Người dân xóm Trung Mường I, xã Yên Quang (Kỳ Sơn) giữ gìn các làn điệu dân ca thông qua các hội thi, hội diễn VH-VN cơ sở.
(HBĐT) - Là tỉnh miền núi có trên 60% dân số là người dân tộc Mường, song song với sự phát triển KT-XH, Hòa Bình luôn giữ gìn và phát huy nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, điều đó được thể hiện rõ nét nhất ở những làn điệu dân ca. Các làn điệu dân ca của người Mường rất phong phú như: hát xắc bùa, thường rang, bộ mẹng, ví đúm, hát mỡi... Đây là những làn điệu được phổ biến trong đời sống thường ngày của người dân địa phương, họ hát thường rang khi đi làm trên nương rẫy, hát ru bên nôi, xắc bùa trong lễ hội đầu xuân hay họ hát bộ mẹng bên những vò rượu cần và cả những lúc tỏ tình nam nữ…
Ở Tân Lạc, nhiều người biết đến ông Bùi Văn ểu (xóm Lầm - xã Phong Phú) không hẳn là vì ông đàn hay, hát giỏi mà được nghe về một người nghệ nhân luôn tâm huyết truyền dạy cho thế hệ trẻ biết đến làn điệu dân ca của dân tộc mình. Trước đây, khi chưa tham gia lớp truyền dạy dân ca Mường, ông thường xuyên hát các làn điệu dân ca trong lúc rảnh rỗi, khi làm việc hay tại mỗi dịp đặc biệt trong năm với mong muốn mọi người, nhất là các bạn trẻ luôn nhớ đến văn hóa truyền thống. Bởi theo ông: Qua lời ca, câu hát, chúng ta sẽ hiểu thế giới quan, nhân sinh quan của đồng bào Mường. Câu hát giúp giải tỏa căng thẳng trong công việc, cuộc sống và còn dạy bảo mỗi người cách sống kính trên, nhường dưới, yêu thương, thuận hòa với hàng xóm, láng giềng. Những năm gần đây, Sở VH-TT&DT phối hợp với huyện Tân Lạc mở lớp truyền dạy dân ca Mường, ông ểu càng có điều kiện để giúp thế hệ trẻ không quên được lời ca, tiếng hát của đồng bào. Hàng năm, lớp truyền dạy dân ca có gần 50 học viên lứa tuổi thanh – thiếu niên của 100% xã, thị trấn tham gia, lớp học được duy trì 3 năm và tiếp tục được mở trong thời gian tới nhằm lưu giữ, phát huy dân ca, dân vũ của dân tộc Mường.
Cùng với ông Bùi Văn ểu, ở các địa phương khác cũng có nhiều nghệ sỹ, nghệ nhân luôn đau đáu với làn điệu dân ca, dân vũ Mường. ở Mường Động - Kim Bôi có chị Đinh Kiều Dung; Mường Thàng - Cao Phong có ông Quách Công Thọ, bà Bùi Thị Lịnh… Mặc dù không có thù lao hay kinh phí nhưng các nghệ nhân, nghệ sỹ này ngày ngày miệt mài truyền dạy và lưu giữ dân ca, dân vũ của đồng bào Mường.
Nhằm đẩy mạnh các hoạt động văn hóa, văn nghệ từ tỉnh đến cơ sở, hàng năm, Sở VH-TT&DL tổ chức hội thi tuyên truyền cổ động, hội diễn nghệ thuật quần chúng và liên hoan nghệ thuật các đội văn nghệ quần chúng tiêu biểu. Theo đó, 100% huyện, thành phố tổ chức được hội thi, hội diễn cấp cơ sở. Hầu hết các đoàn diễn viên tham gia đều phải dàn dựng một chương trình có đầy đủ các tiết mục ca, múa, độc tấu hoặc hoà tấu nhạc cụ với chủ đề ca ngợi quê hương, con người Hoà Bình; giới thiệu những nét văn hoá đặc trưng các dân tộc của địa phương; khai thác các làn điệu dân ca, dân vũ, những ca khúc có chất liệu bản sắc được sáng tác về quê hương, con người đất Mường.
Theo đánh giá của đồng chí Bùi Tú Cao, Trưởng phòng Nghiệp vụ văn hóa – Sở VH-TT&DL: Cùng với sự đóng góp tích cực của các nghệ nhân, hoạt động của các đội văn nghệ quần chúng đã góp phần không nhỏ để dân ca, dân vũ có sức sống mãnh liệt trong đời sống tinh thần của nhân dân. Phong trào văn nghệ quần chúng ở cơ sở phát triển mạnh với trên 2.000 tổ, đội. Thành viên của các tổ, đội văn nghệ là những tuyên truyền viên tích cực, gần gũi. Trong đời sống hàng ngày, họ hát ru con bằng câu ca ngọt ngào, lời đối đáp lúc giao duyên hay thay lời chào hỏi bằng câu hát thường rang, bọ mẹng… Cùng với đó, tại các hội thi, hội diễn được coi là “mảnh đất diễn” để các đội văn nghệ quần chúng thi, trổ tài năng khiếu trong hát dân ca. ước tính hàng năm, toàn tỉnh tổ chức được 14.230 buổi biểu diễn, ước phục vụ trên 24,6 triệu lượt người xem. Riêng đoàn nghệ thuật quần chúng của tỉnh tham gia giao lưu nhiều sự kiện do Bộ VH-TT&DL và các tỉnh trong khu vực tổ chức, góp phần giới thiệu bản sắc văn hóa dân tộc Hòa Bình với du khách bạn bè trong nước và quốc tế.
Hồng Nhung
Ngày 19/4, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức giới thiệu hai cuốn sách "Ngàn năm văn hiến quốc gia Việt Nam” và "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam”.
Phát triển bởi ICT GROUP.
