.jpg){kind=avatar}
3. Về phạm vi kiểm soát
3.1. Kiểm soát về hình thức:
a) Nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong việc cung cấp điều khoản hợp đồng theo mẫu, điều khoản giao dịch chung cho người tiêudùng (NTD):
Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (BVQLNTD) năm 2023 đã sửa đổi, bổ sung các quy định mới như sau:
- Về phạm vi điều chỉnh: nghĩa vụ công khai không chỉ áp dụng đối với điều kiện giao dịch chung (khoản 1, Điều 27, Luật BVQLNTD năm 2023) như trong Luật BVQLNTD năm 2010 mà áp dụng cả đối với hợp đồng theo mẫu (khoản 3, Điều 26, Luật BVQLNTD năm 2023). Điểm mới này trong Luật BVQLNTD năm 2023 tương thích với quy định tại Điều 405 và 406, Bộ luật Dân sự năm 2015.
- Về vị trí công khai: cả hợp đồng theo mẫu và điều kiện giao dịch chung đều phải niêm yết ở vị trí dễ nhìn thấy tại trụ sở, địa điểm kinh doanh và đăng tải trên trang thông tin điện tử, phần mềm ứng dụng (nếu có) để NTD biết (khoản 3, Điều 26 và khoản 2, Điều 27, Luật BVQLNTD năm 2023).
- Về thời điểm công khai: hợp đồng theo mẫu phải được công khai trước khi NTD giao kết hợp đồng hoặc thực hiện hoạt động đặt cọc, thanh toán trước khi hợp đồng được giao kết (khoản 3, Điều 26, Luật BVQLNTD năm 2023).
b) Yêu cầu về tính minh bạch của điều khoản mẫu:
Khoản 2, Điều 23, Luật BVQLNTD năm 2023 quy định: "Ngôn ngữ sử dụng trong hợp đồng giao kết với NTD, hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung là tiếng Việt. Các bên có thể thỏa thuận sử dụng thêm tiếng dân tộc khác của Việt Nam hoặc tiếng nước ngoài. Trong trường hợp có sự khác biệt giữa bản tiếng Việt với bản tiếng dân tộc khác của Việt Nam hoặc bản tiếng nước ngoài, bản có lợi hơn cho NTD được ưu tiên áp dụng”.
Như vậy, Luật BVQLNTD năm 2023 có các điểm mới so với Luật BVQLNTD năm 2010 như sau:
- Về phạm vi điều chỉnh: Các quy định về ngôn ngữ trong Luật BVQLNTD năm 2023 được áp dụng đối với cả 3 loại là hợp đồng giao kết với NTD, hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung.
- Về loại ngôn ngữ được thỏa thuận thêm: Luật BVQLNTD năm 2023 bổ sung cụ thể các ngôn ngữ có thể thỏa thuận sử dụng thêm là tiếng dân tộc khác của Việt Nam hoặc tiếng nước ngoài.
- Về nguyên tắc xử lý trong trường hợp các bản này có sự khác biệt: Luật BVQLNTD năm 2023 bổ sung nguyên tắc áp dụng bản có lợi hơn cho NTD.
c) Nguyên tắc giải thích hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung:
Trong khi Luật BVQLNTD năm 2010 chỉ áp dụng nguyên tắc giải thích theo hướng có lợi cho NTD đối với hợp đồng thì Luật BVQLNTD năm 2023 quy định nguyên tắc này đối với cả hợp đồng và điều kiện giao dịch chung. Cụ thể, Điều 24, Luật BVQLNTD năm 2023 quy định: "Trong trường hợp hiểu khác nhau về nội dung hợp đồng giao kết với NTD, hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung thì việc giải thích được thực hiện theo hướng có lợi cho NTD”.
3.2. Kiểm soát về nội dung:
Kiểm soát về nội dung là phạm vi sửa đổi trọng tâm của Luật BVQLNTD năm 2023 về kiểm soát hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung với 4 điểm mới nổi bật sau:
Thứ nhất, bổ sung quy định về các nội dung cơ bản bắt buộc phải có trong hợp đồng theo mẫu. Đồng thời, khoản 4, Điều 23, Luật BVQLNTD năm 2023 quy định: "ngoài các nội dung cơ bản quy định tại khoản 3 Điều này, hợp đồng theo mẫu phải tuân thủ quy định của pháp luật khác có liên quan" nhằm đảm bảo tính tương thích của hệ thống pháp luật.
Thứ hai, sửa đổi cách dùng thuật ngữ từ điều khoản "không có hiệu lực" (Điều 16, Luật BVQLNTD năm 2010) thành điều khoản "không được phép quy định” (Điều 25, Luật BVQLNTD năm 2010), đồng thời quy định hành vi "quy định điều khoản không được phép tại Điều 25 của Luật này trong hợp đồng giao kết với NTD, hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung" là một trong các hành vi bị nghiêm cấm trong BVQLNTD tại Điều 10, Luật BVQLNTD năm 2023. Bằng cách sửa đổi này, Điều 25, Luật BVQLNTD năm 2023 trở thành cơ sở để xác định giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật theo quy định tại Điều 123, Bộ luật Dân sự năm 2015.
Thứ ba, hoàn thiện danh mục điều khoản không có hiệu lực tại Điều 16 để đảm bảo tính thực tiễn hơn, cụ thể: Điều 25, Luật BVQLNTD năm 2023 đã sửa đổi một số trường hợp không có hiệu lực theo khoản 1, Điều 16, Luật BVQLNTD năm 2010, bổ sung thêm một số trường hợp mới để tăng tính linh hoạt, đảm bảo phù hợp với hoàn cảnh, lĩnh vực kinh doanh đặc thù của từng loại thị trường.
Thứ tư, bổ sung quy định chung mang tính khái quát để định hình chuẩn mực kiểm soát tính bất công bằng của các điều khoản trong hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung tại khoản 15, Điều 25, Luật BVQLNTD năm 2023, cụ thể: "Trong hợp đồng giao kết với NTD, hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung, tổ chức, cá nhân kinh doanh không được quy định các điều khoản sau đây: Quy định trái với nguyên tắc thiện chí theo quy định của pháp luật về dân sự, dẫn đến mất cân bằng về quyền và nghĩa vụ của các bên theo hướng bất lợi cho NTD”.
Minh Phượng (TH)
(Sở Tư pháp)
Tin và làm theo kẻ giả danh công an, bà M. đến ngân hàng rút 200 triệu đồng từ 2 sổ tiết kiệm, để chuyển cho kẻ lừa đảo nhưng được công an ngăn chặn kịp thời.
Phát triển bởi ICT GROUP.
.jpg){kind=avatar}
