(HBĐT) - Từng công tác tại Bộ Tài chính nên khi đến thăm nhà máy in tiền đầu tiên của nước Việt Nam được đặt tại đồn điền Chi Nê, nay thuộc xã Phú Nghĩa (Lạc Thủy), bà Nguyễn Thị Hải, tổ 3, phường Hữu Nghị (TP Hòa Bình) cảm thấy thật xúc động. Bà tâm sự, đây là "địa chỉ đỏ” mà những người công tác trong ngành Tài chính như bà luôn tâm niệm nhất định phải ít nhất một lần đặt chân đến.

Hướng dẫn viên khu di tích Nhà máy in tiền tại đồn điền Chi Nê, xã Phú Nghĩa (Lạc Thủy) giới thiệu các hiện vật, tư liệu trưng bày.

Bước vào khuôn viên khu di tích, ấn tượng nổi bật là công trình nhà tưởng niệm người có công và cán bộ, công nhân nhà máy in tiền tại đồn điền Chi Nê. Hai năm trước, công trình được khánh thành nhân dịp kỷ niệm 129 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2019). Với quy mô gồm 1 nhà tưởng niệm, 2 nhà bia, nhà phụ trợ, cổng vào nhà tưởng niệm và cổng vào khu di tích, công trình tạo điểm nhấn cho quần thể khu di tích lịch sử cách mạng nhà máy in tiền đầu tiên của chính quyền cách mạng Việt Nam.

Hướng dẫn viên Trần Thị Thanh Tâm giới thiệu: Tháng 3/1946, trước nguy cơ bị lộ việc in tiền tại nhà in Tô-panh Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chính phủ và Bộ Tài chính quyết định sơ tán nhà máy in tiền của cách mạng lên đồn điền Chi Nê (nay thuộc xã Phú Nghĩa). Tại đây, những "tờ bạc tài chính Cụ Hồ" đầu tiên đã ra đời, mang theo sứ mệnh lịch sử vô cùng quan trọng, góp phần đấu tranh tiền tệ với địch để bảo vệ nền độc lập dân tộc, trở thành vũ khí đấu tranh trên mặt trận kinh tế - tài chính - tiền tệ, loại bỏ đồng tiền Đông Dương của thực dân Pháp ra khỏi nước ta, góp phần quyết định vào việc cung cấp nhu cầu vật chất, lưu thông hàng hoá trong cuộc kháng chiến chống Pháp trường kỳ của dân tộc.

Ngược dòng lịch sử trở lại đầu những năm 1940, khu đồn điền Chi Nê rộng lớn được tỉ phú người Pháp Enet Bô-ren bán lại cho gia đình nhà tư sản yêu nước Đỗ Đình Thiện. Sẵn sàng giúp đỡ cách mạng Việt Nam, thực hiện lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ lâm thời, ông Đỗ Đình Thiện đã mua lại toàn bộ nhà in Tô-panh, 1 trong 2 nhà in lớn và hiện đại nhất lúc đó nằm ở khu Cửa Nam (Hà Nội) của chủ người Pháp để hiến tặng cho cách mạng. Đến tháng 3/1946, trước nguy cơ bị lộ việc in tiền tại nhà in Tô-panh, nhận thấy đồn điền Chi Nê có vị trí chiến lược, có thể di chuyển xuyên tuyến đường 21 vào Thanh Hóa hoặc ngược lên Tây Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chính phủ và Bộ Tài chính quyết định sơ tán nhà in lên đồn điền Chi Nê. Trong buổi sơ khai của chính quyền cách mạng, nhà máy in tiền tuy còn hết sức đơn giản, cách thức in tiền cũng rất thô sơ nhưng đã đặt nền móng xây dựng ngành Tài chính nước nhà…

Theo giới thiệu của hướng dẫn viên Trần Thị Thanh Tâm, trong thời kỳ hoạt động cách mạng, đồn điền Chi Nê là nơi dừng chân của nhiều cán bộ cấp cao của Đảng, Nhà nước ta. Đặc biệt, vào ngày 21/2/1947, khi đến thăm nhà máy in tiền, Bác Hồ đã căn dặn: "Đây là máy in của ta, các chú cần giữ gìn cẩn thận, phải thi đua nhau làm việc để in được nhiều tiền cho cả nước tiêu dùng vào công cuộc kháng chiến cứu quốc. Cán bộ và công nhân trong nhà máy phải đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, phải hết sức chú ý bảo quản và tiết kiệm tiền bạc của Nhân dân...”. Sau khi đi thăm một số nơi trong nhà máy, Bác nói chuyện với đông đảo cán bộ, công nhân và tự vệ nhà máy. Buổi nói chuyện của Bác mọi người đều phấn khởi, tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng của cuộc kháng chiến kiến quốc…

Với ý nghĩa lịch sử to lớn và đặc biệt, khu di tích Nhà máy in tiền tại đồn điền Chi Nê đã được Bộ VH-TT&DL xếp hạng di tích cấp quốc gia. Nhà máy in tiền cũng được trao kỷ lục Guinness Việt Nam là nhà máy in tiền đầu tiên của cách mạng Việt Nam. Hiện, nơi đây còn lưu giữ nhiều hiện vật, tranh ảnh, tư liệu quý liên quan đến ngành Tài chính, là "địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng cho nhiều thế hệ, thu hút du khách tìm về.