(HBĐT) - Ngày Tết, trong mâm cơm của mỗi gia đình không thể thiếu chiếc bánh chưng xanh. Những nồi bánh chưng đêm giao thừa trở thành nét đẹp văn hóa của Tết cổ truyền Việt Nam.



Bà Nguyễn Thị Thành, xóm Mỵ, xã Yên Mông (TP Hoà Bình) chia sẻ cùng con, cháu về ý nghĩa chiếc bánh chưng ngày Tết.

Đã từng đồng hành với biết bao thế hệ người Việt Nam mỗi độ xuân về là câu: "Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”. Vào những ngày cuối cùng của năm, nhiều gia đình vẫn giữ truyền thống gói bánh và trông nồi bánh chưng đến tận giao thừa. Không khí gói bánh ngày Tết, người già dạy trẻ nhỏ, người biết dạy người mới tập gói, tạo nên sự ấm cúng, sum vầy của mỗi gia đình. Việt Nam là văn hóa lúa nước, phụ thuộc vào yếu tố thiên nhiên rất nhiều. Chính vì vậy, bánh chưng tết đã xuất hiện ở mâm cỗ thờ từ lâu đời, thể hiện sự biết ơn trời đất đã cho mưa thuận, gió hòa để mùa màng bội thu, đem lại cuộc sống ấm no cho con người. Bên cạnh đó, làm bánh chưng cũng thể hiện được chữ hiếu của người con với cha mẹ, phong tục dùng bánh chưng làm quà biếu cha mẹ cũng từ đây mà có.
Bánh chưng được gói không quá cầu kỳ, phức tạp nhưng cần ở người gói sự khéo léo. Nguyên liệu để làm ra chiếc bánh được lấy từ gạo nếp, thịt và đỗ xanh, vỏ ngoài là lá dong. Ngày nay, bánh chưng không chỉ được gói theo hình vuông truyền thống mà nhiều nơi gói cả loại bánh có hình trụ. Có hai cách để gói, một là dùng khuôn, gói bằng tay. Dù dùng cách nào thì công đoạn đầu tiên của gói bánh cũng là trải lá ra một khoảng rộng, đổ gạo vào, sau đó cho một nắm đỗ chín hoặc nửa bát đỗ sống lên, gắp một, hai miếng thịt đặt lên giữa đỗ, tiếp tục cho số lượng đỗ giống như ban đầu lên miếng thịt, cuối cùng là đổ gạo nếp lên và gói lá vào. Để hạn chế việc bánh khi luộc bị phèo gạo ra ngoài, người gói phải thật chắc tay trong lúc uốn lá để tạo thành hình. Số bánh gói xong sẽ được xếp vào nồi lớn, bắc lên bếp đun. Thời gian nấu bánh thường  từ 10 -12 giờ, tùy vào từng loại gạo và kích cỡ bánh.
Không chỉ đơn giản là gói một chiếc bánh để ăn, mà học gói bánh cũng là một trải nghiệm về kỹ năng sống mà trẻ nhỏ được học người lớn mỗi dịp Tết đến. Ông Nguyễn Văn Thi, xóm Mỵ, xã Yên Mông (TP Hòa Bình) chia sẻ: "Tết Nguyên đán năm nào cũng vậy, cứ thành lệ các con, các cháu lại tập trung đông đủ để gói bánh chưng. Vẫn là công việc đó nhưng mỗi mùa xuân mới lại cho tôi niềm vui mới, đó là chứng kiến các con trưởng thành; các cháu lớn hơn và gói bánh giỏi hơn, không khí gia đình vui vẻ, đầm ấm. Các cháu nhỏ chăm chú nhìn từng động tác của ông bà, cha mẹ rồi tập làm theo. Tuy cái được, cái không nhưng ít nhiều, các cháu cũng biết được việc bảo tồn giá trị của văn hóa, nét đẹp của chiếc bánh chưng ngày Tết và học hỏi cách gói những người đi trước sau đó thưởng thức thành quả từ chính tay mình làm ra. Từ những chiếc bánh được gói trong không khí sum vầy, con cháu còn học được ý nghĩa về sự đùm bọc, che chở lẫn nhau trong cuộc sống và hương vị của tình thân trong gia đình”. 
Là sinh viên đi học tại Hà Nội, bạn Nguyễn Minh Hương, tổ 22, phường Hữu Nghị (TP Hòa Bình) cho biết: "Đây là năm đầu tiên em đi học xa nhà. Trước đây, khi còn học THPT, Tết năm nào em cũng được về quê để tự tay gói những chiếc bánh chưng cùng ông bà. Năm nay cũng như vậy, nhưng những chiếc bánh gói được em sẽ dành một vài chiếc để mang về Hà Nội cùng các bạn học thưởng thức thành quả do mình làm”.
Nhịp sống hiện đại ngày nay tuy bận rộn nhưng truyền thống văn hoá ẩn sâu trong chiếc bánh chưng ngày Tết vẫn luôn được ông bà, cha mẹ truyền lại cho con cháu. Không khí những ngày giáp Tết bây giờ, đặc biệt là vùng nông thôn vẫn hiển hiện cảnh các bà, các chị tất bật, nào rửa lá dong, ngâm gạo hay đãi đỗ; cảnh trẻ con háo hức ngồi xem bố mẹ gói bánh; cảnh già trẻ, lớn bé ngồi quây quần bên nồi bánh chưng qua đêm dù ngoài trời sương lạnh nhưng vẫn không át được không khí ấm nồng trong dịp Tết sum vầy của gia đình Việt.

Gia Khánh

Các tin khác


119 cán bộ, công chức, viên chức được bồi dưỡng tiếng dân tộc Mường

Trường Cao đẳng Sư phạm Hòa Bình vừa tổ chức bế giảng lớp bồi dưỡng và cấp chứng chỉ tiếng dân tộc Mường cho cán bộ, công chức, viên chức khóa I, II năm 2023.

Huyện Kim Bôi đẩy mạnh phong trào xây dựng đời sống văn hoá

Hưởng ứng phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, những năm qua, các cấp, các ngành, xã, thị trấn trên địa bàn huyện Kim Bôi đã cụ thể hóa bằng các hoạt động thiết thực, hiệu quả, góp phần xây dựng tinh thần đoàn kết, giúp nhau giảm nghèo bền vững, xây dựng nếp sống văn minh, môi trường văn hóa lành mạnh, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Tết Nhảy - nghi lễ truyền thống của người Dao

Đồng bào dân tộc Dao trong tỉnh gìn giữ được nhiều bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc mình, nhất là trong nghi lễ, tín ngưỡng. Trong đó, Tết Nhảy là nghi lễ quan trọng bậc nhất có từ lâu đời, phản ánh sinh động đời sống tín ngưỡng của người Dao.

Lưu giữ giá trị nền “Văn hóa Hòa Bình” nổi tiếng thế giới

Hoà Bình là vùng đất cổ, với các dải núi đá vôi chạy dọc theo hướng Đông Nam, song song với dải Trường Sơn ở phía Tây đã tạo ra nhiều bồn địa, thung lũng với hệ động, thực vật phong phú. Ngay từ thời tiền sử, con người đã sớm sinh tụ trên mảnh đất này, để lại một nền văn hóa nổi tiếng thế giới - "Văn hóa Hòa Bình" (VHHB).

Du Xuân trẩy hội Bồng Lai

Tọa lạc tại chân núi Đầu Rồng thuộc khu 3, thị trấn Cao Phong (Cao Phong), đền Bồng Lai (còn gọi là Đền Thượng Bồng Lai) nằm trong quần thể di tích quốc gia danh lam thắng cảnh hang động núi Đầu Rồng. Cùng với đền Đông Sơn nằm gần kề, ngôi đền đón người dân và du khách nô nức đến dâng hương, vãn cảnh dịp đầu năm.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục