Đại tướng Khamtay Siphandone, nguyên Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào, nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào - nhà lãnh đạo xuất sắc, chiến sĩ cách mạng kiên cường của Đảng và nhân dân Lào, đồng thời là người bạn lớn, thân thiết của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam đã từ trần vào hồi 10h30, ngày 2/4/2025, hưởng thọ 101 tuổi.

Nhiều cán bộ, giảng viên, chuyên gia của Việt Nam đều bày tỏ lòng thành kính, tiếc thương khi biết Đại tướng Khamtay Siphandone đã ra đi mãi mãi. Nhiều người đánh giá, đồng chí Đại tướng Khamtay Siphandone là một trong những nhà lãnh đạo nòng cốt thế hệ đầu tiên của Trung ương đảng Nhân dân cách mạng Lào, đã lãnh đạo chỉ đạo sự nghiệp cách mạng dân tộc dân chủ trước đây và sự nghiệp bảo vệ, phát triển đất nước. Đồng chí Đại tướng Khamtay Siphandone cũng là người tiên phong tổ chức thực hiện đường lối đổi mới toàn diện có nguyên tắc của Đảng. Đồng chí là một nhà yêu nước, nhà cách mạng mẫu mực và là nhà lãnh đạo xuất sắc của Đảng, của dân tộc Lào. Trong cả cuộc đời, đồng chí Đại tướng Khamtay Siphandone đã cống hiến trí tuệ, sức lực vì sự nghiệp cách mạng của Đảng Nhân dân cách mạng Lào, vì sự phát triển của đất nước và cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân Lào các dân tộc.

Tiến sĩ Đào Ngọc Báu, Viện trưởng Viện Chính trị và Quan hệ quốc tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, Đại tướng Khamtay Siphandone là một trong những nhà lãnh đạo kiệt xuất của cách mạng Lào, người đã dành trọn cuộc đời mình cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập và phát triển đất nước. Từ những năm tháng tuổi trẻ, ông đã tham gia cách mạng, trở thành một trong những người lãnh đạo chủ chốt của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, kiên trì lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc, từng bước đưa đất nước Lào đi đến thắng lợi hoàn toàn vào năm 1975. Sau ngày độc lập, ông tiếp tục giữ trọng trách lãnh đạo đất nước, lần lượt đảm nhiệm các cương vị quan trọng như Tổng Tư lệnh Quân đội, Thủ tướng, Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch nước. 

Trong những giai đoạn khó khăn nhất của Lào, ông đã lãnh đạo Đảng, Nhà nước đề ra và thực hiện những quyết sách quan trọng, ổn định tình hình chính trị, từng bước đưa đất nước phát triển theo con đường đổi mới, hội nhập nhưng vẫn giữ vững bản sắc và định hướng xã hội chủ nghĩa. Dưới sự lãnh đạo của ông, Lào không chỉ củng cố độc lập, chủ quyền mà còn xây dựng được nền tảng vững chắc để phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quan hệ đối ngoại, trong đó có mối quan hệ đặc biệt với Việt Nam.

"Cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng Khamtay Siphandone là một tấm gương sáng về lòng trung thành với Tổ quốc và nhân dân, về ý chí kiên định và tinh thần trách nhiệm cao cả đối với dân tộc. Những di sản mà ông để lại sẽ tiếp tục soi đường cho sự phát triển của Lào, đồng thời ông cũng góp phần to lớn vào việc xây dựng tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào, một mối quan hệ đã được hun đúc bằng công sức và tâm huyết của các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước", Tiến sĩ Đào Ngọc Báu chia sẻ. 

Là một nhà báo có nhiều năm học tập và công tác tại Lào, bà Trần Tường Khanh (nguyên phóng viên Thông tấn xã Việt Nam) cho biết rất bàng hoàng khi nghe tin Đại tướng Khamtay Siphandone mất. Nhà báo Trần Tường Khanh cho biết, với một đất nước, một dân tộc như Lào, để có thể vượt qua những thời khắc khó khăn, đầy thử thách rất cần một người chèo lái vững vàng. Người đó chính là Đại tướng Khamtay Siphandone.  

