Chỉ vì những mâu thuẫn nhỏ nhặt trong cuộc sống, thời gian qua trên địa bàn tỉnh đã xảy ra nhiều vụ án em giết anh, chồng giết vợ, con giết bố... Từ các vụ án đau lòng này gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng tội phạm giết người (TPGN) do các nguyên nhân xã hội.

Mặc dù chuyện xảy ra đã lâu nhưng nhiều người ở xã Hùng Sơn (Kim Bôi) vẫn còn ám ảnh và xót thương cho bà Bùi Thị H (SN 1964) khi bị chính người chồng bà hết mực yêu thương là Bùi Văn B. (SN 1969) dùng dao đâm chết khi bà cố gắng ngăn cản chồng từ bỏ thói nghiện rượu.

Cũng như bà H., trong lúc ngăn cản chồng đi uống rượu, chị Bùi Thị C (SN 1979), trú tại xóm Đồi 2, xã Kim Bôi (Kim Bôi) bị chồng là Quách Đình A. (SN 1975) dùng dao đâm làm chị tử vong.

Đau xót hơn là vụ Bùi Văn Phiên (SN 1984), trú tại xã Phong Phú (Tân Lạc) do mâu thuẫn trong cuộc sống đã dùng dao chém cả gia đình nhà vợ, làm 1 người chết, 3 người bị thương. Bùi Văn Dụng (SN 1971), trú tại xã Yên Phú, huyện Lạc Sơn (đối tượng tù tha về tội giết người) do mâu thuẫn trong cuộc sống đã tàn nhẫn xuống tay đánh chết mẹ đẻ. Đàm Thị Ngọc (SN 1984), trú tại xã Thanh Sơn (Lương Sơn) vì ghen tuông mù quáng đã dùng thuốc diệt cỏ đầu độc chồng. Vụ Bùi Văn Tan (SN 1988), trú tại xã Chí Đạo (Lạc Sơn) sau khi uống bia về nhà, bực tức vì bị nhắc nhở đã dùng dao chém nhiều nhát vào người bố đẻ.

Hay như vụ Bạch Công Tình (SN 1975), trú tại xóm Thung 1, xã Quý Hòa (Lạc Sơn) do mâu thuẫn cá nhân dùng dao chém bố đẻ là ông Bạch Công Ng (SN 1952). Đặc biệt, ngày 1/7/2023, tại xóm Mọi Mới, xã Tuân Đạo (Lạc Sơn), trong khi mâu thuẫn với vợ, Bùi Văn Ng. dùng xăng đổ ra nhà châm lửa đốt làm 4 người thương vong, trong đó con trai của Bùi Văn Ng. mới được 40 ngày tuổi tử vong...

Theo Thượng tá Nguyễn Tuấn Dũng, Phó trưởng phòng Cảnh sát hình sự (Công an tỉnh), do đặc thù là tỉnh miền núi, điều kiện kinh tế còn khó khăn, trình độ nhận thức pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế; tình hình tội phạm, tệ nạn xã hội vẫn còn tiềm ẩn phức tạp, TPGN do nguyên nhân xã hội còn xảy ra, gây ảnh hưởng đến công tác đảm bảo an ninh trật tự (ANTT) trên địa bàn.

Theo thống kê, tính từ năm 2020 - 2024, trên địa bàn tỉnh xảy ra 40 vụ giết người, làm 16 người chết, 28 người bị thương. Đối tượng gây án đa số là nam giới ở độ tuổi lao động, không có công việc ổn định, trình độ học vấn thấp, nhận thức pháp luật hạn chế; địa bàn xảy ra nhiều ở vùng nông thôn. Nguyên nhân do sự xuống cấp của đạo đức; ảnh hưởng, tác động do uống rượu, bia cùng với mâu thuẫn, xích mích từ trước, thù tức cá nhân trong gia đình, hàng xóm chưa được giải quyết dứt điểm, hoặc xảy ra trong quá trình xô xát, đối tượng bị kích động, không làm chủ được bản thân; do nợ nần tiền bạc, ghen tuông tình ái và do đối tượng bị bệnh lý tâm thần.

Xuất phát từ thực tế đó, để giải quyết vấn đề này, thời gian qua, UBND tỉnh đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm các nội dung chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 1676/TTg-NC gắn với thực hiện các chỉ thị, kết luận, chiến lược quốc gia về phòng, chống tội phạm. Đồng thời ban hành Chỉ thị số 11/CT-UBND, ngày 16/7/2020 và Công văn số 174/UBND-NVK, ngày 15/2/2023 về tăng cường các biện pháp phòng ngừa TPGN do nguyên nhân xã hội. Trong đó, chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về hình sự, dân sự, hôn nhân - gia đình, phòng chống bạo lực gia đình...; giáo dục đạo đức, lối sống; cảnh báo về vấn đề bạo lực, tội phạm và tệ nạn xã hội; hậu quả, hệ lụy do TPGN gây ra; kỹ năng xử lý, ứng phó mâu thuẫn, xung đột cá nhân.

Cùng với đó, lực lượng Công an toàn tỉnh tập trung thực hiện công tác phòng ngừa, chủ động giải quyết các nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm; tăng cường công tác quản lý nhà nước về ANTT tại địa bàn cơ sở; kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm trường hợp phát tán, lưu hành các loại hình văn hóa phẩm đồi trụy, kích động bạo lực, nhất là trên mạng internet; nâng cao hiệu quả công tác lập hồ sơ đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính nhằm làm trong sạch địa bàn, hạn chế phát sinh tội phạm... Các cơ quan, lực lượng chức năng tiến hành rà soát, lên danh sách quản lý chặt chẽ người có tiền sử mắc bệnh tâm thần ở gia đình và ngoài xã hội; kịp thời phát hiện đưa vào cơ sở điều trị chữa bệnh đối với người bị bệnh tâm thần nặng có nguy cơ cao gây án giết người. Cùng với đó phát huy tốt vai trò của các tổ tự quản về ANTT. Qua đó phát hiện từ sớm, ngăn chặn, giải quyết kịp thời, triệt để những mâu thuẫn trong gia đình, xã hội của người dân, không để kéo dài, phức tạp dẫn đến nguy cơ tiểm ẩn TPGN do nguyên nhân xã hội.