(HBĐT) - Năm 2013, TAND TP Hòa Bình đã thụ lý và giải quyết 248 vụ án hôn nhân và gia đình, đạt tỷ lệ 100%. Theo đánh giá của đồng chí Nguyễn Viết Long, Chánh án TAND thành phố Hòa Bình, nhìn chung, việc giải quyết các vụ án hôn nhân và gia đình đảm bảo nhanh gọn, kịp thời đúng hạn luật định. Với tinh thần trách nhiệm cao, các thẩm phán đã phân tích thấu tình, đạt lý. Do đó, trong năm 2013 đã hoà giải giúp các bên đương sự đoàn tụ, tự nguyện xin rút đơn ly hôn và đình chỉ 70 vụ, chiếm trên 28%.
Đối với các vụ án tranh chấp về hôn nhân gia đình khác, quá trình giải quyết cũng đã hoà giải công nhận thoả thuận giữa các bên đương sự được 14 vụ. Trường hợp vụ án có sự tham gia của Viện kiểm sát cùng cấp được thực hiện đúng quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự, không có kiến nghị sai sót. Theo đó, tất cả các vụ án hôn nhân và gia đình đã được giải quyết đều tuân thủ đường lối, chính sách, pháp luật, bảo vệ quyền, lợi hợp pháp, chính đáng của phụ nữ và trẻ em.
So với năm 2012, mặc dù số án hôn nhân và gia đình giảm tới 77 vụ nhưng qua thực tế giải quyết, đội ngũ thẩm phán của TAND thành phố Hòa Bình thực sự còn nhiều trăn trở. Chánh án TAND thành phố cho biết thêm: Những năm gần đây, độ tuổi trong các vụ án ly hôn ngày càng trẻ, tập trung trong độ tuổi từ 20 - 35 (chiếm khoảng 70%). Nhiều cặp vợ chồng thời gian chung sống từ khi kết hôn đến thời điểm ly hôn rất ngắn, có những trường hợp vừa đăng ký kết hôn hoặc sau khi đăng ký kết hôn chỉ được 1 - 3 tháng đã ly hôn. Mặc dù hầu hết các vụ án xin ly hôn, hôn nhân đều tự nguyện, vợ chồng có thời gian tự do tìm hiểu, không bị ép buộc hoặc cưỡng bức kết hôn. Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian chung sống phát sinh mâu thuẫn từ những lý do rất nhỏ dẫn đến xô xát, không thể hàn gắn tình cảm.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tan vỡ gia đình, trong đó, mâu thuẫn gia đình, tính tình không hợp vẫn là những loại việc có số lượng án ly hôn cao với 172 vụ, chiếm 69% trong tổng số án hôn nhân và gia đình TAND thành phố đã thụ lý trong năm 2013. Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác như 14 vụ ngoại tình, 17 vụ ma tuý, 15 vụ bạo lực gia đình, 5 vụ không có con chung, 7 vụ nguyên nhân khác. Bên cạnh đó, các vụ án hôn nhân và gia đình còn do môt số tranh chấp khác như thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con: 5 vụ; thay đổi người trực tiếp nuôi con: 3 vụ; xác định cha cho con: 6 vụ; chia tài sản chung vợ chồng sau ly hôn: 4 vụ; đặc biệt nguyên nhân về sự khác biệt trong lối sống, nhận thức ngày càng nhiều. Các vụ án ly hôn không chỉ tập trung vào những gia đình có hoàn cảnh khó khăn ở các xóm, xã cách xa trung tâm thành phố, nơi nhận thức người dân còn lạc hậu, kinh tế khó khăn chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp và làm rừng manh mún tự phát, áp lực về kinh tế đã trực tiếp ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình mà còn xảy ra không ít ở các phường, nơi trình độ dân trí cao, điều kiện kinh tế khá giả. Sự chênh lệch về tuổi tác trong hôn nhân là vấn đề đáng suy nghĩ. Vợ chồng xây dựng gia đình với nhau quá trẻ khi mới ở độ tuổi 19, 20 hoặc quá chênh lệnh như chồng hơn vợ 19-20 tuổi, vợ hơn chồng 7-8 tuổi là điều kiện dễ nảy sinh những bất hòa về kinh tế hoặc do chênh lệch về tâm lý, sinh lý, lối sống. Các cuộc hôn nhân ngày càng chóng vánh, điều đó đồng nghĩa với tình cảm của con người trong xã hội đang bị lung lay, coi thường, xem nhẹ và những giá trị vật chất tầm thường ngày càng len lỏi vào và dần dần phá vỡ hạnh phúc của mỗi gia đình, làm cho những giá trị tinh thần mang tính truyền thống ngày càng bị thu hẹp.
Từ thực trạng cho thấy các cấp, ngành cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, nhất là Luật Hôn nhân và gia đình để nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của mọi người dân, góp phần giảm thiểu những nguyên nhân dẫn đến tan vỡ gia đình, xây dựng xã hội bình đẳng, lành mạnh.
Đ.P