Quang cảnh phiên họp.

Làm rõ việc hạn chế

Các đại biểu thống nhất cho rằng, việc ban hành Luật Thỏa thuận quốc tế sẽ góp phần tiếp tục thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng về hội nhập quốc tế, bảo đảm thực thi Hiến pháp năm 2013, đồng bộ với Luật Điều ước quốc tế năm 2016, góp phần giữ vững ổn định chính trị và thực hiện hiệu quả tiến trình hội nhập quốc tế, nhất trong bối cảnh nước ta tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Nội dung được nhiều đại biểu quan tâm, cho ý kiến tại phiên thảo luận là có nên mở rộng chủ thể ký kết thỏa thuận quốc tế đến UBND cấp huyện, UBND cấp xã hay không. 

Báo cáo dự kiến tiếp thu, giải trình nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu cho biết, việc ký kết các văn bản hợp tác quốc tế của UBND cấp huyện và UBND cấp xã, đặc biệt ở các huyện, xã ở khu vực biên giới thời gian qua đã góp phần tăng cường quan hệ hữu nghị hợp tác, thắt chặt tình đoàn kết, bảo đảm an ninh, trật tự khu vực biên giới, thúc đẩy hoạt động đối ngoại nhân dân, giao lưu, trao đổi văn hóa, hợp tác phát triển kinh tế - xã hội khu vực biên giới.

Theo Chủ nhiệm Nguyễn Văn Giàu, từ thực tiễn nhu cầu ký kết các văn bản hợp tác quốc tế của UBND cấp huyện, UBND cấp xã, để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trên phạm vi cả nước, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đáp ứng yêu cầu hợp tác quốc tế trong tình hình mới, việc ký kết chỉ áp dụng đối với UBND cấp huyện, UBND cấp xã ở khu vực biên giới.

Để bảo đảm chặt chẽ về mặt quốc phòng, an ninh quốc gia, dự thảo Luật giới hạn một số nội dung về giao lưu, trao đổi thông tin, kết nghĩa, hợp tác quản lý biên giới phù hợp với điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên, đồng thời quy định gắn trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp tỉnh khi quyết định về việc ký thỏa thuận quốc tế của UBND cấp huyện, xã ở khu vực biên giới.

Dẫn số liệu từ Bộ Ngoại giao, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc chỉ rõ, nhiều huyện, xã không ở biên giới ký thỏa thuận với các quốc gia phát triển. Hiện nay, trình độ cán bộ được nâng lên, áp dụng công nghệ thông tin tốt hơn và việc tiếp cận thông tin cũng thuận lợi hơn nhưng dự thảo Luật lại hạn chế, chỉ áp dụng đối với UBND cấp huyện, UBND cấp xã ở khu vực biên giới là điều cần làm rõ.

Về vấn đề này, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh cho rằng không nên thu hẹp nhất là đối với các huyện, xã không ở khu vực biên giới. Thực tế lâu nay, nhiều nơi đã ký kết thoả thuận quốc tế. Tuy nhiên, để đảm bảo chặt chẽ, hạn chế vấn đề phát sinh nhạy cảm, Phó Chủ tịch nước đề nghị quy định rõ trường hợp cấp trên có quyền đình chỉ thoả thuận nếu xét thấy nội dung không phù hợp.

Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Hà Ngọc Chiến đề nghị quy định chỉ cấp huyện trở lên mới được ký kết thoả thuận quốc tế, không nên đến cấp xã. Theo ông Chiến, cấp huyện mới có cơ quan chuyên môn giúp việc, am hiểu, trình độ đảm bảo. Xã, thôn, bản chỉ là cấp thực hiện, triển khai một số nội dung trong phạm vi nhất định đã được ký ở cấp huyện.

Chưa nên ban hành Nghị định về bảo hiểm vi mô

Trong phiên làm việc chiều 13/7, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc ban hành Nghị định quy định về bảo hiểm vi mô của các tổ chức chính trị - xã hội.

Bảo hiểm vi mô là các sản phẩm bảo hiểm được thiết kế và cung cấp cho người nghèo, người có thu nhập thấp và những người yếu thế trong xã hội.

Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết,từ những năm 2008, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã triển khai Dự án thí điểm bảo hiểm vi mô. Tuy vậy, hiện nay chưa có cơ sở pháp lý để hướng dẫn hoạt động bảo hiểm vi mô không vì mục tiêu lợi nhuận.

Do đó, theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về bảo hiểm vi mô của tổ chức chính trị - xã hội là cần thiết nhằm tạo tiền đề xây dựng khung khổ pháp lý bền vững, mở rộng việc triển khai bảo hiểm vi mô của các tổ chức chính trị - xã hội sau thời gian thực hiện thí điểm. Bên cạnh đó, việc ban hành văn bản này sẽ tạo điều kiện tham gia bảo hiểm cho người dân có thu nhập thấp, ít có điều kiện tiếp xúc với sản phẩm bảo hiểm thương mại của các doanh nghiệp bảo hiểm, góp phần thực hiện chính sách bảo đảm an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước. 

Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh, đại diện cơ quan thẩm tra cho biết, Thường trực Ủy ban cũng như ý kiến tham gia thẩm tra của các Ủy ban khác còn băn khoăn về tính khả thi của Nghị định, tính bền vững khi triển khai bảo hiểm vi mô của các tổ chức chính trị - xã hội. Theo đó, các ý kiến cho rằng, hoạt động bảo hiểm nói chung, bảo hiểm vi mô nói riêng đòi hỏi rất cao về tính chuyên nghiệp, cùng với các quy định của dự thảo Nghị định và thực tế điều kiện nguồn lực không đồng đều, mô hình tổ chức của các tổ chức chính trị - xã hội có sự khác nhau… dẫn đến sẽ khó đáp ứng được yêu cầu về nghiệp vụ, nguồn nhân lực, cơ sở vật chất để triển khai. Nhiều nội dung của dự thảo Nghị định chưa rõ ràng, cụ thể, thiếu căn cứ để đánh giá tổng thể về: tài chính, hiệu quả xã hội, xử lý rủi ro, quyền lợi của người tham gia. Đặc biệt là vấn đề trách nhiệm, uy tín của tổ chức chính trị - xã hội khi triển khai bảo hiểm vi mô trên diện rộng.

Nhiều ý kiến thảo luận tại phiên họp đồng tình với quan điểm chưa nên ban hành Nghị định quy định về bảo hiểm vi mô như Chính phủ đề xuất.

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ, việc ban hành chính sách tài chính vi mô, bảo hiểm vi mô rất cần thiết đối với những người nghèo. Tuy nhiên, thời điểm này chưa nên ban hành Nghị định vì thiếu căn cứ pháp lý. Hơn nữa, trong Tờ trình của Chính phủ cho biết, việc triển khai thí điểm bảo hiểm vi mô không hiệu quả. Việc xác định điều kiện để các tổ chức chính trị- xã hội làm bảo hiểm vi mô còn thiếu cơ sở pháp lý, bất cập và tính khả thi không cao.

Theo Chủ tịch Quốc hội, yêu cầu về vốn, khả năng giám sát, tổ chức điều hành, thanh toán đầu tư, nghiệp vụ công nghệ quản lý không phải vấn đề đơn giản. Dự kiến, đối tượng tham gia theo Tờ trình Chính phủ là 44 triệu người, trong khi bảo hiểm vi mô đòi hỏi trình độ nghiệp vụ rất cao. Việc cho phép tổ chức chính trị-xã hội triển khai bảo hiểm vi mô là không khả khi.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng chưa nên ban hành Nghị định về bảo hiểm vi mô của các tổ chức chính trị - xã hội. Đồng thời, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát lại căn cứ pháp lý, việc triển khai thí điểm bảo hiểm vi mô; khống chế ở số tỉnh đã làm thí điểm, số sản phẩm đã triển khai; nếu hiệu quả thì tiếp tục, nếu không hiệu quả thì thu hồi dần hoạt động. Bên cạnh đó, Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, xem xét, bổ sung các quy định cần thiết về bảo hiểm vi mô trong quá trình nghiên cứu, sửa đổi bổ sung Luật Kinh doanh bảo hiểm.