Đại diện các HTX nông nghiệp khảo sát hiệu quả mô hình ứng dụng KHCN mới vào trồng chè chất lượng cao tại xã Phú Thành (Lạc Thủy).
(HBĐT) - Kinh tế tập thể (KTTT) mà nòng cốt là các HTX luôn được xác định là thành phần quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, đóng góp tích cực vào sự phát triển toàn diện của KT- XH. Tuy nhiên, thực tiễn tại tỉnh ta cho thấy, khu vực kinh tế này đang tồn tại nhiều hạn chế đòi hỏi phải có những giải pháp quyết liệt để tháo gỡ khó khăn, nâng cao hiệu quả hoạt động, hướng tới phát triển bền vững.
Cần nâng cao hiệu quả KTTT
Tại tỉnh ta, KTTT bắt đầu hình thành từ những năm 1958 – 1960. Trải qua quá trình phát triển từ đó đến nay, KTTT luôn được xác định là khu vực kinh tế quan trọng, giữ vai trò là một trong những nền tảng vững chắc của nền kinh tế. Tuy nhiên, theo đánh giá mới đây của UBND tỉnh, khu vực quan trọng này đã và đang tồn tại nhiều hạn chế dẫn đến tình trạng chậm phát triển, chưa thể hiện được đúng vai trò, vị trí của mình.
Thống kê tại thời điểm cuối năm 2014, toàn tỉnh có 311 HTX hoạt động trong các lĩnh vực: 104 HTX nông nghiệp, 148 HTX thương mại – dịch vụ, 45 HTX CN- TTCN, 10 HTX vận tải, 4 HTX tín dụng. Năm 2014, tổng doanh thu các HTX đạt trên 100 tỷ đồng, tăng 12,1% so với năm 2013, doanh thu bình quân đạt 300 triệu đồng/HTX/năm. Với kết quả kinh doanh còn hạn chế, năm 2014, các HTX trên địa bàn tỉnh nộp ngân sách khoảng 5 tỷ đồng, chỉ chiếm 0,27% tổng thu ngân sách địa phương. Bên cạnh đó, toàn tỉnh có trên 2.000 tổ hợp tác. Tuy nhiên, các tổ hợp tác hoạt động hiệu quả thấp, chủ yếu hỗ trợ nhau về kinh nghiệm sản xuất, đổi công, lao động theo nhóm dưới dạng tổ, CLB. Đa số các tổ hợp tác thành lập không thực hiện đúng Nghị định 151/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư hướng dẫn số 04/2008/TT-BKH của Bộ KH&ĐT, do đó, việc theo dõi, đánh giá hoạt động còn gặp nhiều khó khăn.
Về chất lượng nguồn nhân lực hoạt động trong các HTX, đồng chí Trần Văn Thành, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: Các HTX hiện nay thu hút trên 32.000 thành viên, người lao động tham gia. Bình quân mỗi HTX giải quyết việc làm cho hơn 100 lao động với mức thu nhập bình quân từ 1 – 1,2 triệu đồng/người/tháng. Nhìn chung, chất lượng nguồn nhân lực trong các HTX còn hạn chế. Đội ngũ cán bộ quản lý HTX chưa qua đào tạo chiếm tỷ lệ lớn, trình độ cán bộ HTX qua đào tạo trung cấp đạt 25%, qua đào tạo đại học đạt 0,8%, không có cán bộ HTX trình độ trên đại học. Mặt khác, lao động HTX có tay nghề không cao nên sản phẩm làm ra khó tiêu thụ, sức cạnh tranh trên thị trường thấp. Cùng với những hạn chế về chất lượng nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động của các HTX cũng không đáp ứng được yêu cầu, đa số các HTX không có trụ sở làm việc và biển hiệu đơn vị.
