Chuyến tuần tra liên hợp trên vùng biển lân cận đường phân định Vịnh Bắc Bộ giữa lực lượng Cảnh sát biển (CSB) hai nước Việt Nam và Trung Quốc lần thứ nhất năm 2023 đã kết thúc nhưng những dấu ấn tốt đẹp về tinh thần làm việc trách nhiệm, tình cảm nồng hậu, trọng thị mà hai bên dành cho nhau trong suốt quá trình thực hiện nhiệm vụ trên biển vẫn còn đọng lại.

Hơn thế nữa, đây là chuyến công tác hội tụ nhiều yếu tố đặc biệt nhất từ trước đến nay, thể hiện quyết tâm cao của lãnh đạo hai lực lượng. Kết quả gặt hái được từ chuyến tuần tra này đã góp phần duy trì một vùng biển hòa bình, hữu nghị, hợp tác, tôn trọng pháp luật và cùng phát triển.

Biên đội tàu CSB 8004, CSB 8003 và Hải cảnh 4304, 4302 có mặt trên khu vực đường phân định để chuẩn bị thực hiện chuyến tuần tra chung theo kế hoạch. Chuyến công tác này, hai lực lượng tham gia tuần tra trên phạm vi 13 điểm với quãng đường 255,5 hải lý, từ Đông Bắc đảo Cồn Cỏ 48 hải lý đến Đông Nam đảo Trần 14 hải lý.

Kể từ năm 2006 đến nay, CSB Việt Nam và CSB Trung Quốc đã tổ chức 24 chuyến tuần tra liên hợp (trong đó có 19 chuyến trong khuôn khổ Hiệp định Hợp tác nghề cá giữa hai Chính phủ, 5 chuyến theo hình thức tuần tra liên hợp trên vùng biển lân cận đường phân định Vịnh Bắc Bộ). Thế nhưng, chuyến tuần tra lần thứ 25 này, cũng là chuyến thứ nhất năm 2023 có điểm đặc biệt nhất khi lần đầu tiên, một chuyến tuần tra liên hợp được người đứng đầu của hai lực lượng trực tiếp chỉ huy.

Trong cuộc hội đàm trực tiếp trên tàu CSB 8004 trước khi bước vào tuần tra chung, Thiếu tướng Lê Quang Đạo, Tư lệnh CSB Việt Nam - Chỉ huy trưởng lực lượng kiểm tra liên hợp Việt Nam vui mừng chia sẻ với Thiếu tướng Uất Trung, Cục trưởng Cục CSB Trung Quốc - Chỉ huy trưởng lực lượng kiểm tra liên hợp Trung Quốc: "Chúng ta tổ chức đợt tuần tra này đúng là thiên thời, biển lợi, nhân hòa. Thời tiết rất đẹp, ấm áp, biển lặng, gió yên. Và quan trọng hơn là tình cảm hữu nghị của hai lực lượng ngày càng thắt chặt và thắm thiết”.

Đồng chí Tư lệnh CSB Việt Nam thay mặt Đảng uỷ CSB Việt Nam gửi lời chúc mừng nồng nhiệt nhất nhân sự kiện Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc Trung Quốc đã thành công tốt đẹp và tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Trung Quốc với hạt nhân là đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình, đất nước Trung Quốc sẽ phát triển mạnh mẽ hơn nữa, đời sống nhân dân Trung Quốc ngày càng ấm no, thịnh vượng.

Bên cạnh đó, Thiếu tướng Lê Quang Đạo cũng bày tỏ sự vui mừng khi được biết, vào đầu năm nay, Trung Quốc đã thay đổi chính sách phòng chống dịch COVID-19, đất nước đã mở cửa trở lại, tình hình dịch bệnh đã được khống chế. Đây là thành công lớn của Đảng và nhân dân Trung Quốc mà trong đó không thể không nhắc đến sự đóng góp công sức to lớn của lực lượng CSB Trung Quốc. 

Theo Thiếu tướng Uất Trung, chuyến tuần tra diễn ra vào một thời điểm rất đặc biệt, có ý nghĩa quan trọng. "Chuyến tuần tra lần này do đồng chí Tư lệnh CSB Việt Nam và tôi đồng chủ trì là một biểu hiện sâu sắc nhằm quán triệt những nhận thức chung mà hai Đảng, hai Nhà nước đã đạt được, thể hiện sự tin cậy lẫn nhau giữa hai lực lượng”, Thiếu tướng Uất Trung phát biểu tại hội đàm. 

