(HBĐT) - Thực hiện Đề án "Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số (DTTS) giai đoạn 2015 - 2025” theo Quyết định số 498/QĐ-TTg, ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ, thời gian qua, công tác truyền thông, vận động nâng cao nhận thức về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống được các cấp, ngành, đoàn thể CT-XH quan tâm đẩy mạnh.

Theo thống kê, số trường hợp tảo hôn giảm qua các năm. Năm 2015 có 516 trường hợp; năm 2016 là 476 trường hợp; năm 2017: 399 trường hợp; năm 2018: 305 trường hợp; năm 2019: 255 trường hợp và 6 tháng đầu năm 2020 là 71 trường hợp. Trong 2.022 trường hợp tảo hôn, có 96 trường hợp (chiếm 4,7%) đã xử lý vi phạm đối với người tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn. Các địa phương có số trường hợp tảo hôn cao: Mai Châu (335 trường hợp), Lương Sơn (190 trường hợp), Tân Lạc (126 trường hợp), Lạc Thủy (119 trường hợp).

Trong 5 năm qua (2015 - 2020), tổng kinh phí dành cho công tác truyền thông, giáo dục về DS - KHHGĐ trong toàn tỉnh là 7.090 triệu đồng. Trong đó, từ nguồn Chương trình mục tiêu y tế - dân số 6.218 triệu đồng, nguồn hỗ trợ của địa phương 872 triệu đồng (cấp tỉnh 345 triệu đồng; cấp huyện, xã 527 triệu đồng).

Triển khai đề án, hoạt động tuyên truyền được hướng tới đối tượng là cán bộ, người dân hộ đồng bào DTTS; tuyên truyền viên các xã, xóm như già làng, trưởng thôn, các tổ chức ban, ngành, đoàn thể của xóm, người có uy tín; học sinh các trường PTDTNT THCS, PTDTNT THCS&THPT. Địa bàn thực hiện tại các xã có đông đồng bào DTTS sinh sống, nơi vẫn còn tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, vùng đồng bào DTTS có tỷ lệ tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cao.

Các cơ quan, đơn vị, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền đề án với nhiều hình thức phong phú, phù hợp đối tượng được tuyên truyền. Ban Dân tộc tỉnh phối hợp các địa phương thực hiện cung cấp thông tin, tài liệu, sản phẩm truyền thông, hoạt động tư vấn, can thiệp, triển khai mô hình điểm thực hiện đề án. Các sản phẩm truyền thông trực quan, chú trọng nêu bật tác hại, hậu quả của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, các thông điệp truyền tải đơn giản, ngắn gọn, dễ hiểu đã thực sự phát huy tác dụng, có tác động tích cực đến nhận thức của người dân.

Đoàn Thanh niên tổ chức nhiều hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức cho đoàn viên thanh niên kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản; các hậu quả của việc tảo hôn, hậu quả của mất cân bằng giới tính khi sinh. Ngành GD&ĐT chỉ đạo các nhà trường lồng ghép công tác giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản vào việc giảng dạy các môn học và rèn kỹ năng sống cho học sinh. Tổ chức các chương trình giao lưu, thi tìm hiểu, sinh hoạt chuyên đề với chủ đề về chăm sóc sức khỏe sinh sản; trao đổi những nguyên nhân, hệ lụy của tảo hôn... Hàng năm, các cơ quan chức năng cấp huyện phối hợp rà soát những quy định trong hương ước, quy ước ở khu dân cư, từ đó chỉ đạo xóm, bản, tổ dân phố bổ sung nội dung, chỉ tiêu về công tác DS-KHHGĐ, trong đó có tiêu chí liên quan đến tảo hôn vào hương ước, quy ước để thực hiện.

Riêng trong 2 năm 2018 - 2019, kinh phí cho hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn tỉnh là 560 triệu đồng. Trong đó, ngoài các hoạt động như tuyên truyền bằng nói chuyện chuyên đề, còn thực hiện lắp đặt các tấm pa nô, áp phích tuyên truyền ngăn ngừa hành vi tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại các địa phương có tỷ lệ tảo hôn cao. Ban Dân tộc tỉnh đã phối hợp Sở Tư pháp biên soạn, cung cấp hơn 3.300 cuốn tài liệu tuyên truyền về Luật Hôn nhân và gia đình, sức khỏe sinh sản, bình đẳng giới để cấp phát cho người dân thuộc các xóm, xã có tỷ lệ tảo hôn cao trên địa bàn. Trong đó, nổi bật thực hiện các hoạt động triển khai nhân rộng 11 mô hình giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại các trường DTNT; phát thanh chuyên đề tuyên truyền về Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bình đẳng giới, các vấn đề về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; tổ chức thi tìm hiểu về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống bằng hình thức sân khấu hóa, trắc nghiệm…

Nhờ đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, duy trì các nhóm tuyên truyền nòng cốt ở cơ sở, kịp thời can thiệp, tác động khi có nguy cơ xảy ra tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, việc giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn tỉnh đạt được những kết quả đáng khích lệ, số trường hợp tảo hôn đã giảm dần qua các năm.