Theo đánh giá của UBND tỉnh, hiện nay, hoạt động của các HTX còn mang tính nhỏ lẻ, kết quả sản xuất kinh doanh thấp, tích lũy vốn để đầu tư phát triển kinh doanh không cao, tỷ lệ HTX yếu kém còn nhiều, số HTX hoạt động hiệu quả chiếm tỷ lệ còn thấp (chỉ khoảng 20/311 HTX), lợi ích mang lại từ HTX cho thành viên chưa rõ ràng, mức độ đóng góp của các HTX, tổ hợp tác còn rất hạn chế. Đáng lo ngại là hiện nay vẫn còn nhiều HTX hoạt động cầm chừng, hình thức, một số HTX chưa chủ động trong hoạt động sản xuất- kinh doanh, một số chưa thực hiện đúng quy định của pháp luật hiện hành, chưa thực hiện các nghĩa vụ đối với Nhà nước, cộng đồng và xã hội… Với nhiều hạn chế như vậy, KTTT tại tỉnh ta đang có mức độ phát triển chậm, tỷ trọng đóng góp trong cơ cấu kinh tế thấp, chưa phát huy được hết tiềm năng, chưa đảm nhiệm tốt vai trò cùng với kinh tế Nhà nước là nền tảng vững chắc của kinh tế địa phương.
Sẽ triển khai nhiều giải pháp
Đồng chí Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhìn nhận: Những năm qua, KTTT với nòng cốt là các HTX đã đóng góp tích cực vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người lao động, góp phần xóa đói- giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội và xây dựng NTM. Tuy nhiên, trong xu thế phát triển hiện nay, khu vực KTTT và các HTX trong tỉnh đang đứng nhiều khó khăn, thách thức đòi hỏi các cấp, ngành và tổ chức KTTT cần có những giải pháp cụ thể, thiết thực và phù hợp với thực tiễn để đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT theo hướng phát triển bền vững, từ đó góp phần quan trọng vào sự phát triển của KT- XH địa phương.
Xác định rõ những mắt xích yếu kém trong sự phát triển của KTTT hiện nay, UBND tỉnh đã chỉ đạo các nhóm giải pháp nhằm đổi mới, nâng cao hiệu quả KTTT. Theo đó sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo sự chuyển biến sâu rộng về nhận thức trong xã hội về bản chất, vai trò của KTTT; đẩy mạnh triển khai thực hiện chuyển đổi HTX theo Luật HTX năm 2012; cụ thể hóa và tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách về phát triển KTTT trên địa bàn tỉnh; tăng cường công tác quản lý Nhà nước; tập trung xây dựng mô hình HTX điển hình để khuyến khích nhân rộng; tạo điều kiện cho các HTX tiếp cận vốn vay lãi suất ưu đãi; đẩy mạnh liên doanh, liên kết giữa các HTX… Được biết, tỉnh đã đặt ra các mục tiêu cụ thể, trong đó, phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng bình quân trong khu vực KTTT giai đoạn 2015 – 2020 từ 6,5 – 7%/năm; phấn đấu đến năm 2020, toàn tỉnh không còn HTX hoạt động hình thức, HTX yếu kém chiếm tỷ lệ dưới 10%, có từ 60 - 70% HTX hoạt động từ khá trở lên, 60% cán bộ chủ chốt HTX được đào tạo, trong đó, 40% đạt trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao đẳng trở lên.
Đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Dũng nhấn mạnh: Cùng với hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển KTTT, thời gian tới, tỉnh đôn đốc thực hiện các nhóm giải pháp đã đề ra, tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với KTTT. Nhằm nâng cao hiệu quả của khu vực kinh tế này, giải pháp được chú trọng hàng đầu là triển khai thực hiện tốt Luật HTX năm 2012, trọng tâm là củng cố, chuyển đổi tổ chức lại các HTX hiện có, giải thể dứt điểm các HTX không hoạt động, tập trung đầu tư xây dựng những mô hình HTX điển hình tiên tiến để từ đó nhân rộng trên địa bàn tỉnh. Với quyết tâm của cả hệ thống chính trị cùng nỗ lực tự thân của các HTX, tổ hợp tác trong toàn tỉnh, tôi tin tưởng rằng trong thời gian tới, KTTT tỉnh ta sẽ vượt qua thách thức để có những bước phát triển mạnh và bền vững.
Thu Trang
.jpg)
Phát triển bởi ICT GROUP.
