Đưa chúng tôi đi thăm hệ thống thiết bị, máy móc hiện đại của Công ty TNHH nghiên cứu kỹ thuật R Việt Nam tại KCN Bờ trái sông Đà (TP Hòa Bình), anh Nguyễn Long, Quản đốc sản xuất cho biết: Công ty TNHH nghiên cứu kỹ thuật R Việt Nam là một trong những DN công nghệ cao nước ngoài đầu tiên đầu tư tại tỉnh Hòa Bình với số vốn đăng ký 11 triệu USD. Công ty đã có gần 25 năm gắn bó và sản xuất hiệu quả, phát triển bền vững, chuyên sản xuất các loại thấu kính quang học cao cấp dùng cho máy ảnh, máy quay, camera ô tô… Đây là lĩnh vực đòi hỏi người lao động phải có tay nghề cao. Do đó chúng tôi luôn khuyến khích cán bộ, công nhân viên tích cực nghiên cứu, đi học nâng cao trình độ. Đối với những cá nhân tự học tập nghiên cứu được đặc cách nâng lương theo bằng cấp đạt được. Đáng phấn khởi là theo kết quả thi tay nghề định kỳ hàng năm, đến cuối năm 2024, hơn 85% trong tổng số 845 cán bộ, công nhân viên của công ty đều có tay nghề kỹ thuật xếp hạng cao (đạt từ 85 điểm trở lên trong thang điểm chấm 100 điểm), đáp ứng tốt các yêu cầu tại vị trí công việc được giao.

Vấn đề nâng cao trình độ, tay nghề cho người lao động cho thấy một thực tế cấp thiết trong bối cảnh hiện nay, nhất là khi Quy hoạch tỉnh Hòa Bình thời kỳ 2021 - 2030 xác định đối với quy hoạch công nghiệp ưu tiên phát triển công nghiệp phụ trợ; thu hút các DN công nghệ cao đầu tư vào tỉnh. Do đó, trước tiên tỉnh đẩy mạnh thực hiện các giải pháp phát triển, nâng cao chất lượng và đổi mới giáo dục nghề nghiệp (GDNN). Tỉnh đã ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch phát triển GDNN tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2021 - 2025, Kế hoạch hỗ trợ phát triển thị trường lao động đến năm 2030. 

Hiện nay, các cơ sở GDNN trong tỉnh có sự điều chỉnh giảng dạy theo hướng giảm lý thuyết, nghiên cứu chuyển sang thực hành, rèn nghề; từ giảng dạy chủ yếu trên giảng đường, phòng thí nghiệm chuyển sang tập trung giảng dạy gắn với thực tiễn sản xuất - kinh doanh dịch vụ của DN. Các cơ sở GDNN mở nhiều ngành nghề đào tạo gắn với chiến lược phát triển KT-XH của tỉnh và nhu cầu thực tiễn. Các nhà trường tích cực đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo, cải tạo khu ký túc xá, xây dựng các cơ sở thực hành, thực tập rèn nghề cho học viên. Đồng thời đẩy mạnh hợp tác với các tập đoàn, DN, cơ sở sản xuất, thương mại, kinh doanh dịch vụ để học sinh, sinh viên thực tập nâng cao tay nghề và giải quyết việc làm sau tốt nghiệp. Nhờ thực hiện có hiệu quả chính sách hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề, trong giai đoạn 2021 - 2025 toàn tỉnh đã đào tạo nghề cho khoảng 85.000 lao động, bình quân đạt 17.000 lao động/năm. Tỷ lệ lao động qua đào tạo tăng từng năm. Đến năm 2025, tỷ lệ lao động qua đào tạo ước đạt 64,5%, trong đó có bằng cấp, chứng chỉ ước đạt 27%. 

Tỉnh cũng tăng cường các hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm; mở rộng thị trường xuất khẩu lao động, nhất là các thị trường có thu nhập cao, an toàn cho người lao động. Đồng thời hỗ trợ người lao động vay vốn chuyển đổi nghề nghiệp, việc làm; hỗ trợ DN nhỏ và vừa, hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ kinh doanh được tiếp cận nguồn vốn của chương trình để hoạt động, tạo việc làm cho lao động địa phương. Kết quả, trong giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh ước có trên 94.100 người được giải quyết việc làm, trong đó 4.141 người đi làm việc ở nước ngoài (vượt kế hoạch đề ra). Tỷ lệ lao động trong nhóm ngành nông, lâm, ngư nghiệp giảm dần, dự kiến đến hết năm 2025, tỷ lệ lao động nông, lâm, ngư nghiệp trong tổng lao động xã hội giảm còn dưới 48%; tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị dưới 1,8%, đạt mục tiêu kế hoạch để ra.

Bên cạnh đẩy mạnh đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm, tăng năng suất lao động, tỉnh Hòa Bình xác định cần tập trung rà soát, xây dựng cơ chế, chính sách đột phá, thu hút nguồn nhân lực có chất lượng cao vào làm việc trong hệ thống chính trị và các ngành, lĩnh vực quan trọng của tỉnh. 

Thực hiện Nghị định số 140/2017/NĐ-CP, ngày 5/12/2017 của Chính phủ về chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ, từ năm 2017 đến nay, tỉnh ta đã tuyển dụng được một số công chức, viên chức là sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ về công tác tại tỉnh. 

Đánh giá cao hiệu quả thực hiện Nghị định số 140/2017/ NĐ-CP, đồng chí Bùi Văn Đường, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ cho biết: Năm 2020, nhà trường tuyển dụng được 2 giáo viên theo Nghị định số 140/2017/NĐ-CP. Đó là cô giáo Phạm Thị Mai, tốt nghiệp loại xuất sắc  hệ đào tạo chất lượng cao Trường Đại học Sư phạm Hà Nội và thầy giáo Nguyễn Chí Tâm tốt nghiệp đại học loại giỏi, là thạc sỹ chuyên ngành Đại số và lý thuyết số Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên. Ngay sau khi các thầy, cô về công tác tại trường, Ban Giám hiệu đã tin tưởng giao các thầy, cô chủ nhiệm lớp chuyên, dạy môn chuyên, tham gia ôn luyện học sinh giỏi quốc gia. Năm 2023 khi lần đầu tiên được tin tưởng giao nhiệm vụ lãnh đội tuyển học sinh giỏi quốc gia, cả 2 thầy, cô đã đạt được những kết quả rất đáng khích lệ. Đội tuyển Lịch sử do cô giáo Phạm Thị Mai lãnh đội đã đoạt 1 giải nhất, 1 giải khuyến khích quốc gia. Đội tuyển Toán do thầy Nguyễn Chí Tâm lãnh đội đoạt 1 giải ba, 3 giải khuyến khích quốc gia. Nhà trường rất hài lòng với kết quả công tác của các thầy, cô được tuyển dụng theo Nghị định số 140/2017/NĐ-CP và tin tưởng các thầy, cô tiếp tục đạt được những kết quả tốt hơn trong thời gian tới.  

Cùng với thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, tỉnh  Hòa Bình cũng quan tâm thực hiện hiệu quả kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cán bộ, công chức, viên chức (CC,VC) trong các cơ quan, đơn vị. Trong giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh mở 1.306 lớp đào tạo, bồi dưỡng và cử 130.816 lượt cán bộ, CC,VC tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng theo quy định. Tỷ lệ CC,VC có trình độ tiến sĩ, thạc sĩ, đại học có xu hướng tăng; CC,VC đáp ứng trình độ chính trị, tin học, ngoại ngữ đảm bảo theo quy định. Hiện nay, cán bộ, công chức hành chính cấp tỉnh, cấp huyện có trình độ tiến sĩ chiếm 1%; thạc sĩ chiếm 36%, đại học chiếm 62%; cao đẳng, trung cấp và sơ cấp chiếm 1%. Viên chức sự nghiệp và các tổ chức hội đặc thù có trình độ đại học chiếm 74%. Cán bộ, công chức cấp xã trình độ đại học chiếm 83%. Độ tuổi của CC,VC được trẻ hóa, số lượng CC,VC nắm giữ ngạch bậc có nhiều thay đổi, bảo đảm số lượng, chất lượng, cơ cấu trên cơ sở vị trí việc làm và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. 

Không có tương lai phát triển nào lại thiếu vắng những con người giỏi giang, tâm huyết và phù hợp. Khi một tỉnh dám chọn con đường "đầu tư vào con người” như một chiến lược dài hơi, ấy là khi họ xác định muốn xây nhà cao phải có nền móng vững chắc. Những lớp người mới, từ công nhân tay nghề cao ở KCN, giáo viên trẻ tại trường chuyên, cho đến những CC,VC trẻ trong bộ máy đang từng bước hiện thực hóa khát vọng đổi thay, phát triển của xứ Mường. Nhưng để lớp người mới ấy phát huy trọn vẹn năng lực, khát vọng và vai trò dẫn dắt, họ cần một không gian phát triển tương xứng - một hệ sinh thái hạ tầng hiện đại, đồng bộ và đủ tầm vóc. Đó chính là lý do cùng với vun đắp nội lực con người, Hòa Bình dồn sức vào đột phá thứ tư: đầu tư cho kết cấu hạ tầng, để không chỉ dựng nên diện mạo mới, mà còn mở rộng "đường băng" cho tương lai.