Nằm bên bờ phải sông Đà, thuộc phường Quỳnh Lâm (thành phố Hoà Bình), đình Ngòi được cấp bằng xếp hạng di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh từ năm 1999. Nhân dân nơi đây vẫn giữ truyền thống sinh hoạt, lấy ngôi đình làm trung tâm của làng, của xóm. Những ngày lễ, tết, ngày rằm, mồng 1 hàng tháng, bà con thường đến thắp hương tưởng nhớ các vị thần và cầu mong cho mưa thuận, gió hoà, mùa màng tốt tươi.


Đình Ngòi, phường Quỳnh Lâm (TP Hoà Bình) được đầu tư tôn tạo và bảo vệ, phát huy giá trị di tích lịch sử văn hoá.

Cũng như nhiều ngôi đình ở trong tỉnh, đình Ngòi được nhân dân thờ phụng Tản Viên Sơn thánh và tôn làm thần hoàng làng. Tọa lạc trên một khu đất rộng và bằng phẳng, diện tích khoảng 2.000 m2, đình nhìn ra phía cánh đồng, cạnh trục đường chính của làng, phía sau là khu dân cư, xa xa có đồi, núi. Trước mặt đình là khoảng sân rộng, có thể chứa được hàng trăm người đến hành lễ. Phía ngoài khoảng sân là con suối nhỏ chảy từ trong núi phía sau ra, đến gần đình uốn cong lại và chạy ngay trước mặt tạo thành "tụ phúc”. Theo các cụ trong làng truyền lại, đình Ngòi có từ rất  lâu, do nhu cầu về thờ cúng thần linh để dân khang, vật thịnh, đã có làng thì phải có nơi để gửi gắm tâm linh, là nơi để sinh hoạt văn hóa cộng đồng.

Về cấu trúc, đình có mặt bằng hình chữ nhất, gồm 3 gian, 2 chái, mái lợp ngói, vách được thưng bằng gỗ ván sẻ, nền nhà bằng đất nện, trên thượng lương có ghi dòng chữ năm dựng đình "Hoàng triều Bảo Đại thập nhị niên tuế thứ Mậu Dần thập nhất nguyệt thập ngũ nhật lương thìn giám trụ thượng lương đại cát” (Nghĩa là đình được trùng tu vào triều vua Bảo Đại năm thứ 12, tháng 11, ngày 15 năm Mậu Dần - 1938). Cũng như nhiều di tích khác, đình Ngòi xuống cấp theo thời gian và được sửa chữa nhiều lần. Tuy nhiên, những kiến trúc và điêu khắc của đình vẫn được giữ nguyên.

Xưa, trong đình chính giữa có 1 ban thờ lửng cao 2m được gọi là Cung Sở. Trên Cung Sở đặt 3 ngai thờ tam vị Thánh Tản Viên Sơn và một số đồ thờ tự khác. 2 phía tả hữu đều có 1 ban thờ nhỏ, cũng được dựng lửng. Đây là ban thờ để đặt bát hương vong thờ các ông chức sắc, ông chủ từ, chủ tế và các ông của những gia đình giàu có trong làng không có con trai và chỉ ngày hội mới đặt bát hương để cúng. Do thời gian, các ban thờ trong đình đã mất nên nhân dân dựng một ban thờ mới ở gian giữa của đình. Ban thờ đặt lửng cao 2m, bên trong đặt bát hương, hòm đựng sắc phong và một số đồ thờ tự làm nơi cho bà con đến thắp hương trong các ngày lễ, ngày Tết. 

Những năm gần đây, di tích đình Ngòi được đầu tư tôn tạo và quan tâm bảo vệ. Đặc biệt năm 2017, lễ hội đình Ngòi được tổ chức với quy mô cấp thành phố nhằm phục dựng lại lễ hội xưa, bảo tồn giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Theo đồng chí Nguyễn Thái Hoà, Trưởng phòng VH-TT thành phố Hoà Bình, hàng năm, phát huy giá trị lịch sử văn hoá lâu đời, địa phương thường duy trì các hoạt động văn hoá, tín ngưỡng tại đình. Đặc biệt là lễ khai hạ được tổ chức đều đặn vào ngày mồng 8 - 10 tháng giêng. Ngày mồng 9 là chính hội, cũng là ngày đông vui nhất. Buổi sáng, phần tế lễ diễn ra đầy đủ có dâng đăng, dâng hương, dâng nước, trầu cau, dâng sớ, dâng rượu và dâng thực. Sau khi tế lễ xong, làng tổ chức rước kiệu để rước sắc, rước vía lúa, rước nước về đình thờ. Buổi chiều, làng mở hội, thanh niên nam nữ tổ chức các trò chơi dân gian như đánh đáo, ném còn, chọi gà, đánh đu... Buổi tối thi hát dân ca tiếng Mường như hát đúm, thường rang bộ mẹng. Ngoài lễ khai hạ, làng còn tổ chức các lễ khác theo lịch âm: lễ xuống đồng vào ngày mồng 5/2, lễ cấy thần nông vào ngày mồng 5/6, lễ Tết Trung thu tổ chức vào ngày 15/8, lễ mừng cơm mới vào ngày 15/10. 

Không chỉ là nơi thoả mãn nhu cầu tâm linh của nhân dân địa phương, với địa hình gần kề với các điểm du lịch nổi tiếng là Nhà máy thuỷ điện Hoà Bình, thắng cảnh động Tiên Phi, đền Thác Bờ…, đình Ngòi là nơi đến của nhiều du khách, góp phần đưa thành phố Hoà Bình trở thành trung tâm du lịch, nghiên cứu văn hoá có giá trị cao cho khách du lịch trong và ngoài nước.  

Bùi Minh

Các tin khác


Khu 1, thị trấn Cao Phong: Khơi dậy tinh thần đoàn kết xây dựng khu dân cư văn hóa

Từ một khu dân cư (KDC) không có hoạt động gì nổi bật, Khu 1 - thị trấn Cao Phong, huyện Cao Phong đã bứt phá, trở thành điểm sáng thực hiện phong trào xây dựng nhà văn hoá (NVH), KDC văn hoá ở địa phương nhờ khơi dậy được tinh thần đoàn kết, tập hợp sức mạnh toàn dân.

Tuyên truyền cổ động kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ tại Đà Bắc

Nhân kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024), kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024), kỷ niệm 49 năm ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024), Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh Hòa Bình phối hợp Trường Cảnh sát nhân dân 1, Trung tâm VH-TT&TT huyện Đà Bắc vừa tổ chức đêm giao lưu văn nghệ tuyên truyền lưu động đợt I, năm 2024.

Ấn tượng Ngày Sách và Văn hóa đọc lần thứ 3 

Xác định vai trò, tầm quan trọng của sách và văn hóa đọc, ngày 24/2/2014, Thủ tướng Chính Phủ đã ký Quyết định số 284/QĐ-TTg lấy ngày 21/4 hằng năm là Ngày Sách Việt Nam. Đến nay, Ngày Sách Việt Nam đã trở thành hoạt động văn hóa thường niên, góp phần làm phong phú thêm đời sống tinh thần của Nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Năm nay, Hòa Bình chọn tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc tại huyện Lạc Sơn và đã để lại ấn tượng tốt đẹp. Qua đó, tôn vinh văn hóa đọc và cổ vũ phong trào đọc, làm theo sách.

Gìn giữ điệu xoè Thái Mai Châu

Điệu xoè Thái ở Mai Châu đã có từ lâu đời và được lưu truyền từ thế hệ trước cho thế hệ sau. Múa xòe không chỉ là điệu múa phổ biến trong cộng đồng người Thái mà còn là nét văn hóa đặc sắc, hình thức sinh hoạt không thể thiếu trong các hoạt động văn hóa và đời sống tinh thần.

Lắng lòng nơi chiến khu rừng Sác

Đến TP Hồ Chí Minh vào thời điểm cuối Xuân, đầu Hè, có nhiều tuyến đường để đi, nhiều nơi để đến, nhưng chúng tôi đã chọn chiến khu rừng Sác là điểm dừng chân. Để được nghe, được thấy và được cảm nhận những chiến tích anh hùng, sự chiến đấu và hy sinh anh dũng của những chiến sĩ đặc công Trung đoàn 10 (T10) trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vì độc lập, tự do của dân tộc.

Trải nghiệm phiên chợ Bò Chủ nhật ở xã Vân Sơn

Từ chỗ chỉ họp vào thứ Ba hàng tuần, phiên chợ Bò tại xã Vân Sơn (Tân Lạc) chính thức họp thêm Chủ nhật từ ngày 24/3 vừa qua. Qua đó nhằm đưa chợ phiên trở thành nơi quảng bá bản sắc văn hóa của người Mường Hòa Bình và đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa, sản phẩm của các xã vùng lân cận, đáp ứng nhu cầu mua sản phẩm địa phương của du khách khi đến Vân Sơn du lịch vào dịp cuối tuần.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục