Chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam. Ảnh minh họa/internet.
Trong sự nghiệp đổi mới, đặc biệt là trong thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH do Đại hội VII của Đảng thông qua, tư duy lý luận về quốc phòng, về xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD) bảo vệ Tổ quốc (BVTQ) có những phát triển mới. Một trong những sự kiện quan trọng đánh dấu bước phát triển về tư duy, nhận thức về quốc phòng của Việt Nam là Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX) về Chiến lược BVTQ trong tình hình mới và sau đó tiếp tục được khẳng định, làm rõ, phát triển trong Nghị quyết Đại hội Đảng X, các văn kiện của Ban Chấp hành Trung ương.
Chúng ta đã nhận thức ngày càng đầy đủ, sâu sắc hơn về đặc điểm, tính chất, mục tiêu và nhiệm vụ quốc phòng và sự nghiệp BVTQ Việt Nam XHCN; phát triển quan niệm về xây dựng nền QPTD… Trong những phát triển ấy nổi lên một số vấn đề chiến lược.
Trước hết, đó là sự phát triển từ tư duy lô gích hình thức lên tư duy lô gích biện chứng trong xác định đối tượng và đối tác. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 (Khóa IX) của Đảng đã chỉ rõ: “Những ai chủ trương tôn trọng độc lập chủ quyền, thiết lập và mở rộng quan hệ hữu nghị và hợp tác bình đẳng, cùng có lợi với Việt Nam đều là đối tác của chúng ta. Bất kể thế lực nào có âm mưu và hành động chống phá mục tiêu của nước ta trong sự nghiệp xây dựng và BVTQ Việt Nam XHCN đều là đối tượng đấu tranh”. Trên cơ sở “Dĩ bất biến” đó, căn cứ vào hoàn cảnh lịch sử, cụ thể mà “ứng vạn biến” cho phù hợp, chủ động xử lý tốt các mối quan hệ giữa đối tượng và đối tác, giữa hợp tác và đấu tranh. Vấn đề này phải được hiểu rất động, trong mỗi đối tượng cụ thể có nội dung cần hợp tác, trong mỗi đối tác cụ thể có mặt phải đấu tranh.
Về phương thức chiến lược BVTQ, trước đây khi nói đến lĩnh vực quốc phòng chúng ta thường hiểu hạn hẹp đó là hoạt động quân sự thuần túy, gắn với chức năng “chiến đấu” của quân đội. Cho rằng quốc phòng là nhiệm vụ của quân đội nên khi đề cập đến quốc phòng, nhiệm vụ BVTQ, trong tư duy chiến lược chúng ta thường nặng tư tưởng sử dụng quân đội bằng các giải pháp quân sự để đối đầu với kẻ thù xâm lược từ bên ngoài... Cách nhìn nhận ấy không sai nhưng còn hạn hẹp, thiếu tính bao quát. Trong điều kiện lịch sử mới Đảng ta xác định, BVTQ bằng sức mạnh tổng hợp của Nhà nước XHCN và của toàn dân, dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý điều hành tập trung thống nhất của Nhà nước. Chúng ta kiên định nguyên tắc chiến lược, đồng thời linh hoạt về sách lược trong xử trí các tình huống liên quan đến quốc phòng BVTQ, không để bị động bất ngờ, bảo đảm cho đất nước luôn chủ động về chiến lược trong mọi tình huống.
Chiến lược quốc phòng phải được kết hợp chặt chẽ với Chiến lược an ninh và Chiến lược ngoại giao trong Chiến lược BVTQ, dựa chắc trên nền tảng Chiến lược phát triển KT-XH, lấy giữ vững hòa bình, ổn định, xây dựng đất nước mạnh lên về mọi mặt và phát triển bền vững là phương thức tối ưu để BVTQ. Công cuộc xây dựng và BVTQ Việt Nam XHCN phải gắn chặt với cuộc đấu tranh giữ gìn hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới, tạo môi trường thuận lợi và thế đối ngoại vững mạnh để tăng cường tiềm lực, sức mạnh quốc phòng của đất nước. Chiến lược quốc phòng phải quán triệt tư tưởng tiến công, chủ động bảo vệ từ xa, lấy giữ vững ổn định bên trong là chủ yếu, đồng thời tích cực ngăn chặn mọi nguy cơ từ bên ngoài. Đồng thời kết hợp chặt chẽ hai phương thức đấu tranh vũ trang và "phi vũ trang", lấy đấu tranh "phi vũ trang" là chủ yếu trong xử trí các tình huống về quốc phòng. Đấu tranh vũ trang chỉ là giải pháp cuối cùng khi các giải pháp “phi vũ trang” không thể thực hiện được.
Sự phát triển trong tư duy về quốc phòng của Việt Nam cũng được thể hiện rõ trong quan điểm, đường lối về xây dựng nền QPTD. Phương thức giữ nước duy nhất đúng của dân tộc Việt Nam là xây dựng nền QPTD gắn với nền ANND, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận ANND. Sức mạnh nền QPTD trong Chiến lược BVTQ chúng ta xác định: Đó là sức mạnh tổng hợp, toàn diện của toàn dân tộc, của cả quốc gia; đó là sự kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại. Nhưng một điều được Đảng ta khẳng định: Đó là nền quốc phòng mang tính chất toàn dân, toàn diện, độc lập tự chủ, tự lực tự cường và ngày càng hiện đại; nền QPTD do Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt; Nhà nước XHCN quản lý, điều hành tập trung thống nhất.
Trong xây dựng nền QPTD, Đảng ta xác định rõ, phải kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng lực lượng và thế trận QPTD với lực lượng và thế trận ANND, đặc biệt coi trọng xây dựng “thế trận lòng dân”, xây dựng các khu vực phòng thủ vững chắc để tăng cường tiềm lực và sức mạnh quốc phòng của đất nước. Đồng thời tập trung xây dựng LLVT nhân dân vững mạnh, nhất là QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu toàn diện và trình độ SSCĐ cao, làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng BVTQ. Đi kèm với đó phải xây dựng và phát triển nền CNQP độc lập tự chủ với các bước đi hợp lý và vững chắc, từng bước đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ quốc phòng. Chủ động phòng, chống làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Đặc biệt, phải luôn giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với QĐND và CAND.
Trong phát triển lý luận về nghệ thuật quân sự Việt Nam, chúng ta đã quan tâm cả về nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh, tổ chức lãnh đạo và điều hành chiến tranh nhân dân BVTQ, chiến lược quân sự, nghệ thuật chiến dịch và chiến thuật. Chúng ta đã nghiên cứu dự báo về chiến tranh xâm lược kiểu mới của địch đối với Việt Nam - cuộc chiến tranh đó là sự kế tục chiến lược “diễn biến hòa bình” bằng bạo lực vũ trang, do các thế lực thù địch tiến hành sử dụng vũ khí công nghệ cao với các phương thức, thủ đoạn tác chiến mới, kết hợp chặt chẽ với các thủ đoạn tiến công cả về chính trị, kinh tế, ngoại giao, văn hóa… nhằm xóa bỏ Đảng Cộng sản và chế độ XHCN ở Việt Nam, khuất phục nhân dân ta. Chúng ta đã nghiên cứu phát triển lý luận về nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh nhân dân BVTQ với phương châm: Quán triệt tư tưởng chiến lược tiến công, tiến hành chiến tranh nhân dân toàn dân, toàn diện; đánh địch trên các môi trường, tập trung đánh bại địch trên hướng (khu vực) trọng điểm; vừa buộc địch bị động, phân tán, sa lầy, vừa chủ động thu hẹp không gian, rút ngắn thời gian chiến tranh; vừa chiến đấu, vừa xây dựng, dựa vào sức mình là chính đồng thời ra sức tranh thủ các điều kiện quốc tế thuận lợi, tạo thành sức mạnh tổng hợp lớn nhất nhằm đánh bại ý chí xâm lược của kẻ thù, giành thắng lợi trong thời gian ngắn nhất. Kết hợp chặt chẽ phương thức chiến tranh nhân dân địa phương với phương thức chiến tranh bằng các binh đoàn chủ lực là nội dung cơ bản của phương thức tiến hành chiến tranh nhân dân.
Nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân BVTQ quán triệt tư tưởng chiến lược tiến công, là nghệ thuật quân sự toàn dân đánh giặc; nghệ thuật “lấy ít địch nhiều, lấy nhỏ thắng lớn”; nghệ thuật tạo lực, lập thế, tranh thời, dùng mưu -“Đánh bằng mưu kế, thắng bằng thế thời”, tích cực tiêu hao tiêu diệt địch đi đôi với bảo vệ vững chắc các mục tiêu của ta. Trong phát triển lý luận về nghệ thuật quân sự, đặc biệt coi trọng nghệ thuật tác chiến chiến lược, nghệ thuật chiến dịch, xây dựng khu vực phòng thủ và phòng thủ chiến lược BVTQ.
Trong xây dựng LLVT nhân dân, Đảng ta xác định tăng cường xây dựng LLVT nhân dân có chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu toàn diện, lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở. Tập trung xây dựng QĐND và CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại, có bản lĩnh chính trị vững vàng và sức chiến đấu cao, luôn thực sự trung thành và tin cậy về chính trị, làm nòng cốt trong xây dựng lực lượng và thế trận QPTD gắn với xây dựng lực lượng và thế trận ANND vững chắc. Đảng ta chủ trương, tiếp tục điều chỉnh tổ chức lực lượng của quân đội với phương châm có tổng quân số hợp lý, lực lượng thường trực mạnh có khả năng cơ động và trình độ SSCĐ cao, đủ sức thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ khi xử trí những tình huống chiến lược, là lực lượng quyết định về quân sự để ngăn chặn và đập tan mọi mầm mống chiến tranh trong thời bình. Cùng với đó, tập trung xây dựng lực lượng DQTV và DBĐV mạnh, có tổ chức chặt chẽ trên các địa bàn, nâng cao chất lượng huấn luyện, có cơ chế và phương thức động viên thích hợp để nhanh chóng phát triển lực lượng của quân đội khi cần thiết. Giải quyết VKTB cho LLVT nhân dân đồng bộ, từng bước hiện đại, phù hợp với khả năng thực tế của đất nước trong quá trình đẩy mạnh CNH-HĐH, sát hợp với chiến trường và nghệ thuật quân sự Việt Nam, đáp ứng yêu cầu chiến tranh nhân dân BVTQ trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao.
Chúng ta chủ trương phát triển lý luận về cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý điều hành, nhân dân làm chủ trong xây dựng tiềm lực và sức mạnh QPTD bảo vệ Tổ quốc XHCN. Đây là một đặc trưng bản chất của quốc phòng Việt Nam đương đại - nền quốc phòng kiểu mới “Lấy dân làm gốc” phải thực sự là của dân, do dân và vì dân, dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản và sự quản lý điều hành tập trung, thống nhất của Nhà nước XHCN…
Có thể khẳng định, sự phát triển về tư duy quốc phòng đã góp phần quan trọng tạo ra những thành tựu quan trọng của sự nghiệp đổi mới, CNH-HĐH đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng, có tính quyết định thành công của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Rõ nhất là: Chính trị - xã hội ổn định; QP-AN được giữ vững; nội lực, tiềm năng của đất nước được phát huy; uy tín, vị thế của nước ta trên trường quốc tế được nâng cao… Đó là những thuận lợi rất cơ bản để chúng ta tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đổi mới, xây dựng và BVTQ. Tuy nhiên, tình hình thế giới, khu vực hiện nay vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn những nhân tố khó lường. Nước ta vẫn đang phải đối mặt với những khó khăn, thách thức không nhỏ do tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới từ những năm trước. Mặt khác, chúng ta cũng phải thường xuyên đấu tranh chống các âm mưu, thủ đoạn hết sức nguy hiểm, thâm độc trong chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch…
Tình hình trên đặt ra những yêu cầu mới, đòi hỏi chúng ta phải tiếp tục quán triệt, nắm vững mục tiêu, quan điểm, phương châm chỉ đạo của Đảng về xây dựng nền QPTD bảo vệ Tổ quốc được thể hiện trong các Nghị quyết của Đảng để tổ chức thực hiện đạt hiệu quả thiết thực. Cùng với tăng cường tổng kết kinh nghiệm thực tiễn, tiếp tục phát triển tư duy về quốc phòng BVTQ chúng ta cần kiên quyết đấu tranh với những tư tưởng, quan điểm, nhận thức không đúng. Trong tình hình mới, Đảng ta chủ trương, chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, phát triển kinh tế thị trường theo định hướng XHCN nhằm sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, đại đa số nhân dân nhận thức đúng về vị trí, vai trò của quốc phòng. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận có cái nhìn phiến diện, hạn hẹp. Từ thực tế quốc phòng không tạo ra, hoặc tạo ra ít sản phẩm cho nền kinh tế, nhưng lại tiêu tốn nhiều ngân sách, của cải vật chất… nên trong thực tế xuất hiện khuynh hướng chỉ nhấn mạnh đến lợi ích kinh tế mà quên đi hoặc cắt xén lợi ích quốc phòng. Mặt khác, cần đấu tranh với những quan điểm cho rằng, quốc phòng là công việc của Bộ Quốc phòng, của LLVT, tách rời công tác quốc phòng với các mặt công tác và các lĩnh vực khác của đời sống xã hội.
Theo Báo QĐND
Phát triển bởi ICT GROUP.
