(HBĐT) - Thực tế cho thấy, việc triển khai chương trình điều trị cai nghiện bằng các chất thay thế Methadone, Buprenorphin trên địa bàn tỉnh đã góp phần làm giảm thiểu việc sử dụng ma túy bất hợp pháp, giảm dùng chung bơm kim tiêm, giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV và các bệnh lây truyền qua đường máu. 

Cũng như nhiều người nghiện ma tuý (NNMT) khác trên địa bàn phường Đồng Tiến (TP Hòa Bình), hơn 4 năm qua, hàng ngày, anh L.N.G ở tổ 19 đều đặn đến cơ sở cấp phát thuốc để uống Methadone vào khung giờ nhất định. Anh cho biết: Bản thân tôi là NNMT lâu năm, từng cai nghiện nhiều lần nhưng không thành công. Sau khi tham gia điều trị thay thế bằng Methadone đến nay tôi đã từ bỏ, không còn phụ thuộc vào ma túy. Sức khỏe được hồi phục, tinh thần thoải mái, cải thiện được các mối quan hệ gia đình và xã hội, có khả năng lao động bình thường...

Ở huyện vùng cao Mai Châu, công tác cai nghiện cho NNMT bằng phương pháp thay thế Methadone cũng đạt được những hiệu quả tích cực. Theo đồng chí Lường Thị Lan Anh, Trưởng Khoa y tế công cộng (Trung tâm Y tế huyện Mai Châu), Cơ sở điều trị Methadone huyện được thành lập cuối năm 2013. Đến nay, đã cơ bản đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ điều trị thay thế các chất ma túy dạng thuốc phiện bằng Methadone cho hơn 100 NNMT trên địa bàn. Quá trình điều trị, hầu hết người bệnh chấp hành tốt thời gian uống thuốc; thực hiện theo đúng hướng dẫn của các y, bác sỹ tại cơ sở. Nhờ đó, 100% người bệnh phục hồi sức khỏe và tham gia lao động, hòa nhập cộng đồng...

Thống kê, hiện nay toàn tỉnh có 1.871 NNMT có hồ sơ quản lý, giảm 95 người so với năm 2019. Trong đó, có 1.477 người ngoài cộng đồng, giảm 34 người so với năm 2019; 120/151 xã, phường, thị trấn có NNMT; 61 người nghiện ở trại tạm giam, nhà tạm giữ; 333 người nghiện trong các cơ sở cai nghiện; số NNMT tổng hợp là 342 người. Dù tỉnh có nhiều chính sách hỗ trợ công tác cai nghiện. Tuy nhiên, số người tái nghiện sau cai còn phố biến. Bởi vậy, chương trình điều trị cai nghiện bằng các loại chất thay thế đang được xem là liệu pháp hiệu quả. Đồng chí Hoàng Thị Thủy, Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết: Chương trình điều trị cai nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone tại tỉnh được triển khai vào tháng 10/2012. Sau 8 năm hoạt động, từ 1 cơ sở điều trị, đến nay toàn tỉnh đã tăng lên 11 cơ sở điều trị và 9 cơ sở cấp phát thuốc, bao phủ 10/10 huyện, thành phố, điều trị cho 781 người. Phương pháp này được đánh giá là thiết thực và mang lại hiệu quả nhất, giúp NNMT cải thiện sức khỏe, nâng cao chất lượng, ổn định cuộc sống, hòa nhập tốt với cộng đồng xã hội, giảm gánh nặng chi phí cho việc mua, sử dụng ma tuý bất hợp pháp; nhiều bệnh nhân có việc làm, thu nhập ổn định để nuôi sống bản thân và gia đình. Song song với đó, tình hình TTATXH ở những địa bàn triển khai điều trị Methadone từng bước có sự thay đổi rõ nét. Tình trạng vi phạm pháp luật, mâu thuẫn trong gia đình đối với bệnh nhân liên quan đến ma túy, trộm cắp tài sản... có nhiều chuyển biến tích cực.

Bên cạnh việc điều trị bằng Methadone, NNMT cũng có thêm sự lựa chọn về sử dụng thuốc cai nghiện thay thế, khi cuối năm 2019, tỉnh thí điểm triển khai chương trình điều trị thay thế bằng Buprenorphin tại TP Hòa Bình và huyện Mai Châu với 16 bệnh nhân. Theo kế hoạch, đến hết năm 2020 sẽ triển khai tại các huyện: Lạc Sơn, Lạc Thủy, Đà Bắc, Lương Sơn, với khoảng 100 người điều trị. "Buprenorphin là dạng viên ngậm, thuốc có tác dụng kéo dài trong 72 giờ, bệnh nhân chỉ phải đến cơ sở y tế 2 - 3 ngày 1 tuần, ngậm thuốc khi đã đạt ổn định liều, giảm thời gian đi lại cho người bệnh, phù hợp với các bệnh nhân ở miền núi, vùng sâu, vùng xa... Thuốc Buprenorphin được xem là an toàn và ít tác dụng phụ, không tương tác với thuốc ARV, không gây tăng liều khi người bệnh đang điều trị Buprenorphin có kết hợp với điều trị ARV. Sau khi sử dụng ổn định, bệnh nhân không còn cảm giác thèm sử dụng heroin hay chất dạng thuốc phiện nữa” - đồng chí Hoàng Thị Thủy nhấn mạnh.

Để công tác điều trị cai nghiện bằng Methadone, Buprenorphin tiếp tục phát huy hiệu quả, theo đồng chí Hoàng Thị Thủy, trong thời gian tới, các cấp, các ngành cần tăng cường công tác truyền thông trong cộng đồng, nhóm NNMT về những lợi ích của chương trình, để người nghiện và gia đình tiếp cận, đăng ký điều trị. Tại các cơ sở điều trị bảo đảm thực hiện quy trình điều trị, quản lý thuốc theo đúng quy định, nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ đáp ứng nhu cầu của người bệnh. Tạo điều kiện để có từ 90% số người nghiện, người sử dụng ma túy có hồ sơ quản lý được tiếp cận các dịch vụ tư vấn, điều trị; tạo điều kiện giúp bệnh nhân điều trị tái hòa nhập cộng đồng và giải quyết việc làm, cải thiện đời sống.