(HBĐT) - "Sống lạc quan, ăn nhiều rau” là bí quyết sống lâu, sống khỏe của đại lão Sùng A Sía ở bản Chà Đáy, xã Pà Cò (Mai Châu). Cụ Sía tròn 110 tuổi nhưng da dẻ vẫn hồng hào, chân bước vững chắc, vẫn còn nuôi lợn, chăn trâu và làm mọi việc sinh hoạt hàng ngày.



Cụ Sùng A Sía thổi bài khèn đón khách.

Ngôi nhà gỗ của cụ Sía ở cuối bản Chà Đáy. Khi chúng tôi đến cụ đang nghỉ trưa. Nghe có khách vào chơi, cụ Sía tự trở dậy. Khác với tưởng tượng của tôi, tuy đã 110 tuổi nhưng trông cụ như tuổi thất tuần. Bước đi đều đặn, hàm răng trắng và nếu không biết tuổi thì người lần đầu gặp không ai nghĩ cụ đã sống hơn một thế kỷ. 

Mất trâu được vợ
Cụ Sùng A Sía sinh ra và lớn lên tại bản Pa Háng. Khi lấy vợ, cụ mới chuyển ra bản Chà Đáy, vì bản này có nhiều ruộng nước, dễ sinh sống. Hồi còn thanh niên, cụ là người khỏe mạnh, chịu khó làm lụng. Cụ nhớ lại, ngày đó, nhà có một con trâu cày rất khỏe. Một lần cho người bạn ở bản bên mượn để cày ruộng. Trong lúc thả trâu đi ăn bên bìa rừng, con trâu chẳng may bị rơi xuống vực chết. Người bạn nhà nghèo, chẳng có trâu để trả cho cụ. Sau một thời gian nghĩ cách để đền thì nảy ra ý định gả em gái cho cụ. Không ngờ sau chuyện mất trâu, cụ Sía có vợ. Hai vợ chồng chăm chỉ làm ăn, gây dựng nhà cửa. Suốt mấy năm chung sống, vợ chồng cụ sinh được 4 người con, 3 trai, 1 gái. Khi sinh cô con gái út được 6 tháng tuổi, vợ cụ mắc bệnh trọng. Là người biết thuốc của người Mông nhưng cụ vẫn không chữa được bệnh cho vợ. Thế là cụ rơi vào cảnh "gà trống nuôi con". 
Ngày đó, Pà Cò khó khăn nên cảnh gà trống nuôi con càng thêm chật vật. Mọi người trong dòng họ họp bàn, động viên cụ Sía đi bước nữa. Vốn có tài thổi khèn Mông, lại để ý đến cô Máy cùng bản nên cụ quyết định đi bước nữa. Sau mấy ngày đến nhà thổi khèn, cô Máy cũng đồng ý theo cụ về. Với tài của mình, cụ đã dung hòa được cuộc sống giữa dì ghẻ và con chồng. Bà Máy sinh cho cụ được 8 người con. Sau khi sinh người con thứ 8, bà lại mang bệnh và mất, để lại cho cụ Sía 12 đứa con. Một mình lo toan nuôi các con, bao nhiêu việc vất vả kiếm sống cụ đều trải qua. Tất cả các con được đi học và dựng vợ, gả chồng đến nơi đến chốn. Các con ngoan ngoãn, tu chí và không dính vào con đường ma túy. Để dạy các con, cụ lấy cái tình, cái lý bảo ban chứ không dùng roi vọt. Hiện cụ có tới 60 cháu, chắt.
vận động, lạc quan, ăn rau là chính
Thấy có khách, cụ Sía sai đứa cháu pha trà mời khách. Trong hơi sương lạnh của một ngày cuối năm, chúng tôi nghe cụ say sưa kể về cuộc sống của bản Mông ngày trước, kể về phong tục tập quán, về sinh hoạt hàng ngày của cụ... mà một trong những sở thích, sở trường là chơi khèn. Thế rồi, cụ sai cháu đi lấy khèn và thổi một bài cho chúng tôi thưởng thức. Tiếng khèn lúc trầm, lúc bổng như đưa người nghe lên bản Mông ngày xuân. Cụ bảo, khèn Mông có nhiều bài lắm, từ đám ma, đám cưới, đến hội xuân, tán gái… bài nào cũng thuộc. Chơi khèn xong, cụ mồi điếu thuốc lào hút. Sinh ra ở thủ phủ thuốc phiện, nên cuộc sống gắn với cây thuốc phiện. Khi Nhà nước vận động bà con xóa bỏ cây thuốc phiện, cụ là người đầu tiên của bản đi cai nghiện và chuyển đổi cây trồng.
Ngoài làm nông, cụ Sía còn là người biết bốc thuốc. Ai đau bụng, đau đầu hay khó sinh con đều giúp được hết. Công bà con trả là gùi ngô, mớ rau, con thú săn được trong rừng, nhưng chưa bao giờ cụ coi đó là nghề kiếm sống. Bí quyết sống khỏe của cụ là sống lạc quan, vận động nhiều, hiện giờ cụ vẫn nuôi lợn, nuôi cá và chăn trâu. Đầu năm 2022, gia đình tổ chức đại thượng thọ mừng cụ tròn 110 tuổi. Cũng trong năm, cụ bán con trâu mộng được vài chục triệu đồng. Mỗi bữa ăn được đôi lưng cơm, uống vài chén rượu và món ăn cụ thích nhất là rau.


Việt Lâm


Các tin khác


Nữ bác sỹ tâm huyết với nghề

Từ một y sĩ khi mới bước vào nghề, trải qua 30 năm rèn luyện, phấn đấu không ngừng nghỉ, bác sỹ Trần Thị Hường, Trạm trưởng Trạm y tế xã Đú Sáng (Kim Bôi) luôn nỗ lực nâng cao chuyên môn, trau dồi kiến thức, tận tâm với công việc, hết lòng vì người bệnh.

Người bảo tồn đặc sản trên rừng

Sinh ra và lớn lên ở xã Thung Nai, huyện Cao Phong, anh Bùi Văn Huyển gắn bó với rừng. Ngày bé anh đã biết đến con don. Đây là động vật đặc sản sống trong hang đá, có giá trị kinh tế cao, thịt của chúng thơm ngon, bổ dưỡng. Mỗi lần bắt được chúng phải rất kỳ công. Sau thời gian, số lượng don tự nhiên ngày một ít đi. Trong khi đó, nhu cầu của các nhà hàng về loài này rất lớn nhưng việc săn bắt ngoài tự nhiên là phạm pháp.

Hội viên nông dân 8X sản xuất, kinh doanh giỏi

Với sự cố gắng, nỗ lực, anh Đinh Văn Tằng, sinh năm 1984, hội viên nông dân xóm Vố Dấp, xã Hữu Lợi, huyện Yên Thủy không ngừng tìm tòi, học hỏi, mạnh dạn mở xưởng đóng gỗ pallet, từ đó phát triển kinh tế gia đình, tạo việc làm cho 20 lao động địa phương. Năm 2023, anh được Chủ tịch UBND tỉnh tặng bằng khen hộ sản xuất, kinh doanh giỏi giai đoạn 2021 - 2023.

Anh Bùi Văn Tiến làm giàu nhờ mô hình nuôi bò thịt

Sau khi tham quan, học tập một số mô hình chăn nuôi ở các địa phương, kết hợp tìm hiểu thông tin trên sách, báo, internet, anh Bùi Văn Tiến, thôn Liên Phú, xã Thống Nhất (Lạc Thủy) quyết định đầu tư xây dựng chuồng trại nuôi bò thịt, đem lại thu nhập trên 300 triệu đồng/năm.

Nữ Bí thư Đoàn năng động, sáng tạo

Với kinh nghiệm nhiều năm tham gia công tác đoàn và được tín nhiệm ở chức danh Bí thư Đoàn Thanh niên huyện Lạc Sơn, chị Phan Thị Hồng Vân (sinh năm 1994) luôn năng động, sáng tạo triển khai nhiều phần việc hữu ích cho cộng đồng, thu hút được đông đảo đoàn viên, thanh niên (ĐVTN) hưởng ứng. Những đóng góp tích cực đó đã được các cấp ghi nhận, cuối năm 2023, chị Phan Thị Hồng Vân vinh dự được Hội LHTN Việt Nam trao giải thưởng "15 tháng 10”.

Gương sáng bảo tồn di sản văn hoá dân tộc

Từ niềm đam mê với nghệ thuật dân tộc, Nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Mạnh Tuấn ở khu Vôi, thị trấn Ba Hàng Đồi (Lạc Thuỷ) đã và đang dành tình yêu, tâm huyết để bảo tồn di sản văn hoá dân tộc, xây dựng nên không gian văn hoá Mường quý giá với trên 2.000 sản phẩm - là những vật dụng trong đời sống của đồng bào dân tộc Mường.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục