(HBĐT) – Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, Cao Phong nằm trong nhóm huyện có tỷ lệ nhà tiêu hợp vệ sinh (NTHVS) thấp trong tỉnh. Khảo sát đến quý I/2021, số hộ dân trong huyện có NTHVS là 78,27%, trong khi toàn tỉnh là 82,57%.

Học sinh trường TH&THCS Yên Thượng (Cao Phong) rửa tay với xà phòng để đảm bảo vệ sinh, phòng dịch bệnh.

Thực hiện hợp phần vệ sinh thuộc chương trình "Mở rộng quy mô nước sạch và vệ sinh nông thôn dựa trên kết quả đầu ra” vốn vay Ngân hàng Thế giới năm 2021, Sở Y tế đã ban hành kế hoạch truyền thông thay đổi hành vi và phát triển thị trường vệ sinh. Mục tiêu đặt ra là 28 xã trong tỉnh đạt vệ sinh toàn xã (VSTX), trong đó huyện Cao Phong có 4 xã (Thạch Yên, Thung Nai, Dũng Phong, Hợp Phong). Để đạt VSTX phải đạt các tiêu chí về vệ sinh hộ gia đình, trạm y tế, trường học. Trong vệ sinh hộ gia đình cần đạt các tiêu chí về nhà tiêu hợp vệ sinh và điểm rửa tay.

Đồng chí Nguyễn Thị Thúy, Phó trưởng khoa Y tế công cộng (Trung tâm Y tế huyện Cao Phong) cho biết: "Năm 2021, trung tâm đã triển khai hội nghị cấp huyện; mở 4 lớp tập huấn cho 176 cán bộ nòng cốt cấp xã, xóm. Triển khai kết hợp các hình thức truyền thông tới cơ sở như phát trên loa, họp xóm, vẽ tranh tường, phát tờ rơi cho các gia đình thuộc xã triển khai dự án. Bên cạnh đó, các xóm vẽ bản đồ vệ sinh, tương ứng với màu đỏ, vàng, xanh là 3 cấp độ các hộ chưa có, có nhà tiêu và có NTHVS. Trong mục tiêu VSTX, đối với trạm y tế, trường học, công trình nước và nhà vệ sinh đảm bảo tiêu chí có khả thi hơn”.

Rào cản lớn nhất hiện nay được xác định là nhận thức và ý thức của người dân trong cộng đồng dân cư. Một bộ phận người dân còn tư tưởng trông chờ, không muốn thoát nghèo nên không muốn xây NTHVS. Cùng với đó là những khó khăn về kinh tế do ảnh hưởng của dịch Covid-19, một số hộ đăng ký xây NTHVS nhưng chưa thực hiện được.

Báo cáo đến tháng 11/2021, xã Thạch Yên mới có 40,6% số hộ có nhà tiêu cải thiện; đối với xã Thung Nai, Dũng Phong, Hợp Phong tỷ lệ lần lượt là: 65,7%, 63%, 62%. Về tiêu chí số hộ có điểm rửa tay, xã Thạch Yên có 70%, Thung Nai 76%, Dũng Phong và Hợp Phong 75%. Các khu dân cư ven hồ Hòa Bình làm du lịch, tỷ lệ hộ có NTHVS tăng nhanh nhưng những khu khác tăng chậm.

Nhiều bệnh tật, dịch bệnh từ vệ sinh kém mà ra. Do đó, quan tâm, đầu tư cho vệ sinh, thực hiện vệ sinh là việc làm cần thiết, phải là nhu cầu tự thân của mỗi gia đình, người dân mới có thể bền vững. Kế hoạch truyền thông "Vệ sinh tổng thể do cộng đồng làm chủ” đã đưa ra thông điệp "CLTS” với 4 câu: "Cả làng ta sợ/ Cả làng ta sửa/ Cả làng ta sạch/ Cả làng ta sướng.” Chuyên gia cho rằng, cần thay đổi cách làm, cách truyền thông, tác động đến nhận thức, ý thức của người dân, từ đó thay đổi hành vi, hành động vệ sinh. Cần kích hoạt, giải phóng những động lực có sẵn trong mỗi cá nhân, gia đình, tập thể sao cho mỗi người, gia đình cảm thấy ngại với cộng đồng khi không có NTHVS; lo sợ với những mối nguy về sức khỏe, nòi giống và thiệt hại về kinh tế từ vệ sinh kém.

Lãnh đạo huyện Cao Phong, ngành Y tế và chính quyền 4 xã thực hiện chương trình đã quan tâm vào cuộc để về đích VSTX. Song để đạt được mục tiêu đề ra, cần sự bứt phá, quyết tâm hơn nữa của chính quyền cơ sở. Chính quyền, đoàn thể xã, xóm cùng ngành y tế tuyên truyền, vận động, đôn đốc, nhắc nhở thường xuyên, liên tục; xem xét đưa tiêu chí NTHVS vào hương ước của khu dân cư.