Khi đứng trước Hội đồng xét xử, ông Bùi Văn Hờm (sinh năm 1962), trú tại xóm Vọ, xã Cuối Hạ (Kim Bôi) vẫn chưa tin có ngày mình bị truy tố ra trước tòa về tội "Vi phạm quy định về an toàn lao động” theo điểm a, khoản 3, Điều 295, Bộ luật Hình sự. Bởi lẽ, trong suy nghĩ, nhận thức của ông, vụ tai nạn lao động thương tâm làm 6 người thương vong, trong đó 4 người tử vong, 2 người bị thương nặng để lại di chứng, gây tổn hại 37% sức khỏe xảy ra tại Công ty cổ phần khoáng sản Kim Bôi do ông làm Giám đốc điều hành thì ông là người... vô can.

Vụ việc này, người chịu trách nhiệm chính là ông Nguyễn Đức Phụng (sinh năm 1959), được giao nhiệm vụ tổ trưởng tổ khai thác than, là người phải chịu trách nhiệm trong việc khai thác, hạch toán kinh tế và an toàn lao động. Ông Phụng cũng là người đứng ra tuyển dụng lao động để tiến hành khai thác. Đáng nói, những người được ông Phụng tuyển dụng đều chưa qua đào tạo về kỹ thuật khai thác hầm lò, huấn luyện an toàn vệ sinh lao động theo quy định. Hơn nữa, trong quá trình tổ chức khai thác, ông Phụng đầu tư, trang bị không đầy đủ trang thiết bị, phương tiện bảo hộ an toàn cho người lao động trong hầm mỏ; không có mặt để chỉ đạo sản xuất mà giao khoán thẳng cho người lao động tự khai thác, hưởng tiền công theo khối lượng than khai thác được; không tổ chức thực hiện quy trình đo nồng độ khí metan trong hầm lò trước khi cho người lao động xuống hầm lò khai thác... Do đó, về lý, ông Hờm không phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về những vấn đề liên quan đến vụ tai nạn lao động xảy ra tại Công ty Cổ phần khoáng sản Kim Bôi do ông làm Giám đốc điều hành.

Tại phiên tòa xét xử ngày 13/1/2025, sau khi được vị đại diện Viện Kiểm sát nhân dân giữ quyền công tố tại phiên tòa và các thành viên Hội đồng xét xử phân tích, làm rõ trách nhiệm của ông Bùi Văn Hờm khi ông là Giám đốc điều hành sản xuất, chịu trách nhiệm về vệ sinh an toàn lao động, thì ông Hờm mới thừa nhận trách nhiệm của bản thân trong vụ việc. Theo đó, với trách nhiệm của mình, trước khi công nhân vào ca sản xuất, ông Hờm phải đến các lò khai thác để tiến hành quy trình kiểm tra an toàn. Nhưng thời điểm đó ông Hờm lại không có mặt tại hiện trường để tổ chức kiểm tra an toàn lao động, không tiến hành đo nồng độ khí metan, đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn đáng tiếc nói trên.

Ngoài vụ việc trên, trước đó, Toà án nhân dân tỉnh Hòa Bình đã đưa bị cáo Trần Đức Thành (sinh năm 1983), trú tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, nguyên là kỹ sư xây dựng ra xét xử về tội "Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”. 

Theo nội dung vụ việc, ngày 11/9/2023, Trần Đức Thành được thuê giám sát kỹ thuật thi công công trình xây dựng nhà ở tại xã Cư Yên (Lương Sơn). Theo hợp đồng thỏa thuận với bên thuê, Thành có nhiệm vụ tổ chức thi công và điều hành, phối hợp công việc giữa các tổ thợ, nhà cung cấp vật liệu; lập tiêu chuẩn kỹ thuật thi công và nghiệm thu các phần công việc cho nhà thầu, nhà cung cấp; lập và quản lý tiến độ thi công các công trình chủ đầu tư phê duyệt; tư vấn kỹ thuật, vật liệu, kết cấu thiết bị; lập kế hoạch cung ứng vật tư, thiết bị và quản lý vật tư trang thiết bị của công trình... Mặc dù vậy, trong quá trình làm việc, do chủ quan, Thành không thông báo về kỹ thuật thi công trong hạng mục xây dựng cho những người tham gia thi công. Điều này đã dẫn đến đổ sập công trình xây dựng làm 1 công nhân tử vong. Quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa xét xử, mặc dù bị cáo luôn cho rằng hành vi phạm tội của bị cáo là vô ý, chưa đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, sau khi được vị đại diện Viện kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa phân tích, giải thích, đưa ra các căn cứ pháp luật thì bị cáo đã phải "tâm phục, khẩu phục”. 

Theo luật sư Vũ Duy Tôn, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh   Hòa Bình, nhiều vụ việc thoạt nhìn và theo đánh giá của nhiều người thì những người liên quan có vẻ là "vô can”. Nhưng trên thực tế, căn cứ vào các quy định của pháp luật đều có liên đới trách nhiệm và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với những hành vi đã được pháp luật quy định. Do vậy, sẽ không có chuyện "quýt làm, cam chịu”, bởi tất cả các hành vi của công dân đều chịu sự ràng buộc, gắn với các quy định của pháp luật một cách cụ thể. Thế nên, khi thực hiện hành vi, hành động có yếu tố liên quan đến sinh mạng, sức khỏe của con người, mỗi người cần tuân thủ triệt để các quy tắc, quy định về an toàn như pháp định để tránh những sai phạm đáng tiếc...