Tính đến tháng 10/2024, huyện Mai Châu có 7/15 xã đạt chuẩn nông thôn mới: Mai Hạ, Chiềng Châu, Tòng Đậu, Vạn Mai, Xăm Khòe, Mai Hịch, Bao La, chiếm 47% số xã trong huyện. Trong đó, 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (Chiềng Châu, Mai Hạ) theo Bộ tiêu chí giai đoạn 2016 - 2020; 6 khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, 5 vườn mẫu. Việc xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện góp phần quan trọng nâng cao chất lượng đời sống văn hóa, tinh thần cho người dân nông thôn.

Đồng chí Hoàng Đức Minh, Phó Chủ tịch UBND huyện Mai Châu cho biết: Trong xây dựng nông thôn mới, việc xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở tiếp tục được huyện quan tâm với phương châm Nhà nước và Nhân dân cùng làm nhằm huy động các nguồn lực xã hội, đóng góp của các tổ chức, cá nhân. Toàn huyện hiện có 115/116 xóm có nhà văn hóa đang sử dụng; nhìn chung nhà văn hóa các xóm đều có nội quy, quy chế quản lý và sử dụng đúng mục đích. 9/15 xã có nhà văn hóa trung tâm là: Tòng Đậu, Nà Phòn, Chiềng Châu, Mai Hạ, Vạn Mai, Mai Hịch, Xăm Khòe, Sơn Thủy, Bao La. Đến nay, 9/15 xã đạt tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa, chiếm 60% tổng số xã.

Huyện cũng đã phát động sâu rộng các phong trào thể dục thể thao, rèn luyện sức khỏe, văn nghệ quần chúng; nhân rộng các mô hình câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ. Trên địa bàn huyện hiện có 183 đội văn nghệ. Huyện tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân tham gia thực hiện phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, chú trọng xây dựng gia đình văn hóa,  khu dân cư văn hóa, xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới; nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa.

Để người dân kịp thời nắm thông tin, huyện tập trung hoàn thiện tiêu chí số 8 về thông tin và truyền thông; hạ tầng mạng thông tin di động phát triển tương đối hoàn thiện. Tại tất cả các xã có điểm phục vụ bưu chính; phủ sóng di động 3G, 4G và mạng lưới cáp quang internet; có hệ thống loa truyền thanh đến các xóm, khu dân cư. 15/15 xã đã đạt tiêu chí về thông tin và truyền thông.

Công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc được quan tâm, thành lập các câu lạc bộ: Bảo tồn và phát triển văn hóa Thái Mai Châu, khắp Thái, thanh niên giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo tồn và phát triển tri thức bản địa… Tổ chức hội thảo nghiên cứu, sưu tầm phong tục, tập quán của các dân tộc trong huyện, như xuất bản cuốn sách "Tìm hiểu lịch sử - văn hóa người Thái ở Mai Châu”, "Hợp tuyển văn học dân gian dân tộc Thái huyện Mai Châu”; Tài liệu tuyên truyền, giáo dục lịch sử huyện Mai Châu; Tài liệu tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng bộ huyện Mai Châu. Xây dựng khu trưng bày các hiện vật, cổ vật dân tộc Thái. Khôi phục, duy trì tổ chức lễ hội Xên Mường của dân tộc Thái và lễ hội Gầu Tào của dân tộc Mông; phối hợp tổ chức phiên chợ vùng cao. Các trò chơi dân gian keng loóng, tó lẻ, ném còn, kéo co, đẩy gậy, trang phục truyền thống của các dân tộc… được bảo tồn thông qua các hoạt động sinh hoạt văn hoá truyền thống và trong các dịp cưới, lễ hội. Đặc biệt, di sản văn hóa phi vật thể nghệ thuật múa Keng Loóng dân tộc Thái, huyện Mai Châu đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. 

Cùng với đó, huyện tập trung xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; xây dựng và nhân rộng mô hình dịch vụ du lịch cộng đồng trong chương trình xây dựng nông thôn mới. Toàn huyện hiện có 88% khu dân cư đạt tiêu chuẩn văn hóa, 83% hộ đạt gia đình văn hóa, 95% cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa; 13/15 xã đạt tiêu chí văn hóa, chiếm 86,66%.