(HBĐT) - Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống (HNCHT) được xem là một trong những vấn đề đáng quan tâm trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số (ĐBDTTS). Tại huyện vùng cao Đà Bắc cũng ghi nhận các trường hợp tảo hôn, sinh con chưa đủ độ tuổi và HNCHT, chủ yếu trong vùng ĐBDTTS. Nhằm giảm thiểu, tiến tới xóa bỏ tình trạng này, UBND huyện đã xây dựng kế hoạch, tập trung chỉ đạo thực hiện đề án "Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và HNCHT trong vùng ĐBDTTS” trên địa bàn huyện giai đoạn 2021 - 2025 với những mục tiêu, giải pháp cụ thể.
Mục tiêu của huyện là giảm ít nhất 2 - 3%/năm trường hợp tảo hôn, đến năm 2025 xóa bỏ tình trạng kết hôn cận huyết thống đối với các địa bàn, DTTS có tỷ lệ tảo hôn, kết hôn cận huyết thống cao. Để đạt được mục tiêu này đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của cấp ủy Đảng, chính quyền. Bởi thực tế, tỷ lệ tảo hôn tại huyện có xu hướng tăng trong 3 năm gần đây. Năm 2021, huyện có 33 trường hợp tảo hôn, sinh con dưới 18 tuổi, tăng 16 trường hợp so với năm 2020; tỷ lệ tảo hôn là 21,1% và 2 trường hợp HNCHT. Từ đầu năm 2022 đến nay, huyện ghi nhận 6 trường hợp tảo hôn, sinh con dưới 18 tuổi, tập trung ở 7 xã: Tú Lý, Vầy Nưa, Tiền Phong, Trung Thành, Tân Pheo, Mường Chiềng và Nánh Nghê.
Đồng chí Đinh Thị Năm, Trưởng phòng Dân tộc huyện cho biết: Nguyên nhân tình trạng tảo hôn và HNCHT trong ĐBDTTS còn cao chủ yếu do nhận thức của người dân. Huyện xác định để đạt được mục tiêu đề án đề ra, cần có sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, gắn trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương trong triển khai thực hiện đề án. Tăng cường tuyên truyền, cung cấp thông tin, phổ biến pháp luật, truyền thông vận động, tư vấn nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, tăng cường khả năng tiếp cận thông tin cho người dân; vận động xóa bỏ hủ tục lạc hậu trong hôn nhân còn tồn tại ở ĐBDTTS. Đặc biệt là phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín trong vùng ĐBDTTS tham gia tuyên truyền, vận động người dân.
Triển khai các hoạt động cụ thể, UBND huyện chỉ đạo các phòng chức năng phối hợp với UBND các xã có tỷ lệ tảo hôn, HNCHT cao xây dựng 7 mô hình tuyên truyền, vận động can thiệp nhằm giảm thiểu nạn tảo hôn và HNCHT. Trong đó, chú trọng tuyên truyền pháp luật về hôn nhân - gia đình, hậu quả do tảo hôn, HNCHT mang lại… Bằng các hình thức tuyên truyền như hội nghị, hội thảo, lồng ghép tuyên truyền, vận động người dân qua giao lưu văn nghệ, hoạt động hòa giải, sinh hoạt của chính quyền, đoàn thể, các câu lạc bộ, tổ nhóm…, cấp phát hơn 100 bộ tài liệu tuyên truyền về tảo hôn, HNCHT tại các địa bàn vùng ĐBDTTS.
"Công tác tuyên truyền được bao phủ tất cả các đối tượng, từ lãnh đạo cấp ủy Đảng, chính quyền, tổ chức đoàn thể cấp xã đến thôn, bản, người dân và lực lượng tuyên truyền viên. Chúng tôi cũng chú trọng tuyên truyền cho thanh thiếu niên, học sinh, những người trong độ tuổi kết hôn, sinh sản. Ngoài hình thức tuyên truyền qua hội họp, tư vấn, tờ rơi, pano, áp phích… tập trung vào các hoạt động của đoàn thanh niên, hoạt động ngoại khóa trong các trường học. Bên cạnh đó, già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng là những cánh tay nối dài để giúp cán bộ tuyên truyền, vận động người dân. Vì vậy, đây là những đối tượng cần "đi trước một bước” trong công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức và phát huy vai trò của họ” - đồng chí Đinh Thị Năm cho biết thêm.
Song song với công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cấp ủy Đảng, chính quyền và người dân, UBND huyện Đà Bắc chỉ đạo các ngành chức năng, nhất là ngành y tế tăng cường tư vấn tiền hôn nhân, xét nghiệm các bệnh có nguyên nhân từ HNCHT như Thalasemia tại cộng đồng để sàng lọc người mang gen bệnh. Qua đó, từng bước nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn.
Phương Linh