Là thế hệ đầu tiên của Đảng khi nước Lào được thành lập, Đại tướng Khamtay Siphandone là người lãnh đạo có nhiều cống hiến to lớn cho đất nước. Ông đã lãnh đạo cách mạng Lào vượt qua thời điểm khó khăn chồng chất, đặc biệt là trong thời gian tiến hành quá trình chuyển đổi sang nền kịnh tế thị trường. Với tư duy mới, Ông đã khai phá, mở cửa để lần đầu tiên có các doanh nghiệp tư nhân trong nươc - bước đột phá lớn trong phát triển kinh tế và sau đó là sự ra đời của các tổ chức dân sự địa phương - bước ngoặt về phát triển xã hội. Đây là những tiền đề về cả tư duy lý luận và thực tiến để Lào vững bước trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Theo Viện trưởng Viện Chính trị và Quan hệ quốc tế Đào Ngọc Báu, quan hệ Việt Nam - Lào là mối quan hệ đặc biệt, được hun đúc từ những năm tháng gian khổ trong cuộc đấu tranh giành độc lập, khi hai dân tộc kề vai sát cánh vì mục tiêu chung. Trải qua nhiều thập kỷ, mối quan hệ này không ngừng được củng cố và phát triển, trở thành tài sản vô giá của hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước. Đại tướng Khamtay Siphandone, nguyên Chủ tịch Đảng Nhân dân Cách mạng Lào và nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, đã có những đóng góp quan trọng trong việc xây dựng và phát triển mối quan hệ đặc biệt này.

Trong thời kỳ đấu tranh giải phóng dân tộc, ông trực tiếp chỉ huy lực lượng cách mạng Lào phối hợp chặt chẽ với quân tình nguyện Việt Nam trên chiến trường, đặt nền móng vững chắc cho mối quan hệ gắn bó giữa hai nước. Sau khi Lào giành độc lập, trên cương vị Thủ tướng, Chủ tịch Đảng và Chủ tịch nước, ông tiếp tục dành nhiều tâm huyết để củng cố và mở rộng hợp tác Việt - Lào trên mọi lĩnh vực. Ông đã chỉ đạo triển khai nhiều hiệp định quan trọng giữa hai nước, thúc đẩy hợp tác kinh tế, quốc phòng, giáo dục và giao lưu nhân dân, đưa mối quan hệ Việt - Lào ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả.

Những đóng góp của Đại tướng Khamtay Siphandone không chỉ để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử quan hệ hai nước mà còn là nền tảng vững chắc để thế hệ hôm nay và mai sau tiếp tục gìn giữ, phát huy truyền thống đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào. Ông từng nhấn mạnh: "Tình đoàn kết đặc biệt, sự hợp tác toàn diện và liên minh chiến đấu Lào - Việt Nam vẫn là một nhân tố cơ bản quyết định thắng lợi của cách mạng hai nước cũng như của mỗi nước. Quân đội và nhân dân Lào luôn giữ gìn và phát huy mối quan hệ vững bền đó và coi đây là vấn đề sống còn của hai nước."

Lời phát biểu của Đại tướng Khamtay Siphandone cho thấy rằng, tình đoàn kết Việt – Lào không chỉ là một giá trị lịch sử mà còn mang ý nghĩa hiện thực sâu sắc, là động lực cho sự phát triển bền vững của cả hai dân tộc. Trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động, việc tiếp tục giữ gìn, củng cố mối quan hệ này không chỉ là trách nhiệm của thế hệ hôm nay mà còn là yếu tố bảo đảm cho tương lai thịnh vượng và hòa bình của cả hai quốc gia.

Đồng tình với ý kiến trên, nhà báo Trần Tường Khanh phân tích, trong thời kỳ chiến tranh, liên minh chiến đấu Lào - Việt Nam mà Ông tổ chức, lãnh đạo đưa đến những thắng lợi của cách mạng là một minh chứng tiêu biểu cho sự đóng góp của Đại tướng Khamtay Siphandone đối với quan hệ nghĩa tình giữa hai nước. Trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước giai đoạn khủng hoảng của chủ nghĩa xã hội, Ông vẫn kiên định đướng lối đối ngoại của các vị tiền bối, giữ vững sự hợp tác với Việt Nam, ủng hộ Việt Nam trong các chủ trương, chính sách đổi mới và nghiên cứu, tham khảo cho Lào. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào mà Ông là người đứng đầu, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam Lào đã mở ra một chương mới, đi vào chiều sâu, gắn bó tin cậy. 

"Với một số lượng đông đảo cán bộ, học sinh, sinh viên Lào và Việt Nam sang học tập ở cả hai nước hơn bao giờ hết là nguồn nhân lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội và cũng là giữ gìn mối quan hệ hữu nghị bền chặt giữa hai nước Việt Nam - Lào. Tôi trân trọng và đánh giá cao sự đóng góp cũng như tầm nhìn của Đại tướng Khamtay Siphandone để thắt chặt tình nghĩa thủy chung hai đất nước", nhà báo Trần Tường Khanh nhấn mạnh.