Cũng theo Thiếu tướng Uất Trung, mặc dù 3 năm ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 và hai bên đang tiến hành đàm phán về Hiệp định hợp tác nghề cá, nhưng lực lượng CSB hai nước vẫn không ngừng hợp tác. Việc người đứng đầu CSB hai nước trực tiếp chỉ huy tuần tra liên hợp thể hiện rõ sự hợp tác chặt chẽ ở cấp cao nhất giữa hai lực lượng.

Một điểm đặc biệt nữa trong chuyến tuần tra này khi Tư lệnh CSB Việt Nam mời đại diện các lực lượng của 9 tỉnh, thành ven biển phía Bắc (từ Quảng Ninh đến Quảng Bình), bao gồm Bộ đội Biên phòng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hải quan, Công an, Kiểm ngư và đông đảo cán bộ, phóng viên cơ quan thông tấn, báo chí Trung ương, Quân đội và các địa phương tham gia tuần tra để phối hợp với CSB Việt Nam kiểm tra, tuyên truyền giúp ngư dân đánh bắt trên vùng biển truyền thống và làm giàu trên chính vùng biển của Việt Nam, không vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản bất hợp pháp. 

"Đây là một trong những nội dung chỉ đạo rất quyết liệt của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng nhằm quyết tâm gỡ thẻ vàng của Ủy ban châu Âu đối với thủy sản Việt Nam”, Thiếu tướng Lê Quang Đạo nói.

Trong suốt chuyến tuần tra liên hợp, lực lượng CSB hai nước đã thực hiện nghiêm phương án được hai đồng chí trưởng đoàn thông qua. Cụ thể, đã cùng nhau kiểm tra tàu thuyền hai bên hoạt động trong khu vực. Đặc biệt, đã áp dụng hình thức biển bên nào sẽ do bên đó chủ trì kiểm tra đối với tàu cá bên kia có hành vi vượt biên khai thác hải sản trái phép. Đây là hình thức kiểm tra mới, có sức răn đe lớn, là cơ sở quan trọng để hai bên đẩy mạnh đấu tranh với hành động cố tình vi phạm pháp luật, khai thác hải sản trái phép trong vùng biển nước ngoài của tàu cá hai nước. Điều đó cho thấy, các chuyến tuần tra liên hợp của CSB hai nước luôn  được đổi mới theo hướng ngày càng thiết thực hơn.

Trong chuyến tuần tra lần này, tàu CSB 8004 đã nhiều lần hạ xuồng đưa tổ kiểm tra liên ngành lên các tàu cá Việt Nam để tiến hành kiểm tra, tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Những lỗi vi phạm của tàu cá sẽ được lập biên bản để bàn giao cho lực lượng chức năng các tỉnh để xử lý. Nhấn mạnh ý nghĩa của việc được tham gia tuần tra cùng CSB Việt Nam, Thượng tá Hoàng Thanh Hải, Phó Tham mưu trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành phố Hải Phòng cho biết, ngoài việc tham gia phối hợp cùng CSB xử lý các vi phạm nếu có, chuyến tuần tra còn giúp tăng cường sự hiểu biết, trao đổi thông tin, phối hợp giữa các lực lượng bảo đảm an ninh trật tự, an ninh hàng hải; kiểm tra, kiểm chứng các Trạm kiểm soát Biên phòng khi làm thủ tục xuất bến cho các phương tiện của địa phương ra biển hoạt động.

Năm 2016, CSB hai nước chính thức ký biên bản hợp tác về thực thi pháp luật trên biển. Kể từ đó, nội dung hợp tác giữa CSB hai nước ngày càng phong phú, hiệu quả thông qua các hoạt động như: Giao lưu sĩ quan trẻ CSB; tổ chức cho tàu CSB hai nước sang thăm nhau; cử cán bộ CSB hai nước sang nghiên cứu học tập những kinh nghiệm về chống cướp biển, tội phạm trên biển. Hai bên thường xuyên thông báo tình hình trên biển của mỗi nước, đặc biệt là về việc tàu cá của các nước vi phạm vùng biển để các cơ quan có thẩm quyền tiếp tục tuyên truyền, giáo dục, nhắc nhở giúp ngư dân thực sự tin tưởng vào lực lượng thực thi pháp luật, yên tâm đánh bắt trên vùng biển của nước mình.

