Nguồn nhân lực y tế đầy đủ về số lượng và có chất lượng là điều kiện không thể thiếu để đạt được độ bao phủ chăm sóc sức khoẻ toàn dân, một trong những mục tiêu phát triển bền vững.

Nghị quyết số 20-NQ/TƯ ngày 25/10/2017, tại Kỳ họp thứ Sáu, khoá XII của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới khẳng định ngành y là một ngành đặc biệt. Nhân lực y tế phải đáp ứng yêu cầu chuyên môn và y đức; cần được tuyển chọn, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt... Nghị quyết đưa ra quan điểm chỉ đạo đổi mới thể chế, bộ máy tổ chức, phương thức quản lý, nhân lực trong ngành y tế.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 92/QĐ-TTg ngày 09 tháng 01 năm 2013 về việc phê duyệt Đề án Giảm quá tải bệnh viện giai đoạn 2013 - 2020 trong đó đã chỉ đạo "Tiếp tục thực hiện việc luân phiên, luân chuyển cán bộ chuyên môn từ tuyến trên về hỗ trợ, chuyển giao kỹ thuật cho tuyến dưới để nâng cao chất lượng bệnh viện tuyến dưới”. Thực hiện Quyết định này, Dự án "Giáo dục và đào tạo nhân lực y tế phục vụ cải cách hệ thống y tế” hỗ trợ kinh phí đào tạo Chuyên khoa I (CKI) cho bác sĩ trẻ tình nguyện tham gia chương trình 585 "Thí điểm đưa bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hôi đặc biệt khó khăn”.

Dự án thí điểm bác sĩ trẻ tình nguyện là bước đột phá của ngành y tế trong việc tiến tới bảo đảm đủ số lượng nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân ở địa phương còn khó khăn, mục tiêu đến năm 2020 đưa khoảng 300 - 500 bác sĩ trẻ về công tác.

Đến 31/12/2018 Dự án đã tổ chức khai giảng 15 khóa bác sĩ CKI tại Đại học Y Hà Nội, Đại học Y Dược Huế, Đại học Y Dược Hải Phòng với số lượng 354 bác sĩ cho 82 huyện nghèo của 23 tỉnh. Các bác sĩ được đào tạo liên tục trong vòng 24 tháng như bác sĩ nội trú, theo hướng "cầm tay chỉ việc”, bên cạnh đó trường còn  giao mỗi giảng viên trực tiếp hướng dẫn 1 học viên và có sự kiểm soát chặt chẽ kết quả đầu ra, bảo đảm khi ra trường họ giỏi tay nghề, có thể "độc lập tác chiến” ở vùng sâu, vùng xa, thực hiện tốt các kỹ thuật khám, chữa bệnh tại cơ sở y tế tuyến huyện. Trong thời gian đào tạo các bác sĩ được hỗ trợ tiền học phí, hưởng lương theo quy định và các chế độ khác của dự án.

Từ tháng 4 - 9/2019 có thêm 48 bác sĩ trẻ khóa 4 & 5 hoàn thành khóa học CKI và được bàn giao về các tỉnh vùng núi phía Bắc và 29 bác sĩ trẻ khóa 6 hoàn thành khóa học và bàn giao về công tác tại các huyện nghèo, huyện khó khăn khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Đến hết tháng 12/2019 có khoảng 107 bác sĩ trẻ tình nguyện được bàn giao về công tác tại các huyện nghèo từ miền Trung, Tây Nguyên đến các tỉnh miền núi phía Bắc.

Sau khi tốt nghiệp bác sĩ CKI, các bác sĩ sẽ về công tác 03 năm (đối với nam) và 02 năm (đối với nữ) tại các huyện nghèo như đã đăng ký tình nguyện. Riêng đối với các bác sĩ được các huyện nghèo cử đi đào tạo sẽ công tác lâu dài tại Bệnh viện/TTYT huyện nghèo.

Các bác sĩ lên huyện vùng cao công tác đang phát huy rất tốt, có người làm được 50 thậm chí 70 kỹ thuật thuộc các lĩnh vực ngoại khoa, chẩn đoán hình ảnh…, đảm nhận 50% - 60% công việc chuyên môn. Điển hình như bác sĩ trẻ Nguyễn Văn Hiếu tình nguyện tại huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên đã được bình chọn là 1 trong 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu của năm 2017. Hay Nguyễn Chiến Quyết là bác sĩ trẻ tình nguyện tại Bệnh viện đa khoa (BVĐK) Bắc Hà, Lào Cai là một trong 10 gương mặt tiêu biểu được Hội Thầy thuốc Trẻ Việt Nam vinh danh. Lãnh đạo BVĐK Bắc Hà chia sẻ: "Tại BVĐK Bắc Hà từ khi bác sĩ CKI Nguyễn Chiến Quyết sau 17 tháng lên "cắm chốt” đã tham gia mổ hơn 1.000 trường hợp, tính trung bình cứ mỗi ngày BS. Quyết mổ khoảng 2 ca bệnh. Sự có mặt của BS. Quyết không chỉ góp phần làm cho BVĐK Bắc Hà có thêm nguồn nhân lực chuyên môn cao để phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe cho bà con nhân dân trên địa bàn, mà còn khẳng định thêm tính hiệu quả thiết thực của Đề án 585”.

Việc hỗ trợ đào tạo CKI cho bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại miền núi, vùng sâu, vùng xa... là một bước quan trọng giúp ngành y tế tiến tới bảo đảm đủ số lượng nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của nhân dân ở địa phương còn khó khăn. Qua đó tạo cơ hội cho đông đảo người nghèo, người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo được tiếp cận các dịch vụ y tế có chất lượng ngày một tốt hơn; hạn chế chuyển tuyến điều trị không cần thiết, góp phần giảm quá tải ở các bệnh viện tuyến trên; thu hẹp khoảng cách giữa đồng bằng và miền núi.