(HBĐT) - Ngày Thương binh - Liệt sỹ (TBLS) 27/7 là một ngày lễ kỷ niệm được tổ chức hàng năm nhằm tưởng niệm về những công lao to lớn của các TBLS đã hy sinh trong cuộc chiến giành độc lập, bảo vệ Tổ quốc. Ngày lễ này được ghi nhận và thể hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn", "Đền ơn đáp nghĩa", "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Nhằm tuyên truyền, giáo dục thế hệ trẻ về lòng biết ơn đối với những người có công với cách mạng (NCC) từ trước đến nay.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (nay là nước CHXHCN Việt Nam) ra đời chưa được bao lâu thì thực dân Pháp quay trở lại xâm lược nước ta một lần nữa. Với tinh thần "…thà hi sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước nhất định không chịu làm nô lệ”, quân và dân ta đã anh dũng chiến đấu chống lại quân xâm lược. Trong những năm đầu của cuộc kháng chiến quyết liệt chống thực dân Pháp, nhiều chiến sỹ, đồng bào ta đã bị thương và ngã xuống hy sinh một phần xương máu trên các chiến trường. Trước tình hình trên, đầu năm 1946, Hội giúp binh sĩ bị nạn ra đời (Sau đó ít lâu được đổi thành Hội giúp binh sĩ bị thương) và được thành lập ở Thuận Hóa (Bình Trị Thiên), rồi đến Hà Nội và một số địa phương khác. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được bầu là Chủ tịch danh dự của Tổng Hội. Ngày 28/5/1946 Hội giúp binh sĩ bị nạn tổ chức một cuộc nói chuyện quan trọng tại Nhà hát lớn thành phố Hà Nội và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tới dự. Ngày 17/11/1946, cũng tại Nhà hát Lớn Hà Nội đã có buổi quyên góp quần áo, giày mũ cho các chiến sỹ ngoài mặt trận, mở đầu cuộc vận động "Mùa đông binh sĩ” trong cả nước để giúp chiến sĩ trong mùa đông giá rét. Tại buổi quyên góp, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến dự buổi lễ và Người đã cởi chiếc áo đang mặc để tặng binh sĩ. Khi cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ vào ngày 19/12/1946 số người bị thương và hy sinh tăng lên, đời sống của chiến sĩ, nhất là chiến sĩ bị thương gặp nhiều khó khăn và thiếu thốn.

Trước tình hình trên Đảng và Nhà nước ta quyết định nhiều chính sách quan trọng liên quan đến công tác TBLS nhằm đảm bảo đời sống vật chất và tinh thần của các gia đình chính sách trong thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến. Ngày 16/2/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chính thức ký Sắc lệnh số 20/SL, quy định chế độ hưu bổng, thương tật và tiền tuất tử sĩ. Đây là văn bản pháp quy đầu tiên khẳng định vị trí quan trọng của công tác TBLS đối với cuộc kháng chiến và sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Chính phủ đến thương binh, bệnh binh và gia đình liệt sỹ.

Tháng 6/1947, đại biểu của Tổng bộ Việt Minh, Trung ương Hội phụ nữ Cứu quốc, Trung ương Đoàn thanh niên Cứu quốc, Cục Chính trị quân đội quốc gia Việt Nam, Nha Thông tin Tuyên truyền và một số địa phương đã họp tại Đại Từ (Bắc Thái) nay là tỉnh Thái Nguyên. Nội dung cuộc họp là thực hiện Chỉ thị của Hồ Chủ Tịch chọn một ngày nào đó làm ngày TBLS. Sau khi xem xét, Hội nghị đã nhất trí lấy ngày 27/7/1947 làm ngày "Thương binh toàn quốc”. 

Sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ tháng 7/1954, Đảng và Nhà nước ta càng quan tâm và giải quyết những vấn đề chiến sĩ, gia đình liệt sỹ cũng như công tác thương binh.

Từ tháng 7/1955, Đảng và Nhà nước ta quyết định đổi "Ngày Thương binh toàn quốc” thành "Ngày TBLS” để ghi nhận những hy sinh lớn lao của đồng bào, chiến sĩ cả nước cho chiến thắng vẻ vang của toàn dân tộc.

Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, theo Chỉ thị 223/CT-TW, ngày 8/7/1975 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, từ năm 1975, ngày 27/7 hằng năm chính thức trở thành "Ngày TBLS” của cả nước.

Đến nay, toàn quốc đã xác nhận được trên 9,2 triệu NCC. Đối với tỉnh Hoà Bình có trên 33.000 NCC, trong đó có 45 Bà mẹ Việt Nam anh hùng đã được phong tặng, truy tặng (3 mẹ còn sống), 5.810 liệt sỹ, trên 3.000 thương binh, bệnh binh, trên 4.000 người hoạt động kháng chiến và con đẻ của họ bị phơi nhiễm chất độc hóa học đã được hưởng chế độ. Số người đang hưởng trợ cấp hàng tháng trên 9.000 người. Trong những năm qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản nhằm tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác TBLS, chăm sóc NCC và phong trào đền ơn - đáp nghĩa. Hàng năm, tỉnh ban hành các Kế hoạch triển khai công tác chăm sóc NCC và tổ chức các hoạt động kỷ niệm ngày TBLS; vận động xây dựng Quỹ Đền ơn - đáp nghĩa; chính sách ưu đãi về đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho con thương binh - bệnh binh, gia đình chính sách... Việc thực hiện chính sách ưu đãi được quan tâm đầy đủ, kịp thời, các chế độ trợ cấp thường xuyên, trợ cấp một lần và ưu đãi khác như: hỗ trợ xây nhà ở, cấp thẻ BHYT, điều dưỡng, chăm sóc sức khỏe, miễn giảm học phí... được quan tâm chu đáo. Đến nay, đời sống của các hộ gia đình chính sách được ổn định và nâng cao. Hiện nay, toàn tỉnh đã có 100% số xã, phường, thị trấn được công nhận làm tốt công tác TBLS và NCC. 99,5% hộ gia đình chính sách, NCC có mức sống bằng và cao hơn mức sống trung bình của Nhân dân trên cùng địa bàn cư trú. 

Năm nay, nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày TBLS (27/7/1947 - 27/7/2022), cùng với cả nước, tỉnh đã có nhiều hoạt động thiết thực chăm sóc NCC với cách mạng trên địa bàn như: Lãnh đạo tỉnh, các ban, ngành, địa phương tổ chức thăm hỏi, tặng quà NCC, thân nhân NCC tại các địa phương, các trung tâm nuôi dưỡng, điều dưỡng; tổ chức Lễ kỷ niệm 75 năm ngày TBLS và Hội nghị biểu dương NCC tiêu biểu theo quy mô cấp tỉnh tại TP Hoà Bình; dâng hương, tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ tại Nghĩa trang liệt sỹ Chiến dịch Hoà Bình; lễ dâng hương và thắp nến tri ân các anh hùng liệt sỹ tại các Nghĩa trang liệt sỹ trên địa bàn tỉnh; tổ chức đoàn cán bộ lãnh đạo chủ chốt của tỉnh thăm, viếng Nghĩa trang liệt sỹ Hoà Bình tại Nghĩa trang quốc gia Trường Sơn và Nghĩa trang liệt sỹ đường 9 tỉnh Quảng Trị; phát động, vận động xây dựng quỹ "Đền ơn đáp nghĩa”... Thông qua hoạt động kỷ niệm góp phần khơi dậy niềm tự hào, tự tôn dân tộc; giáo dục truyền thống yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường niềm tin của Nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước; cổ vũ, động viên, hỗ trợ thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sỹ và gia đình NCC vượt lên thương tật, khó khăn, tiếp tục cống hiến sức lực, trí tuệ trong lao động, sản xuất, công tác, chiến đấu, học tập,… góp phần bảo vệ và xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.