Tối 30/6, Lễ Kỷ niệm 200 năm Ngày sinh Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu (1/7/1822 - 1/7/2022); 30 năm Ngày truyền thống văn hóa tỉnh Bến Tre (1/7/1992 -1/7/2022) đã được tổ chức. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc dự và phát biểu tại buổi lễ.

Cùng dự có nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang; nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.

Dự buổi lễ còn có: Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo một số bộ, ban, ngành Trung ương, tỉnh Bến Tre và một số địa phương; đại diện UNESCO, đại diện cơ quan ngoại giao, các vị khách quốc tế, các đồng chí lão thành cách mạng, Mẹ Việt Nam Anh hùng, các nhà khoa học quốc tế và trong nước, các văn nghệ sỹ, đại diện các tầng lớp nhân dân.

Đọc diễn văn tại lễ kỷ niệm, Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre Trần Ngọc Tam nêu rõ: cả cuộc đời 66 năm, Nguyễn Đình Chiểu sống bằng nghề dạy học, nghề thầy thuốc và sáng tác văn chương. Sự nghiệp văn chương của Cụ, trừ một bài thơ viết bằng chữ Hán, còn lại đều viết bằng chữ Nôm, với các truyện thơ nổi tiếng, trong đó có Lục Vân Tiên, là một tác phẩm đầu tay chứa đựng triết lý, trọng đạo nghĩa, tiết tháo làm người, thể hiện quan điểm ca ngợi, bảo vệ cái tốt, cái hay, cái đẹp và phê phán, "ghét cay, ghét đắng” cái xấu, cái ác; các bài văn tế, thơ điếu, thơ luật Đường. Nguyễn Đình Chiểu là người đầu tiên dùng văn chương tạc vào lịch sử chân dung những người nông dân - nghĩa binh, những tướng lĩnh đánh giặc, điển hình là bài Văn tế Nghĩa sĩ Cần Giuộc. Trọn đời, thầy Đồ Chiểu chăm lo dạy dỗ môn sinh, truyền thụ cho thế hệ tương lai những điều cốt lõi của văn hóa Việt Nam, về đạo lý truyền thống của dân tộc và nhân cách của một kẻ sỹ; thầy thuốc Nguyễn Đình Chiểu tận hiến cứu người, giúp đời bằng nghề thuốc của mình. Tác phẩm Ngư Tiều y thuật vấn đáp là một tập hợp phong phú nhiều bài thuốc mà ông đã dày công tổng hợp, học hỏi và nghiên cứu, để lại giá trị cho muôn đời sau.

Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu đã gắn bó với tỉnh Bến Tre 26 năm cuối đời. Gần 200 năm qua, người dân Bến Tre luôn xác định Nguyễn Đình Chiểu là biểu tượng của vùng đất ba dãy cù lao. Lịch sử và tâm thức người dân Bến Tre luôn khắc ghi tư tưởng và nhân cách của Nguyễn Đình Chiểu. Tinh thần yêu nước, ý chí vượt khó vươn lên; đoàn kết vượt qua bao gian khổ hy sinh của ông đã truyền cảm hứng cho cuộc Đồng Khởi thần kỳ năm 1960, góp phần hoàn thành sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và giành nhiều thành tựu quan trọng trong sự nghiệp đổi mới, công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị được quan tâm, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh có những cải thiện tích cực, không ngừng khởi sắc, đời sống của người dân không ngừng được nâng lên.

Năm 2020, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Bến Tre với sự hỗ trợ nhiệt tình của một số nhà khoa học, sự ủng hộ và tạo điều kiện của Bộ Ngoại giao, Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, đã xây dựng hồ sơ quốc gia trình UNESCO vinh danh Nguyễn Đình Chiểu, kỷ niệm 200 năm Ngày sinh của Nguyễn Đình Chiểu. Sự kiện Nguyễn Đình Chiểu được UNESCO vinh danh Danh nhân và cùng tổ chức kỷ niệm 200 Ngày sinh của ông là niềm tự hào cho đất nước Việt Nam nói chung, là vinh dự lớn cho tỉnh Bến Tre nói riêng.

Tại buổi lễ, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam Christian Manhart đã trao Nghị quyết vinh danh Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu của Việt Nam trong danh sách các danh nhân văn hóa và sự kiện lịch sử có tầm vóc quốc tế niên khóa 2022 - 2023.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, Nguyễn Đình Chiểu là một tấm gương về tinh thần học tập suốt đời, ngay cả khi rơi vào hoàn cảnh nguy nan vẫn là hiện thân của nhân cách sống trong sáng, bình dị, cao đẹp nhưng đầy khí chất của dân tộc Việt Nam nói chung, người dân Nam Bộ nói riêng.

