(HBĐT) - Thể thao dân tộc (TTDT) là một bộ phận không thể thiếu trong sự nghiệp phát triển thể dục thể thao (TDTT). Bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy… không chỉ là những trò chơi dân gian, mà còn là môn TTDT được tỉnh tổ chức thi đấu hàng năm. Thông qua đó, thu hút đông đảo người dân tham gia tập luyện, thi đấu, góp phần nâng cao sức khỏe, làm phong phú đời sống tinh thần, có ý nghĩa thiết thực trong việc bảo tồn, phát huy nét đẹp văn hóa của Nhân dân các dân tộc trong tỉnh.

Tại các lễ hội đầu xuân như lễ hội Khai hạ Mường Bi (Tân Lạc), lễ hội Gầu Tào của đồng bào Mông (Mai Châu), lễ hội Đu Vôi (Lạc Sơn)… là dịp làm sống lại một số môn TTDT, tạo nên những nét riêng trong văn hóa truyền thống. Nổi bật như lễ hội Khai hạ Mường Bi (còn gọi là lễ xuống đồng, lễ mở cửa rừng), là lễ hội dân gian gắn với nền nông nghiệp lúa nước, đã trở thành hoạt động văn hóa, tín ngưỡng không thể thiếu của người Mường Bi trong mỗi dịp xuân mới. Nằm trong khuôn khổ của lễ hội, bên cạnh các hoạt động như lễ rước kiệu, chương trình nghệ thuật đặc sắc, nghi thức xuống đồng đường cày đầu xuân, thi trình diễn trang phục dân tộc Mường… thì phần thi đấu các môn TTDT được đông đảo người dân háo hức, sôi nổi, nhiệt tình tham gia. Nhiều xã, phường trong tỉnh cũng tổ chức các giải thể thao vào dịp đầu xuân năm mới, trong đó lồng ghép thi đấu một số môn TTDT. Đây là sân chơi bổ ích, là nơi giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, thắt chặt tình đoàn kết trong Nhân dân.

Từ các giải TTDT ở xã, huyện đã tuyển chọn những vận động viên (VĐV) triển vọng, trở thành lực lượng nòng cốt tham gia các giải đấu cấp tỉnh, khu vực và toàn quốc. Điển hình như: Lường Văn Qua, Lường Thị Kiều (Đà Bắc), Bùi Thị Hồng (Yên Thủy)… Liên tiếp giành được huy chương vàng (HCV) môn đẩy gậy tại giải vô địch bắn nỏ - kéo co - đẩy gậy tỉnh trong các năm 2016 - 2019, được nhận bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh vì đã có thành tích xuất sắc đoạt HCV, HCĐ tại các giải thể thao toàn quốc 6 tháng cuối năm 2019, anh Lường Văn Qua, xã Tân Minh (Đà Bắc) là một trong những gương mặt tiêu biểu của môn đẩy gậy. "Để đạt được những kết quả ấn tượng, tôi thường xuyên tập luyện và tích cực tham gia nhiều giải thể thao từ xã, huyện đến tỉnh. Qua mỗi lần thi đấu, tôi được giao lưu, cọ xát, học hỏi nâng cao kỹ, chiến thuật, tâm lý, phát huy thế mạnh và khắc phục hạn chế của bản thân” - anh Qua chia sẻ.

Hàng năm, tỉnh đều tổ chức giải thi đấu 3 môn TTDT bắn nỏ - kéo co - đẩy gậy nhằm khích lệ phong trào tập luyện tại các địa phương. Giải luôn thu hút hàng trăm VĐV đến từ 10 huyện, thành phố và 2 ngành Công an, Bộ CHQS tỉnh tham gia. Những năm gần đây, huyện Tân Lạc là địa phương dẫn đầu tỉnh về công tác tập luyện cũng như thi đấu. Năm 2020, Tân Lạc giành giải nhất toàn đoàn tại Giải vô địch bắn nỏ - kéo co - đẩy gậy tỉnh với 7 HCV, 2 HCB, 8 HCĐ. Trước đó, tại Giải vô địch bắn nỏ - kéo co - đẩy gậy tỉnh năm 2019 và Đại hội TDTT tỉnh lần thứ VI, năm 2018, huyện Tân Lạc cũng đều giành giải nhất toàn đoàn. Đồng chí Đinh Sơn Tùng, Trưởng phòng VH-TT huyện cho biết: "Đến nay, huyện có 2 xã Phong Phú và Tử Nê đã tổ chức Đại hội TDTT cơ sở, trong đó đều tổ chức thi đấu một số môn như đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ. Theo kế hoạch, trong chương trình thi đấu Đại hội TDTT huyện năm 2021 cũng có các nội dung thi đấu là một số môn TTDT”.

Nhờ công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy được toàn ngành TDTT quan tâm thực hiện; hệ thống giải đấu từ tỉnh đến cơ sở duy trì tổ chức hàng năm; người dân hăng hái tham gia tập luyện, thi đấu; các câu lạc bộ TTDT hoạt động tích cực… mà thời gian qua, thể thao tỉnh ta đã giành được những thành tích đáng ghi nhận tại các giải thể thao khu vực và toàn quốc. Nổi bật đều giành giải nhất toàn đoàn tại Hội thi thể thao các dân tộc thiểu số (DTTS) toàn quốc khu vực I lần thứ IX, năm 2015; Ngày hội Văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Tây Bắc năm 2016; Hội thi thể thao các DTTS toàn quốc lần thứ X khu vực I, năm 2017; Hội thi thể thao các DTTS toàn quốc lần thứ XI khu vực I, năm 2019.   

Đồng chí Nguyễn Xuân Thủy, chuyên viên Phòng Quản lý TDTT (Sở VH-TT&DL) cho biết: "Thông qua việc tổ chức giải vô địch bắn nỏ - kéo co - đẩy gậy được tổ chức hàng năm đã tuyển chọn được lực lượng VĐV triển vọng để tập huấn, tham gia thi đấu tại các giải thể thao khu vực và toàn quốc. Đây là những VĐV có đóng góp quan trọng trong việc gặt hái được những tấm huy chương danh giá về cho đoàn thể thao tỉnh nhà”.

Với những kết quả nổi bật, những tấm huy chương từ các môn TTDT qua những giải đấu cấp tỉnh, khu vực và toàn quốc cho thấy công tác bảo tồn, phát triển các môn TTDT được tỉnh quan tâm, đầu tư đúng hướng.