Tại cuộc hội đàm, tổng kết chuyến công tác trên tàu kỳ hạm 4304 của CSB Trung Quốc, Thiếu tướng Lê Quang Đạo và Thiếu tướng Uất Trung đều thống nhất khẳng định: Đây là chuyến tuần tra mẫu mực, đạt mọi mục tiêu, kế hoạch đề ra. Các hoạt động đều được phối hợp triển khai nhịp nhàng, chặt chẽ trên cơ sở các phương án luyện tập đã được hai bên xác định. Hoạt động tuần tra liên hợp giữa hai lực lượng đã góp công sức rất lớn trong việc tuyên truyền cho người dân hai nước chấp hành pháp luật, chấp hành nghiêm quy định về IUU, góp phần tích cực vào việc xây dựng vùng biển hòa bình, hữu nghị và hợp tác. Các cơ quan giúp việc của Cảnh sát biển hai nước đã xây dựng phương án, kế hoạch tuần tra khoa học, đúng ý định của Tư lệnh CSB Việt Nam và Cục trưởng Cục CSB Trung Quốc.

Thiếu tướng Lê Quang Đạo cho rằng, chuyến tuần tra lần này có ý nghĩa rất thiết thực, khẳng định chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trên biển giữa hai nước; đồng thời hai bên duy trì bảo đảm thực thi pháp luật trên biển. "Có thể khẳng định rằng, quan hệ hợp tác giữa CSB Việt Nam và CSB Trung Quốc là một điểm sáng đối với các nước có vùng biển liền kề với Việt Nam. Chúng tôi thường xuyên đưa ra các sáng kiến mới để cùng nhau phối hợp bảo đảm an ninh an toàn trên biển; xây dựng vùng biển hòa bình, hợp tác và phát triển; bảo vệ môi trường sinh thái biển, tạo điều kiện cho ngư dân vươn khơi, bám biển; bảo đảm quốc phòng và an ninh của mỗi nước” - Thiếu tướng Lê Quang Đạo nhấn mạnh.

Đồng quan điểm với người đứng đầu CSB Việt Nam, Thiếu tướng Uất Trung cũng bày tỏ sự vui mừng cũng như đánh giá cao kết quả của chuyến tuần tra liên hợp lần này đã góp phần duy trì an ninh, trật tự, an toàn hoạt động nghề cá trên vùng biển lân cận đường phân định Vịnh Bắc Bộ. Qua đó nhằm tiếp tục giữ gìn và phát triển mối quan hệ láng giềng hữu nghị truyền thống giữa lực lượng CSB và nhân dân hai nước Việt Nam - Trung Quốc. 

"Tôi rất mong muốn lấy chuyến tuần tra liên hợp lần này làm cơ hội để tiếp tục củng cố và phát triển mối quan hệ hữu nghị, đưa quan hệ hợp tác đi vào chiều sâu, cùng nhau giữ gìn an toàn và an ninh trên biển” - Thiếu tướng Uất Trung bày tỏ.

Hai cuộc hội đàm trực tiếp trên tàu CSB hai nước, hai cuộc điện đàm và nhiều cuộc trao đổi cùng nhau trong suốt quá trình tuần tra chung đã cho thấy sự tâm huyết, trách nhiệm của lãnh đạo cao nhất hai lực lượng trên tinh thần hợp tác vì mục tiêu và lợi ích chung của hai bên. Có thể nói, chuyến tuần tra liên hợp trên vùng biển lân cận đường phân định Vịnh Bắc Bộ lần thứ nhất năm 2023 đã đạt được kết quả ngoài mong đợi. Kết quả đó đã minh chứng cho sự quyết tâm, nỗ lực của cả hai bên. Sự quyết tâm, nỗ lực đó của lực lượng CSB hai nước đã góp phần chung tay kết nối, vun đắp tình hữu nghị, cùng nhau duy trì hoà bình, ổn định và sự phát triển thịnh vượng của Chính phủ và nhân dân hai nước Việt Nam - Trung Quốc.