Nhà máy Thủy điện Hòa Bình đóng góp tích cực cho ngân sách của tỉnh.
Dự án NMTĐHBMR do EVN làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư 9.220,8 tỷ đồng, quy mô 2 tổ máy với tổng công suất 480 MW, điện lượng bình quân 488,3 triệu kWh. Khi hoàn thành, tổng công suất của NMTĐHB tương đương công suất Nhà máy Thủy điện Sơn La. Dự án tạo điều kiện khai thác tối đa nguồn nước xả thừa vào mùa lũ để phát điện; nâng cao khả năng điều tần, ổn định tần số của hệ thống lưới điện quốc gia, giảm cường độ các tổ máy hiện hữu, kéo dài tuổi thọ của thiết bị, tiết kiệm chi phí bảo dưỡng… Dự án hoàn thành góp phần đóng góp ngân sách tỉnh khoảng 250 tỷ đồng/năm, đồng thời, tạo ra hệ thống hạ tầng đồng bộ, góp phần phát triển KT-XH của TP Hòa Bình.
Dự án ảnh hưởng đến 152 hộ dân (60 hộ phạm vi mặt bằng công trình chính, 92 hộ phạm vi mặt bằng đường Lê Đại Hành phục vụ thi công công trình) và 10 tổ chức; tổng diện tích đất thu hồi 85,6 ha (thu hồi vĩnh viễn 40,4 ha, thu hồi tạm thời 46,2 ha). Theo kế hoạch, dự án phải hoàn thành GPMB toàn bộ trước ngày 30/11/2020, như vậy đã bị chậm. Đối với GPMB của tổ chức, hiện còn vướng mắc khu cảng Ba cấp (2,6 ha) sử dụng phục vụ xây dựng công trình phụ trợ trong vòng 4 năm.
Đối với hộ gia đình, cá nhân, đã hoàn thành GPMB 60/60 hộ phạm vi mặt bằng chính, 10/92 hộ phạm vi mặt bằng đường Lê Đại Hành, tương ứng với diện tích 49,1 ha. Hiện còn tồn tại tác trình thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ cho 1 hộ dân (diện tích 2,2 ha thuộc bãi thải dốc Cun) và phương án bồi thường, hỗ trợ cho 82 hộ dân thuộc phạm vi mặt bằng đường Lê Đại Hành để thi công hạng mục vỉa hè, hệ thống thoát nước, đường điện chiếu sáng.
Những vướng mắc chủ yếu công tác bồi thường GPMB, đó là thực hiện các công tác lựa chọn nhà thầu tư vấn lập phương án các hạng mục di dời công trình bị chậm; công tác GPMB dự án khu liên cơ quan khu vực đầm Quỳnh Lâm chưa thể thực hiện, nguy cơ không đồng bộ với tiến độ đào hố móng công trình TĐHBMR. Việc giải phóng đầu tuyến đường Lê Đại Hành gặp khó khăn do xác định nguồn gốc đất đang bị chồng lấn, dẫn đến không xây dựng được vỉa hè, gây mất an toàn giao thông cho người dân hai bên đường… Thời gian qua, UBND tỉnh và EVN đã họp bàn để chỉ đạo công tác GPMB, cũng như đẩy nhanh tiến độ triển khai các nội dung dự án.
Phó Tổng Giám đốc EVN Phạm Hồng Phương cam kết bố trí đủ tiền cho tỉnh để chi trả GPMB; đồng thời bố trí nguồn vốn, cũng như các điều kiện khác để triển khai dự án bảo đảm tiến độ. Đến nay, các công việc chuẩn bị cho khởi công dự án đã cơ bản. Đối với GPMB, tổng số tiền đã chi trả cho công tác bồi thường, GPMB là 53,5 tỷ đồng, trên tổng số khoảng 392 tỷ đồng. EVN đề nghị tỉnh hoàn thành phương án bồi thường, thu hồi đất phạm vi mặt bằng trước ngày 15/12/2020, làm cơ sở để EVN chi trả tiền bồi thường trước ngày 31/12/2020 gồm mặt bằng cửa nhận nước: Xưởng đóng mới và sửa chữa phương tiện vận tải thủy; cảng Ba cấp giai đoạn 2 và phương án chủ sở hữu phạm vị mặt bằng sử dụng trong 4 năm thuộc các bến, bậc cao hiện hữu; mặt bằng cửa xả nhà máy như hạng mục di dời đường ống nước tạm; mặt bằng khu nhà quản lý vận hành hành dự án… Đề nghị các sở, ngành, chính quyền TP Hòa Bình tập trung đẩy nhanh tiến độ phê duyệt dự án đầu tư khu liên cơ quan tỉnh, bổ sung các yêu cầu pháp lý tổng chi trả bồi thường GPMB của EVN; hoàn thiện các thủ tục giao đất, cho thuế đất, bảo đảm đủ điều kiện miễn giấy phép xây dựng theo đúng quy định pháp luật…
Tại cuộc làm việc giữa lãnh đạo tỉnh và EVN nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng NMTĐHBMR. Trên cơ sở đó đã thống nhất tăng cường phối hợp đẩy nhanh tiến độ GPMB để khởi công dự án dự kiến trong tháng 1/2021. Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Ngô Văn Tuấn giao nhiệm vụ cho các sở, ngành, đặc biệt là cấp ủy, chính quyền TP Hòa Bình phối hợp chặt chẽ với các đơn vị EVN để thực hiện GPMB đồng bộ với tiến độ thi công, đồng thời phải bảo đảm các yêu cầu thi công theo quy định. Bên cạnh đó, đề nghị EVN quan tâm đầu tư nâng cấp hạ tầng cấp điện, phục vụ nhu cầu phát triển sản xuất của tỉnh, thu hút đầu tư, cũng như nâng cao chất lượng điện sinh hoạt của người dân.
Đồng chí Dương Quang Thành, Chủ tịch Hội đồng thành viên EVN cam kết hỗ trợ tỉnh tối đa để thực hiện các dự án đầu tư cải thiện chất lượng điện năng, phát triển KT-XH. Đối với dự án NMTĐHBMR, đề nghị tỉnh phối hợp chặt chẽ với Ban quản lý dự án 1 tổ chức khởi công dự án theo kế hoạch, quá trình thi công bảo đảm an toàn, hoàn thành đúng tiến độ phát điện vào năm 2024.
Lê Chung