Chủ tịch nước nhìn nhận, Nguyễn Đình Chiểu đã có những đóng góp lớn lao đối với văn học nước nhà. Giáo sư Trần Ngọc Phương, một chuyên gia Nguyễn Đình Chiểu đã đánh giá, ông trở thành người mở đầu cho trào lưu văn học chống ngoại xâm, giành độc lập dân tộc. Đây chính là đóng góp quan trọng nhất của Nguyễn Đình Chiểu vào lịch sử văn học dân tộc. Sự mở đầu của văn học chống thực dân, chống chủ nghĩa đế quốc. Những tác phẩm lục Vân Tiên, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc là những dữ liệu sống động cho nhận định nói trên.

Theo Chủ tịch nước, trong sự nghiệp dạy học, Thầy Đồ Chiểu đã dành trọn đời chăm lo dạy dỗ, truyền thụ cho thế hệ tương lai những điều căn cốt của văn hóa Việt Nam. Nguyễn Đình Chiểu là một lương y thông hiểu sâu sắc y lý phương Đông và y lý Việt Nam, kể cả về y thuật và y đức. Y đức quan điểm của cụ chính là đạo cứu người, làm tròn nghĩa vụ cứu dân, cứu nước "Ngư tiều y thuật vấn đáp” là tác phẩm lớn vào giai đoạn cuối đời của Nguyễn Đình Chiểu dạy bảo làm người và đạo làm thầy thuốc cứu người.   

Chủ tịch nước nêu rõ, uống nước nhớ nguồn, tôn sư trọng đạo, tôn kính hiền nhân luôn là truyền thống quý báu của dân tộc chúng ta. Với danh nhân Nguyễn Đình Chiểu chúng ta thực hiện nhiều công việc đầy ý nghĩa như xây dựng xếp hạng Khu lưu niệm Nguyễn Đình Chiểu là Di tích quốc gia, đặc biệt xây dựng hồ sơ quốc gia trình UNESCO vinh danh cùng kỷ niệm 200 năm Ngày sinh của ông, tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế danh nhân Nguyễn Đình Chiểu trong thời đại ngày nay….

Nguyễn Đình Chiểu  quê gốc tỉnh Thừa Thiên, nay là tỉnh Thừa Thiên - Huế nhưng Bến Tre mới là mảnh đất gắn bó với ông gần suốt cuộc đời. Những năm qua, Đảng bộ nhân dân tỉnh Bến Tre đã thực hiện nhiều công việc có ý nghĩa sâu sắc nhằm bảo vệ, phát huy giá trị di sản mà Nguyễn Đình Chiểu để lại cho thế hệ hiện tại và mai sau.

Chủ tịch nước bày tỏ vui mừng vì Bến Tre quê hương Đồng Khởi anh hùng, quê hương cách mạng truyền thống văn hóa đang đổi thay, phát triển vượt bậc về kinh tế xã hội, nhất là thời gian gần đây. Đảng bộ Bến Tre đã có nhiều nỗ lực vượt qua khó khăn, huy động nhiều nguồn lực cho đầu tư phát triển, nhiều công trình, dự án đang được đầu tư xây dựng và nhiều phong trào Đồng Khởi mới về kinh tế đang bừng nở trên quê hương, góp phần vào những thành tựu chung của cả nước.

Chủ tịch nước khẳng định, kỷ niệm 200 năm Ngày sinh Nguyễn Đình Chiểu vừa là dịp để tỏ lòng tự hào tôn vinh những cống hiến to lớn của cụ đối với văn hóa Việt Nam và văn hóa nhân loại nhưng cũng là để tìm ra di sản của cụ những kinh nghiệm, bài học quý báu cho sự phát triển của địa phương và đất nước trong tương lai.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch nước đề nghị các Bộ, ban, ngành Trung ương, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Bến Tre, các nhà nghiên cứu, các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu làm sáng tỏ hơn tầm cao tư tưởng, giá trị nghệ thuật của các trước tác Nguyễn Đình Chiểu; nghiên cứu sâu hơn nữa vai trò thầy giáo, thầy thuốc của Nguyễn Đình Chiểu; tiếp tục giới thiệu quảng bá các tác phẩm Nguyễn Đình Chiểu đến rộng rãi công chúng trong và ngoài nước; phát huy giá trị văn hóa Nguyễn Đình Chiểu trong giai đoạn mới. Cùng với đó là chú trọng ứng dụng thành tựu công nghệ thông tin trong nghiên cứu giảng dạy quảng bá các tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu; thực hiện số hóa di sản liên quan đến con người và sự nghiệp của Nguyễn Đình Chiểu…

Tại buổi lễ, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam, Chủ tịch nước trân trọng ghi nhận và cảm ơn UNESCO đã thông qua Nghị quyết và tổ chức tôn vinh Danh nhân Văn hóa Nguyễn Đình Chiểu. Chủ tịch nước khẳng định, việc UNESCO tôn vinh những giá trị và ý nghĩa nhân văn cao đẹp, trường tồn của tư tưởng, nhân cách Nguyễn Đình Chiểu cũng chính là tôn vinh nét đẹp trong tâm hồn, trí tuệ nhân văn bác ái của người Việt Nam, những giá trị tốt đẹp trong cốt cách con người Việt Nam văn hóa Việt Nam đang hòa chung dòng chảy văn hóa của nhân loại.