(HBĐT) - Theo báo cáo của Văn phòng Chương trình Phòng chống tác hại của thuốc lá - Bộ Y tế, thuốc lá giết chết một nửa số người sử dụng nó. Một nửa số này chết ở lứa tuổi trung niên. Những người hút thuốc lá giảm thọ từ 8-23 năm. Trung bình một ngày trên thế giới có 10.000 người chết do sử dụng thuốc lá.
Theo điều tra của Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá - Bộ Y tế, năm 2012, số tiền người Việt Nam bỏ ra để mua thuốc lá là 22.000 tỷ đồng. Tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm cho 5 nhóm bệnh: ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa - hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ (trong số 25 bệnh do hút thuốc gây ra) là 23.000 tỷ đồng. Số tiền mua thuốc lá và điều trị các bệnh do hút thuốc gây ra có thể xây hàng trăm trường học, hàng ngàn trạm y tế xã và giúp hàng triệu hộ thoát nghèo.
Tại sao hàng triệu người vẫn “ném tiền” vào một thói quen chết người như vậy? Đó là trong thuốc lá có chứa nicotine - chất gây nghiện. Cơ quan Kiểm soát Dược và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) xếp nicotine vào nhóm các chất có tính chất dược lý gây nghiện chủ yếu, tương tự như các chất ma tuý hêôin và cocain. Nicotine được hấp thụ vào máu và ảnh hưởng đến não bộ trong khoảng 10 giây sau khi hút vào. Nicotine trong khói thuốc tạo ra nhiều tác động thần kinh như cảm giác sảng khoái, vui vẻ, tăng hoạt động nhận thức. Tuy nhiên trên thực tế nếu chúng ta càng hút nhiều, cơ thể bị kích thích tiết các chất nội tiết tố liên tục cho đến khi các chất này bị cạn kiệt, lúc ấy thay vì có cảm giác sảng khoái, người nghiện lại thấy mệt mỏi hơn, khó tập trung tư tưởng, cáu gắt và suy sụp tinh thần mau chóng. Phần lớn những người nghiện thuốc lá lại không ý thức được vấn đề này, khi họ hút thuốc mà không thấy sảng khoái thì lại có khuynh hướng tăng liều, nên càng lúc càng nghiện nặng hơn và phải gánh chịu những hậu quả rất tồi tệ.
Hiện nay có nhiều người chọn loại thuốc lá “nhẹ”: ít hắc ín (low tar), siêu nhẹ (ultra light), dịu êm (mild) vì tin rằng các loại thuốc lá này ít độc hại hơn. Tuy nhiên, thực tế không có loại thuốc lá nào an toàn cho sức khỏe. Các nghiên cứu cho thấy, sử dụng các loại thuốc lá này không hạn chế được tác hại của thuốc lá. Vì mỗi người nghiện thuốc đều có một “ngưỡng” nicotine nhất định. Khi hút những loại thuốc lá nhẹ này họ sẽ phải hít sâu hơn, nhiều hơn để bù lại lượng nicotine cơ thể đã quen đòi hỏi. Việc hút bù lại khiến cho cơ thể tiếp xúc nhiều hơn với các chất độc hại có trong khói thuốc.
Thuốc lá là nguyên nhân gây hơn 90% ca tử vong vì ung thư phổi. Những người hút thuốc từ 30 - 39 năm có nguy cơ mắc ung thư thanh quản cao gấp 12 lần và những người hút từ 40 năm trở lên có nguy cơ mắc ung thư thanh quản gấp 14,2 lần so với những người không hút thuốc. Nguy cơ mắc ung thư khoang miệng ở nam giới có hút thuốc lá cao hơn nam giới không hút thuốc lá từ 3,6 - 11, 8 lần.
So với người không hút thuốc, nguy cơ mắc bệnh mạch vành tăng lên 1,6 lần ở người đã từng hút thuốc, lên 3 lần ở người hút từ 1-14 điếu/ngày và lên 5,5 lần ở người hút trên 14 điếu thuốc/ ngày. Các bằng chứng cho thấy, nicotine ảnh hưởng đến khả năng dẫn chuyền của tế bào cơ tim dẫn đến loạn nhịp tim và chết đột ngột.
Thu Hương
(Trung tâm TT GDSK)