Mạnh tay với "cát tặc"
Theo đánh giá, tình hình khai thác cát trái phép trên địa bàn tỉnh vẫn còn tiềm ẩn nhiều phức tạp. Lợi dụng địa bàn vùng sâu, xa, nhiều đối tượng đã tổ chức khai thác cát, sỏi trái phép tại lòng sông, suối, gây thất thoát tài nguyên khoáng sản; làm thay đổi hiện trạng lòng sông, suối. Trước tình trạng này, thời gian qua, lực lượng chức năng Công an tỉnh và Công an các huyện, thành phố đã tăng cường công tác đấu tranh với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này. Qua đó, đã phát hiện, xử lý nhiều trường hợp vi phạm. Điển hình như ngày 27/6/2019, tại khu vực suối Chông, xóm Chông, xã Đồng Ruộng (Đà Bắc), tổ công tác của Phòng Cảnh sát môi trường (CSMT) - Công an tỉnh phối hợp chính quyền địa phương phát hiện, bắt quả tang Hà Văn Chung (SN 1983), Lò Văn Thao (SN 1984), cùng trú tại xã Đoàn Kết (Đà Bắc) đang có hành vi khai thác cát, sỏi từ lòng suối Chông. Các đối tượng khai nhận là công nhân làm thuê cho Mai Đức Toàn ở phường Đồng Tiến (TP Hòa Bình). Quá trình đấu tranh, đối tượng Mai Đức Toàn khai nhận là chủ nhóm khai thác, thừa nhận hoạt động khai thác cát, sỏi tại suối Chông là trái phép và chưa được cơ quan thẩm quyền nào cấp phép.
Tiếp đó, ngày 12/7/2019, tại xóm Mý Đông, xã Mỵ Hòa (Kim Bôi), tổ công tác Phòng CSMT phối hợp Công an xã Mỵ Hòa phát hiện, bắt quả tang một nhóm người do Bạch Công Thuấn (SN 1986), trú tại xã Mỵ Hòa làm chủ đang có hành vi khai thác cát trái phép trên sông Bôi. Qua đấu tranh, đối tượng Bạch Công Thuấn không xuất trình được giấy phép khai thác khoáng sản và thừa nhận toàn bộ hoạt động khai thác cát là trái phép. Ngày 13/7/2019, tổ công tác phối hợp Công an xã Mỵ Hòa tiếp tục phát hiện, bắt quả tang một nhóm người đang có hành vi sử dụng máy móc, thiết bị để khai thác cát trái phép tại sông Bôi thuộc địa phận xóm Bêu. Đấu tranh khai thác, đối tượng Quách Khắc Tư (SN 1968), trú tại thôn Măng, xã Hưng Thi (Lạc Thủy) nhận là chủ mưu. Đối tượng này đã thuê 2 công nhân gồm: Bùi Văn Vương (SN 1990), Quách Văn Thái (SN 1976), cùng trú tại xã Hưng Thi sử dụng máy bơm, hút và ống cao su để bơm hút cát trực tiếp từ sông Bôi lên các phương tiện vận chuyển và bãi tập kết. Qua đấu tranh, đối tượng Quách Khắc Tư không xuất trình được giấy phép khai thác khoáng sản và thừa nhận đã khai thác trái phép.
Trên đây chỉ là một vài vụ điển hình, thực tế qua công tác đấu tranh với các hành vi khai thác cát, sỏi trái phép, 10 tháng năm nay, cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý hàng chục vụ với tổng số cát tang vật thu giữ là 823 m3.
Cần sự vào cuộc của chính quyền cơ sở
Tính riêng trong đợt ra quân thực hiện đợt cao điểm kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác, tập kết, bến bãi, kinh doanh cát, sỏi trên địa bàn tỉnh vừa qua, các đơn vị lực lượng chức năng Công an tỉnh đã phát hiện, bắt giữ 25 vụ vi phạm pháp luật về khai thác khoáng sản (cát) trái phép, thu giữ hàng trăm m3 cát cùng nhiều phương tiện, tang vật có liên quan. Trong đó, các vụ việc được phát hiện rải ở nhiều địa bàn trong toàn tỉnh. Theo thượng tá Hà Đức Dũng, Trưởng phòng CSMT, nguyên nhân dẫn đến tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép vẫn còn diễn ra ở nhiều địa phương là do nhu cầu về loại vật liệu xây dựng này ngày càng gia tăng. Nguồn cung cấp hạn chế. Địa bàn tỉnh có nhiều sông, suối trữ lượng cát xây dựng lớn. Trong khi đó, công tác quản lý của chính quyền cơ sở còn lỏng lẻo, nên nhiều đối tượng đã lợi dụng để khai thác trái phép.
Để giải quyết tình trạng này, thượng tá Hà Đức Dũng cho rằng, ngoài việc phải làm tốt công tác phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các ngành, các địa phương; đẩy mạnh công tác đấu tranh, mạnh tay xử lý nghiêm các hành vi vi phạm khai thác cát, sỏi trái phép. Trong đó, những trường hợp tái phạm nhiều lần cần có cơ chế xử lý trách nhiệm hình sự nhằm tạo sự răn đe cần thiết. Đồng thời, khuyến khích người dân trở thành "tai mắt” cung cấp thông tin có giá trị cho lực lượng chức năng trong việc đấu tranh, phát hiện các đối tượng có hành vi khai thác khoáng sản trái phép. Nhưng quan trọng nhất vẫn là sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả của hệ thống chính trị địa phương. Cấp ủy, chính quyền cơ sở tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác quản lý địa bàn, chủ động xây dựng phương án, thực hiện các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh với hành vi vi phạm ngay từ địa bàn cơ sở. Bởi hoạt động khai thác cát trái phép thường diễn ra một cách lén lút, nhất là những địa bàn vùng nông thôn. Có như vậy mới giải quyết triệt để tình trạng khai thác khoáng sản trái phép nói chung và khai thác cát, sỏi trái phép trên địa bàn nói riêng.