Vợ chồng ông Hà Minh Thiết sống giản dị trong căn nhà sàn đơn sơ thuộc xóm Nám, cách không xa trường THCS xã Xăm Khòe (Mai Châu).

Chuyện mà ông Hà Minh Thiết bảo "không có gì to tát và đáng nói” đó chính là chuyện gần 10.000 m2 đất được ông vận động gia đình, dòng họ tự nguyện hiến tặng để xây trường THCS xã Xăm Khòe. Trên quỹ đất được hiến tặng, ngôi trường được xây dựng với khuôn viên rộng rãi, khang trang, quy mô 8 phòng học kiên cố cùng đầy đủ nhà hiệu bộ, các công trình phụ trợ như thư viện, phòng y tế...

Theo lời kể của đồng chí Hà Thế Hùng, Bí thư Đảng ủy xã Xăm Khòe, trước đây, xã có trường liên cấp THCS&THPT. Thực hiện chủ trương chia tách, toàn bộ cơ sở vật chất được chuyển cho trường THPT, còn trường THCS được đầu tư xây dựng mới. Tuy nhiên, do không có quỹ đất để xây trường mới, nên trong suốt nhiều năm thầy trò nhà trường phải đi "mượn” trường lớp. Đầu tiên là "mượn” chính cơ sở vừa chia tách, sau đó là trường tiểu học. Suốt gần 10 năm, thầy trò trường THCS xã phải đi học nhờ như thế. Thiếu thốn về cơ sở vật chất tối thiểu, thầy cô giáo không yên tâm công tác, học sinh cũng thiếu chuyên tâm học hành, thậm chí có thời điểm các em còn theo nhau bỏ học. Khó khăn chồng chất khó khăn, trong nhiều năm liền, chất lượng giáo dục của nhà trường luôn bị xếp ở nhóm cuối của huyện.

"Trong lúc khó khăn đó, nhà trường đã được ông Hà Minh Thiết, khi đó đang là Chủ tịch MTTQ xã đặt vấn đề sẽ vận động anh em trong họ tộc di chuyển mồ mả cha ông, tự nguyện hiến toàn bộ đất nghĩa trang của dòng họ với diện tích gần 10.000 m2 để xây dựng trường học” - đồng chí Bí thư Đảng ủy xã chia sẻ. Điều đặc biệt nữa là việc hiến đất xây trường của dòng họ Hà đã tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ. Noi gương ông Thiết và dòng họ, nhiều hộ trong xã đã tự nguyện hiến đất xây dựng các công trình hạ tầng trong phong trào xây dựng NTM, góp phần làm thay đổi diện mạo, đưa Xăm Khòe vốn là một xã khó khăn đã hoàn thành đạt chuẩn NTM vào cuối năm 2019, về đích sớm hơn 1 năm so với kế hoạch đề ra.

"Ban đầu mọi người phản đối quyết liệt lắm! Tôi phải lấy cái quyền là trưởng họ để tổ chức họp họ bàn riêng về việc này…” - ông Hà Minh Thiết kể. Trong nhiều lần họp họ, ông đều thất bại, không ai đứng về phía ông. Bởi, theo quan niệm của đồng bào dân tộc Thái, việc động chạm đến nơi an táng của người đã khuất là một cấm kỵ, với dòng họ Hà cũng vậy.

Không chán nản hay thất vọng, ông đem chuyện của nhiều đứa trẻ phải bỏ dở việc học hành vì không có trường lớp ra tâm sự với bậc bề trên, những người có tuổi, uy tín trong dòng họ. May mắn là họ đã dần thấy được cái tâm sáng của ông. Người đầu tiên là mẹ ông, tiếp đó là các bà cô, ông chú. Nghe ông nói, họ đã hiểu. Từ chỗ phản đối dần quay sang ủng hộ ông. Dòng họ Hà ở xã Xăm Khòe đã thống nhất di dời mồ mả, hiến tặng toàn bộ khu đất gần 10.000 m2 cho địa phương xây dựng trường THCS xã. Chỉ trong 1 đêm, toàn bộ ngôi mộ được di chuyển, quy tập về nơi an táng mới. Khu nghĩa trang mới cũng là phần đất canh tác của 9 hộ trong dòng họ, trong đó có phần của gia đình ông Thiết.

Sau khi nhận bàn giao đất, chính quyền địa phương đã báo cáo với UBND huyện triển khai thực hiện ngay việc khởi công xây dựng trường học vào cuối năm 2010. Lễ khai giảng năm học 2011 - 2012 đánh dấu sự ra đời của ngôi trường mới, mang lại niềm vui lớn lao cho thầy trò nhà trường.

Thầy giáo Hà Văn Thuận, Hiệu trưởng trường THCS Xăm Khòe chia sẻ: Với cơ sở vật chất hiện có, nhà trường đảm bảo tốt việc học tập, rèn luyện của gần 380 học sinh là con em trong xã. Cán bộ, giáo viên yên tâm công tác, chất lượng dạy và học của nhà trường từng bước được nâng cao. Từ chỗ thường xuyên đứng ở nhóm cuối của huyện về chất lượng dạy và học bậc THCS, liên tục vài năm qua, nhà trường đều hoàn thành tốt nhiệm vụ, các năm học đều có học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp huyện, đặc biệt không có học sinh bỏ học… Điểm nhấn là đến đầu năm học 2017 - 2018, trường THCS Xăm Khòe vinh dự được công nhận đạt chuẩn quốc gia.

Từ đó đến nay, nhà trường luôn phát huy thành tích, không ngừng nỗ lực nâng cao hiệu quả dạy và học để xứng đáng là điểm sáng trong nền GD&ĐT huyện Mai Châu. Trong niềm vui của thầy trò trường THCS xã Xăm Khòe, không thể không nhắc đến ông Hà Minh Thiết - người đầy tâm huyết đã góp công trao tặng đất cho nhà trường. Để rồi từ đây, đất đã được "gieo mầm”. Những mầm non của tương lai sẽ học được cách vươn lên xanh tốt và nở hoa rực rỡ.

Khánh An