(HBĐT) - Mãi sau này, khi non sông Việt Nam nối liền một dải, nhiều người vẫn chưa biết tới một địa danh bí mật nằm trong bán đảo Đồ Sơn - đó là bến K15, nơi xuất phát của những "chuyến tàu không số", gắn liền với đường Hồ Chí Minh trên biển huyền thoại.



Bến tàu K15 - "cột km số 0” đường Hồ Chí Minh trên biển.

Bến K15 còn được biết đến với tên gọi bến Nghiêng, nằm ở phía Tây Nam, dưới chân núi Vạn Hoa, là ngọn núi thứ 9 trong dãy núi Chín Rồng. Được bao bọc 3 phía là núi và rừng thông xanh mướt, vì vậy, nơi đây lặng sóng, là điểm neo đậu tàu thuyền lý tưởng.

Thông qua sự kết nối của các đồng nghiệp Báo Hải Phòng, chúng tôi hẹn gặp được Ban liên lạc Đoàn tàu không số tại bến Nghiêng. Ban liên lạc hiện còn hơn 30 người, Thượng úy Hoàng Gia Hiếu là Trưởng ban.

Lục tìm ký ức, ông Hiếu chậm rãi kể: Sau một thời gian tích cực chuẩn bị, vào 22h ngày 11/10/1962, chiếc tàu gỗ đầu tiên mang tên tàu Phương Đông 1 chở 30 tấn vũ khí bí mật xuất phát tại Vạn Xép, Đồ Sơn lên đường. Sau 10 ngày, tàu vào bến Vàm Lũng (Cà Mau) thành công. Tiếp theo đó lần lượt là các tàu Phương Đông 2, 3, 4 cập bến an toàn, khẳng định ta có thể mở đường vận chuyển lâu dài trên biển. Nhưng tàu gỗ tải trọng thấp, chịu sóng kém, ta lại thường chọn đi lúc gió bão để tránh địch, do vậy không an toàn. Chủ trương của Quân ủy T.Ư là cần nhanh chóng có loại tàu sắt từ 50 - 100 tấn làm phương tiện cho Đoàn 759 (sau này là Đoàn 125). Đồng thời gấp rút xây dựng cầu cảng mang mật danh K15 tại Đồ Sơn.

Ngày 15/4/1963, chiếc cọc đầu tiên được khởi công. Bốn vồ máy ký hiệu BĐ45 làm việc suốt đêm ngày nhưng cọc không chịu xuống, công việc bị đình trệ. Các chuyên gia nghiên cứu nhận định, khu vực làm cầu tàu có cấu tạo địa chất cát pha đá, búa máy quá nhẹ. Sau đó, tổ công tác được trang bị loại búa máy C222 và C245 của Liên Xô, có lực nén lớn. Công nhân chia 3 ca làm liên tục ngày đêm, cọc đóng tới đâu, dầm lao ra tới đó, lát ván, đóng đinh… Sau 1 tháng, cầu cảng K15 hoàn thành và bắt đầu nhiệm vụ lịch sử của nó.

Ông Hiếu cho biết: Theo tính toán, lúc bấy giờ, nếu đi đường bộ, 1 tấn súng - đạn cần tới 50 người mang vác trong suốt 6 tháng, cho thấy hiệu suất vận chuyển của những con tàu đi trên đường biển là rất cao. Và thực tế, trong suốt 10 năm (1962 - 1972), từ bến K15, đã có hàng trăm chuyến tàu không số vận chuyển thành công 18.741 cán bộ, chiến sỹ và 44 nghìn tấn vũ khí, hàng hóa, chi viện kịp thời cho quân dân ta ở Nam Bộ, khu 6, khu 5… kháng chiến, góp phần to lớn vào thắng lợi vẻ vang của dân tộc trong mặt trận phía Nam, thống nhất đất nước.

Trong suốt quá trình tồn tại, bến K15 giữ vững vai trò khởi nguồn và tiếp diễn của đường Hồ Chí Minh trên biển, qua bao nhiêu đợt cường kích, phong tỏa, không quân và hải quân Mỹ đều không thể phát hiện. Đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử, hiện nay, dấu tích còn lại chỉ là những chân cọc làm cầu tàu năm xưa neo vào lòng biển cả như khắc ghi sự hy sinh thầm lặng của những chiến binh quả cảm đã tạo nên một con đường huyền thoại - đường Hồ Chí Minh trên biển.  

Để tưởng nhớ chiến công của những thủy thủ tàu không số, TP Hải Phòng đã xây dựng Tượng đài kỷ niệm đường Hồ Chí Minh trên biển ngay cạnh di tích bến tàu K15. Năm 2005, bến được công nhận là di tích cấp thành phố; năm 2008, được Bộ VH-TT, nay là Bộ VH-TT&DL xếp hạnh di tích lịch sử quốc gia.


Hải Yến

Các tin khác


Nghĩa tình quân - dân ở Bản Sen

Bản Sen là một xã đảo của huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh. Đóng quân trên địa bàn, những năm qua, cán bộ, chiến sỹ Trạm Radar 485 đã có nhiều việc làm thiết thực góp phần giúp đỡ, hỗ trợ người dân địa phương, quân và dân kiên cường bám đảo, nghĩa tình quân - dân ngày càng khăng khít, gắn bó.

Hải quân Việt Nam và Thái Lan kết thúc tuần tra chung lần thứ 49

Sáng 10/4, Biên đội tàu 261, 264 Vùng 5 Hải quân nhân dân Việt Nam đã cập quân cảng Vùng 5, kết thúc chuyến tuần tra chung thường niên lần thứ 49 với Biên đội tàu 456, 526 của Hải quân Hoàng gia Thái Lan.

166.782 lượt người tham gia Kỳ 2 Cuộc thi trực tuyến tìm hiểu về biển, đảo Việt Nam

Kỳ 2 Cuộc thi trực tuyến tìm hiểu về biển, đảo Việt Nam do Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Hoà Bình chủ trì tổ chức bắt đầu từ 0h ngày 18/3/2024 đến 24h ngày 31/3/2024. Ban Tổ chức cuộc thi đã tổng hợp và thông báo kết quả cụ thể.

Cần sớm xây dựng khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá Tam Quan

Hiện nay, nhiều ngư dân ở thị xã Hoài Nhơn và các huyện phía Bắc Bình Định đang bức xúc và khó khăn khi di chuyển từ cửa biển Tam Quan đến cảng cá Tam Quan do luồng lạch và cửa biển bị bồi lắng. Với số lượng tàu lớn nên việc di chuyển ra vào cảng cá rất chật hẹp, nhất là mỗi khi ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới và ảnh hưởng của mưa bão trên biển, gây mất an toàn cho người dân.

Hội Chữ thập đỏ thành phố Hòa Bình tặng quà ngư dân nghèo tỉnh Kiên Giang

Hội Chữ thập đỏ (CTĐ) thành phố Hòa Bình cùng các đơn vị, nhà hảo tâm vừa tổ chức chương trình "An toàn cho ngư dân nghèo, khó khăn”, tặng quà cho ngư dân tại huyện An Biên và Kiên Hải, tỉnh Kiên Giang.

Vùng 2 Hải quân hỗ trợ ngư dân khắc phục sự cố tàu cá hỏng máy trên biển

Vào lúc 9 giờ, ngày 31/3, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại vùng biển phía Nam, tàu 953, Lữ đoàn 167, Vùng 2 Hải quân nhận được tín hiệu giúp đỡ từ tàu cá mang số hiệu BTh 96313TS.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục