Đoàn công tác của HĐND tỉnh thăm quan Bảo tàng Ngục Kon Tum.                             Ảnh: P.V

Đoàn công tác của HĐND tỉnh thăm quan Bảo tàng Ngục Kon Tum. Ảnh: P.V

(HBĐT) - Nằm ở vị trí phía bắc địa bàn chiến lược Tây Nguyên, Kon Tum là một địa danh lịch sử trong kháng chiến chống Mỹ của Tổ quốc. Không những vậy, Kon Tum còn là mảnh đất mang đậm dấu ấn sử thi Tây Nguyên. Với tôi, những hiểu biết đầu tiên, sâu đậm về Tây Nguyên là từ những bức thư của anh tôi - một người lính gửi từ vùng đất Kon Tum thời chiến tranh, khi tôi còn là học trò ngờ nghệch.

 

Kon Tum là tỉnh đầu tiên của vùng đất Tây Nguyên lừng danh trong kháng chiến chống Mỹ mà chúng tôi đến thăm đúng vào dịp “tháng ba mùa con ong đi lấy mật”, cũng vào dịp Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh này kỷ niệm 40 năm ngày giải phóng. Hành trình qua các địa danh trên đường 14 như Đắkglei, Ngọc Hồi, Đắc Tô, Đắc Hà, qua ngã ba biên giới tới cửa khẩu Quốc tế Bờ Y, hai bên đường của vùng cao nguyên đất đỏ là những vùng cà phê, cao su, cây ăn trái ngút ngàn, dù thời gian này, Tây Nguyên đang là mùa khô hạn. Hạ tầng giao thông của Kon Tum khá tốt, do mới được xây dựng nên dân cư tương đối thưa thớt. Những ai đã từng đến, từng yêu vùng đất lừng danh này chắc vẫn nhớ về lễ hội đâm trâu của người Ba Na, mừng nhà Rông mới của người Ja Rai. Những người may mắn hơn thì được dự lễ El pơleh, thưởng thức rượu ghè ngọt nồng, nghe khúc tình ca giao duyên dạt dào của người Ba Na hoặc xem nghi thức Tinh Pênh - một nghi thức tín ngưỡng của người Xê Đăng Tơdra, thấy được tài nghệ nghề rèn truyền thống của người Ca Dong. Đến Tây Nguyên, du khách còn được thưởng thức ẩm thực độc đáo nấu bằng ống Lồ ô. Tất cả cơm, canh, thịt, cá... đều đươc nấu trong ống Lồ ô. Đây là nét độc đáo trong chế biến ẩm thực của đồng bào các dân tộc thiểu số Tây Nguyên nói chung và Kon Tum nói riêng.

 

Địa danh Kon Tum còn được biết qua đặc sản rượu Đoát Ngọc Tem, nghi lễ thổi tai và bài hát “Bóng cây Kơ Nia", sáng tác ở Tê Xăng của nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu. Người ta còn biết đến Kon Tum nhờ loại sâm Ngọc Linh quý nổi tiếng cả nước. Kon Tum có dân số khoảng 50 vạn, 21 dân tộc, trong đó chỉ có 6 dân tộc là người bản địa. Người Hoà Bình di cư tự do vào Tây Nguyên, trong đó có Kon Tum khá đông. Trong đoàn có anh Dũng ở Sở LĐ -TB&XH, anh Minh từng công tác ở Ban Dân tộc đã nhiều lần đến đây công tác. Qua câu chuyện của các anh, được biết cách đây trên dưới chục năm, đồng bào các dân tộc Hoà Bình từ các xã Tiền Phong, Vầy Nưa, Thung Nai vào đây lập nghiệp còn nghèo lắm. Giờ đã khá hơn nhiều. Nhờ làm ăn chăm chỉ kinh tế đã có tích lũy, xây được nhà kiên cố. Ở thành phố Kon Tum còn có một xã của người Hoà Bình di cư vào từ năm 1954, là xã Hoà Bình. Ông Quách Cao Yềm, nguyên là Phó trưởng Đoàn đại biểu QH tỉnh Kon Tum cho biết, đại đa số đồng bào Hoà Bình vào đây đều chịu khó làm ăn. Ông kể, nhiều hộ chuyển từ Long An tới lập nghiệp cũng khá. “ Khỉ ra biển thì khó sống”, có già làng ở vùng cao Đà Bắc đã nói vui với ông Yềm như vậy khi rời Long An đến Kon Tum lập nghiệp.

 

Trong kháng chiến chống Mỹ, Kon Tum là địa bàn chiến sự ác liệt của mặt trận Bắc Tây Nguyên. Có một viên tướng Pháp đã từng nói đại khái: Ai chiếm được Tây Nguyên thì có thể kiểm soát được toàn Đông Dương. Quả thật, trong kháng chiến chống Mỹ, tính ra, trên chiến trường Tây Nguyên diễn ra 10 chiến dịch lớn thì riêng tại Kon Tum đã diễn ra 7 chiến dịch với những địa danh nổi tiếng như Đắc Tô, Tân Cảnh, Ngọc Tô Ba, Ngọc Rinh Rua, Đắc Xiêng, Bu Prang, Sa Thầy, chiến dịch Bắc Tây Nguyên... làm xoay chuyển tình thế, cục diện chiến trường. Sống trên địa bàn là vùng chiến sự ác liệt nhưng đồng bào các dân tộc ở Kon Tum đã đóng góp rất nhiều sức người, sức của cho kháng chiến. Trước đây, nơi này là căn cứ kháng chiến, nhiều căn cứ hậu cần, “là rừng che bộ đội, rừng vây quân thù”. Các địa bàn của Kon Tum thời đó cũng được gọi theo mật danh như H16, H29, H30, H67, H80, riêng thành phố Kon Tum có mật danh là H5, vùng Kon Hrung (nay là huyện Đăk Hàn) là H9. Cuối năm 1974, Bộ Chính trị T.Ư Đảng họp phân tích tình hình địch, ta trên chiến trường, từ đó quyết định chớp thời cơ giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Thực hiện chủ trương trên, quân và dân Kon Tum đã chuẩn bị về mọi mặt, sức người, sức của cho trận quyết thắng cuối cùng. Ngày 4-3- 1975, chiến dịch Tây Nguyên mở màn. Cùng với các mặt trận khác, tại Kon Tum, bộ đội địa phương đã phối hợp với lực lượng chủ lực tiến hành đánh chiếm các khu quân sự, khống chế sân bay, tấn công khu cảnh sát dã chiến, trạm tiếp điện Chư Hreng... Sau khi Buôn Mê Thuột thất thủ, ngày 14- 3, Tổng thống nguỵ Nguyễn Văn Thiệu ra lệnh rút quân chiến thuật khỏi địa bàn Tây Nguyên để tử thủ vùng quanh Sài Gòn. Tỉnh trưởng Kon Tum khi đó là Phạm Đình Hùng và bộ máy chính quyền sở tại không hề hay biết. Ngày 15-3, trên đường rút khỏi Tây Nguyên, quân địch bị ta chặn đánh cho tan tác trên đường 14. Ngày 16-3- 1975, quân giải phóng từ nhiều hướng áp sát thị xã Kon Tum, chiếm quận Đắc Tô lưu vong, tiếp đó chiếm Toà thị chính các vị trí quân sự, chính trị trọng yếu... và toàn bộ tỉnh Kon Tum chính thức được giải phóng. Chiến thắng vang dội này đã góp phần cùng cả nước làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975 thống nhất đất nước.

                                                                              

 

 

                                                                        Thùy An

Các tin khác

Bến nước Thung Nai
Thanh tra Sở VH - TT&DL phối hợp với Công an tỉnh thanh, 

kiểm tra hoạt động lễ hội tại khu di tích Chùa Tiên (Lạc Thuỷ).
40 năm, những người lính từng chiến đấu tại chiến trường B3 giải phóng Tây Nguyên vẫn là đồng chí, đồng đội sát cánh bên nhau.
Không còn đất đẹp, những mảnh đất đồi dốc được nhiều người cải tạo đầu tư trồng cam.

Quảng Nam những ngày tháng 3 lịch sử

(HBĐT) - Chúng tôi về thăm vùng đất Quảng Nam - Đà Nẵng vào cuối tháng 3, đúng vào dịp vùng đất kiên cường cách mạng này kỷ niệm 40 năm giải phóng. Thành phố Đà Nẵng phát triển năng động nhất miền Trung - Tây Nguyên, đẹp như hòn ngọc bên bờ biển Đông, nơi có huyện đảo Hoàng Sa đầu sóng, ngọn gió. Còn tỉnh Quảng Nam nổi tiếng anh hùng với những địa danh lịch sử, những con người huyền thoại trong kháng chiến chống Mỹ.

Khổ quá, quốc lộ 21 A!

(HBĐT) - Đã một thời QL 21A là tuyến đường huyết mạch của các xã vùng nam Lương Sơn và địa phương lân cận. Tuy nhiên, từ năm 2004 đến nay, tuyến đường đã xuống cấp trầm trọng, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, giao thông của người dân quanh vùng.

Hành trình về miền cực Bắc của Tổ quốc

(HBĐT) - “Hành trình về miền cực Bắc của Tổ quốc - Hà Giang”, chỉ nghe đến tên của hành trình trong lòng chúng tôi đã dâng trào cảm xúc, háo hức lạ thường. Vậy là sẽ không chỉ còn hướng về nơi ấy mà sẽ được tận mắt chiêm ngưỡng cảnh vật, được dang rộng cánh tay, phóng trọn tầm mắt để ôm niềm mong nhớ, tự hào, thiêng liêng vào lòng. Và như lời một người đồng hành trong hành trình của chúng tôi đã nói: “Đến với Hà Giang chỉ cần một trái tim nóng và chiếc máy ảnh”… Chúng tôi đã trở về sau hành trình với ấm áp yêu thương, tự hào và những khoảnh khắc đẹp, ấn tượng không bao giờ phai.

Nơi lưu giữ “Bức thư thế kỷ”

(HBĐT) - “Nơi đây lưu giữ bức thư của những người xây dựng Thủy điện Hòa Bình gửi thế hệ mai sau. Thư này sẽ được mở vào ngày 1/1/2100”. Dòng chữ được khắc trang trọng bằng cả tiếng Việt và tiếng Nga, thu hút sự chú ý đặc biệt của du khách mỗi khi đặt chân đến nơi lưu giữ “bức thư thế kỷ”.

Độc đáo nghệ thuật gỗ lũa Lâm Sơn

(HBĐT) - Độc đáo của gỗ lũa Lâm Sơn (Lương Sơn) là ở vẻ đẹp tự nhiên, vốn có. Có những gỗ lũa bản thân nó đã là những hình khối có dáng dấp, mang ý nghĩa. Có những gỗ lũa thoạt nhìn rất trìu tượng, qua bàn tay khéo léo, tài hoa của người thợ mới trở thành một tác phẩm đẹp, có giá trị...

Mô tô phân khối lớn thú chơi của người đam mê tốc độ

(HBĐT) - Ai đã từng được thử một lần cầm lái hay ngồi sau những chiếc xe mô tô phân khối lớn đều có chung cảm giác bay bổng, choáng ngợp xen lẫn phấn khích khi nghe tiếng máy nổ giòn tan, mạnh mẽ cùng pha tăng tốc “xé gió” của những “ông hoàng tốc độ”. Đối với các địa phương khác, thú chơi mô tô phân khối lớn không mấy xa lạ, nhưng với người dân Hòa Bình đây là thú chơi mới đầy xa xỉ. Những người có chung niềm đam mê đã thêm gắn bó cùng nhau trải nghiệm, khám phá những địa danh mới và trên hết, họ đã đi khắp mọi miền đất nước để mang tấm lòng sẻ chia tới đồng bào vùng sâu, vùng xa.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục