Đa số các điệu múa là dạng diễn xướng nghi lễ phong tục và có tính chất trò diễn ở các ngày hội Mường.

Đa số các điệu múa là dạng diễn xướng nghi lễ phong tục và có tính chất trò diễn ở các ngày hội Mường.

(HBĐT) - Trong các loại hình nghệ thật dân gian truyền thống, hoạt động diễn xướng của người Mường trong các nghi lễ, lễ hội và đời thường luôn kèm theo các điệu múa, trong đó có nhiều loại hình múa dân gian sinh động. Tuy nhiên, do điều kiện lịch sử, nhiều giá trị múa truyền thống của người Mường đã bị mai một.

 

Trước hết phải kể đến các hình thức nghệ thuật của tín ngưỡng làm mỡi. Trong nghi lễ này, nhạc và múa đóng một vai trò hết sức quan trọng. Người làm mỡi  phải nhập vào mỗi vai diễn phù hợp với tính cách, phải thể hiện được điệu bộ, dáng đi, giọng nói và các động tác của  nhân vật mà mình nhập vào. Vì vậy, khi thăng hoa, nhập hồn, họ thực sự như một nghệ nhân điêu luyện. Từ những điệu múa trong nghi lễ ấy mà người dân cũng như các nghệ nhân dân gian đưa vào những điệu múa khác trong nghi lễ và sinh hoạt của mình. Tương tự như vậy là việc thực hành nghi lễ của các ông mo ở các đám tang, đám cúng. Những động tác vũ điệu mà các ông mo làm khi cúng như múa kiếm, đuổi trừ ma, dẫn, đưa, vỗ về hồn người chết đều là những hành động diễn xướng phong phú, sau đó được khai thác trong đời sống văn hoá nghệ thuật của người Mường.

 

Múa trống đồng là một hình thức biểu diễn đánh trống đồng được cách điệu như là điệu múa. “Đánh” trống ở đây thực chất là dùng dùi trống để tạo ra những âm vang trầm bổng của trống đồng. Lối biểu diễn này cũng thấy ở người Mường Phú Thọ trong các trò diễn diễn chàm thau (đâm trống đồng) và đâm đuống. Điệu múa này có nhiều người tham gia và có sự kết hợp nhịp điệu để tạo ra một âm thanh trầm bổng mà hùng tráng của trống đồng. Người Mường Hoà Bình cũng có múa đâm đuống, còn người Thái Mai Châu thì gọi là múa keng loóng. Điệu múa này động tác đơn giản nhưng ngoài việc đâm vào đuống, những người múa còn nhảy múa xung quanh trước khi giã vào đuống  như mô phỏng những động tác giã gạo ngày thường.

 

Múa cờ là một hình thức múa tế lễ, thường chỉ diễn ra ở nhà lang. Tham gia múa cờ là những người nhận ruộng của nhà lamg, khi nhà lang có người chết phải đến phục dịch tang lễ. Số lượng người múa khá đông, tuỳ theo số người phụ thuộc vào nhà lang. Do đó, nhìn số lượng người múa, người ta cũng có thể đoán biết được sự giàu có của nhà lang ấy thế nào. Theo hiệu lệnh của  những người hướng dẫn, theo nhịp chiêng, trống, những người múa thực hiện các động tác khác nhau như nhấc cờ, bật cờ xuống, quấn cờ, dựng cờ lên, vác cờ lên vài, quay mặt bên phải, chạy vòng, đứng nghiêm, thả cờ, cắm cờ trước mặt.... Những động tác ấy được lặp đi lặp lại nhiều lần, người múa mặc trang phục quần áo kiểu lính màu đỏ. Địa điểm múa là khu vực quanh chỗ nhà để xe ngoài cánh đồng. Điệu múa này đòi hỏi sự đồng điệu và nghiêm túc, không được nhốn nháo, lộn xộn.

 

Múa quạt ma là một hình thức múa tín ngưỡng khác của người Mường. Múa này còn gọi là tế quạt ma, được tiến hành khi nhà có tang, từ khi xảy ra đám tang cho đến lúc đưa người chết về nơi yên nghỉ. Tham gia múa quạt mà là tất cả các con dâu trong gia đình người chết. Họ được sắp sếp theo thứ bậc từ dâu cả đến các cô dâu ở bậc thấp nhất, đứng xung quanh quan tài người chết. Động tác múa đơn giản, người múa quay mặt về phía thầy mo, một tay cầm quạt che trước ngực, một tay cầm gậy chống xuống đất múa theo nhịp chiêng của thầy mo và động tác từ người dâu cả đến người dâu cuối cùng theo thứ tự đuổi nhau bằng động tác múa hình sóng lượn. Mục đích của múa này nhằm tỏ lòng thương tiếc và yêu quý người đã chết, dâu hiền quạt mát cho linh hồn người chết thanh thản ở cõi bên kia. Ngoài ra, người Mường còn có một số loại hình múa như múa mặt nạ, múa mặt mẻ, đập nàng khót... Đa số các điệu múa là dạng diễn xướng nghi lễ phong tục và có tính chất trò diễn ở các ngày hội Mường.

 

                                                                              HBĐT (tổng hợp)

 

Các tin khác


Thủy điện Hòa Bình - niềm tự hào công trình thế kỷ

(HBĐT) - Xuyên suốt quá trình 135 năm thành lập tỉnh và 30 năm tái lập tỉnh, công trình thủy điện Hòa Bình như một dấu ấn đáng tự hào, ghi dấu mốc son chói lọi trong bản trường ca chinh phục sông Đà, góp sức xây dựng, phát triển quê hương, đất nước.

Những nét khái quát về sự hình thành tỉnh Hòa Bình

(HBĐT) - Hòa Bình là tỉnh thuộc tiểu vùng Tây Bắc của vùng trung du và miền núi Bắc Bộ, có vị trí quan trọng, chiến lược về kinh tế, chính trị, AN-QP... Tỉnh là nơi có nền Văn hoá Hòa Bình nổi tiếng - cái nôi văn hoá của người Việt cổ.

Tự hào cuộc khởi nghĩa Tổng Kiêm - Đốc Bang (1909 - 1910)

(HBĐT) - Hòa Bình là một tỉnh miền núi thuộc vùng Tây Bắc của Tổ quốc, với truyền thống yêu nước, ngay từ khi thực dân Pháp đặt ách đô hộ tại đây, Nhân dân Hòa Bình đã tổ chức nhiều cuộc nổi dậy chống thực dân và chế độ lang đạo hà khắc. Trong dòng chảy lịch sử hào hùng 135 năm thành lập tỉnh, cuộc khởi nghĩa Tổng Kiêm - Đốc Bang (1909 - 1910) là một mốc son chói lọi về lòng yêu nước của Nhân dân các dân tộc tỉnh Hòa Bình.

Đảng bộ tỉnh - những mốc son lịch sử

(HBĐT) - Với truyền thống vẻ vang trong quá trình xây dựng và phát triển, Đảng bộ, Nhân dân các dân tộc trong tỉnh bằng những hành động, việc làm cụ thể, nắm bắt các cơ hội phát triển, trách nhiệm, nỗ lực thi đua thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, xây dựng tỉnh phát triển nhanh, bền vững.

Hòa Bình giai đoạn từ năm 2015 đến nay - những dấu ấn tự hào

(HBĐT) - Từ năm 2015 đến nay, với sự đoàn kết thống nhất, cùng nỗ lực vượt bậc của toàn tỉnh, Hòa Bình tiếp tục thu được những kết quả quan trọng trên các lĩnh vực KT-XH, QP-AN, xây dựng hệ thống chính trị. Kinh tế tăng trưởng khá và bền vững, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực; các ngành, lĩnh vực sản xuất đều phát triển. Hoạt động xúc tiến đầu tư trong giai đoạn này được đẩy mạnh, môi trường đầu tư tiếp tục được cải thiện; kết cấu hạ tầng kỹ thuật được đầu tư, quan tâm với nhiều công trình quan trọng. Hoạt động đối ngoại được mở rộng.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục