Gà đồi Hương Nhượng là giống gà ri bản địa của người Mường ở huyện Lạc Sơn. Trước đây, người dân xóm Bưng nói riêng và người dân xã Hương Nhượng nói chung chủ yếu chăn nuôi gà nhỏ lẻ, tự phát quy mô hộ gia đình nên tiêu thụ bấp bênh, tư thương ép giá. Mặt khác, khâu kiểm soát giống, thức ăn do không có kỹ thuật nên xảy ra dịch bệnh, dẫn đến hiệu quả kinh tế không cao. Trước khó khăn đó, các hộ chăn nuôi trong xóm đã thành lập "nhóm sở thích” gồm 12 hội viên nông dân. Các hộ học hỏi, trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau nên chăn nuôi có bước phát triển khá. Tháng 8/2016, nhóm đăng ký tham gia "Hội thi sáng kiến giảm nghèo bền vững” tại Hà Nội, được vào vòng chung kết và đoạt giải ba, tạo động lực để nhóm mở rộng chăn nuôi và phát triển lên HTX.

Tháng 11/2016, HTX gà đồi Hương Nhượng được thành lập với mục tiêu khởi nghiệp trên mảnh đất quê hương. Sau 3 năm đi vào hoạt động, bằng nhiệt huyết, sáng tạo cùng những hướng đi mới, HTX gà đồi Hương Nhượng ngày càng khẳng định tên tuổi và được đánh giá là HTX điển hình tiên tiến.

Từ khi thành lập HTX với nghề chính là nuôi gà đồi, thành viên HTX, các hộ được tham gia nhiều lớp tập huấn kỹ thuật về chăm sóc gà do tỉnh, huyện tổ chức. Thời gian đầu có 7 hộ nuôi gà đồi khoảng 7.000 con, hộ nuôi nhiều 3.000 - 4.000 con/lứa, hộ nuôi ít từ 200 - 500 con/lứa. Những thành viên khác nuôi trâu, trồng rau an toàn, cây ăn quả có múi. Năm 2017, HTX được chọn tham gia dự án liên kết sản xuất, tiêu thụ gà theo chuỗi giá trị thuộc chương trình xây dựng nông thôn mới. Dự án đã hỗ trợ HTX 8.000 con gà giống, tập huấn chuyển giao KH-KT cho các hộ nuôi gà thương phẩm; hỗ trợ mua thuốc, vắc xin, bóng úm, khay ăn, bình uống nước và xây dựng điểm giết mổ, bảo quản gà, tổng kinh phí hỗ trợ 300 triệu đồng.

Chị Quách Thị Hải, thành viên HTX chia sẻ: "Trước đây, gia đình tôi nuôi khoảng 200 con gà thịt nhưng thị trường, giá cả bấp bênh. Từ khi vào HTX, những vấn đề về thị trường, giá cả không còn phải lo. Trong sản xuất, các thành viên luôn tương trợ, đóng góp vốn, góp sức để giúp nhau. Khi có khó khăn, các thành viên cùng họp lại bàn cách giải quyết. Đến nay, gia đình tôi duy trì đàn gà trên dưới 1.000 con cho thu nhập ổn định".

HTX gà đồi Hương Nhượng đang thể hiện vai trò "bà đỡ” cho các thành viên, giúp các hộ chăn nuôi thoát nghèo và vươn lên làm giàu. Thực hiện phương án "mua chung, dùng chung, bán chung" để giảm chi phí đầu vào, tăng lợi nhuận. Hàng năm, các hộ gia đình và HTX đã cung cấp cho thị trường hơn 40 tấn gà thịt, 30.000 con gà giống và 180.000 quả trứng. Đặc biệt, sản phẩm gà thịt của HTX đóng túi hút chân không cung cấp cho thị trường trong và ngoài tỉnh, được người tiêu dùng đón nhận, đánh giá cao. Hiện tại, HTX duy trì hai mảng sản xuất chính là chăn nuôi và trồng trọt. HTX đã tạo việc làm ổn định cho 17 lao động chính, 30 lao động thời vụ tại địa phương.

Chị Quách Thị Hòa, Giám đốc HTX gà đồi Hương Nhượng cho biết: HTX chủ yếu nuôi giống gà ri bản địa. Kể từ khi tham gia HTX, các thành viên không những có điều kiện chia sẻ kinh nghiệm trong chăn nuôi mà còn mua được con giống tốt, thức ăn với giá thành thấp do không phải thông qua trung gian vì có những đơn vị sẵn sàng cung ứng thức ăn cho HTX và chấp nhận thanh toán sau khi các thành viên bán sản phẩm. HTX ra đời đã tạo được mối liên kết trong sản xuất giữa các hộ, giải quyết được các vấn đề về giống, thức ăn cũng như đầu ra cho sản phẩm. Đặc biệt, nhãn hiệu "Gà Lạc Sơn" do Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) cấp cho 5 HTX chăn nuôi gà trên địa bàn sử dụng mở ra cơ hội giới thiệu sản phẩm gà sạch đến người tiêu dùng trong, ngoài tỉnh. Hiện, HTX tích cực phát triển thương hiệu gà theo chuỗi liên kết, gia tăng giá trị cho người chăn nuôi.