảnh hiện nay, việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của các vùng miền, dân tộc là nhiệm vụ rất quan trọng, vừa góp phần củng cố nền tảng tinh thần của xã hội, tăng cường khối đại đoàn kết, khơi dậy khát vọng phát triển, vừa quảng bá du lịch, thúc đẩy phát triển KT-XH.
Sinh năm 1932, năm nay cựu chiến binh (CCB) Vũ Trọng Thuận ở tổ 3, phường Thống Nhất (TP Hòa Bình) đã ngoài 90 tuổi, nhưng khi kể về một thời binh lửa nơi chiến trường Điện Biên Phủ năm xưa, giọng ông vẫn sang sảng. Thời điểm đó ông tham gia với vai trò là chiến sỹ quân y của trạm thu dung điều trị thương binh dưới tán rừng Mường Phăng. 70 năm đã trôi qua, ký ức thời thanh niên của người cựu binh như ùa về khi hoa ban nở trắng những cánh rừng Tây Bắc.
