Tỉnh Hoà Bình có 14 dự án trọng điểm trong và ngoài ngân sách, khi hoàn thành sẽ mở ra cơ hội rất lớn để khai thác tiềm năng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội mạnh mẽ trong những năm tới. Tuy nhiên, để đưa các dự án sớm vào khai thác đòi hỏi sự quyết tâm và công tác chỉ đạo triển khai rất lớn.
Đồng chí Nguyễn Phi Long, Ủy viên dự khuyết BCH T.Ư Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ kiểm tra tiến độ dự án cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu.
Dư địa lớn từ các dự án trọng điểm
Kim Bôi là 1 trong 4 vùng Mường lớn sở hữu cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, bản sắc văn hóa đậm đà, đặc biệt nguồn nước khoáng được ví như "vàng trắng" chắt lọc từ ngàn năm đã có thương hiệu có lợi cho sức khỏe. Trên địa có 2 dự án trọng điểm: Dự án đường liên kết vùng Hoà Bình - Hà Nội và cao tốc Sơn La (Hoà Bình - Mộc Châu) tuyến từ xã Mông Hoá (TP Hoà Bình) đến trung tâm huyện Kim Bôi có tổng mức đầu tư trên 4.200 tỉ đồng; dự án quần thể khu đô thị sinh thái, vui chơi giải trí cao cấp và hệ thống cáp treo Cuối Hạ tại xã Kim Bôi và xã Cuối Hạ có tổng mức đầu tư trên 6.600 tỉ đồng, quy mô diện tích khoảng 189ha. Dự kiến khi hoàn thành và đưa vào khai thác rút ngắn thời gian di chuyển theo hướng Hà Nội - TP Hòa Bình - Kim Bôi, nâng cao khả năng giao thương giữa Hà Nam, Hòa Bình, Phú Thọ, Sơn La; khai thác tiềm năng mỏ nước khoáng Kim Bôi, tạo ra những sản phẩm du lịch chất lượng cao, không gian phát triển du lịch, dịch vụ, đô thị không chỉ của huyện mà cả của tỉnh.
Huyện Lạc Sơn có 3 dự án quan trọng: Dự án hồ chứa nước Cánh Tạng là công trình đại thủy nông lớn của miền Bắc, tổng mức đầu tư trên 4.128 tỷ đồng, dung tích hồ chứa khoảng 91 triệu m3 nhằm cấp nước tưới cho khoảng 6.460 ha đất canh tác của 13 xã thuộc 2 huyện Lạc Sơn và Yên Thuỷ. 2 dự án ngoài ngân sách vốn đầu tư lên tới gần 8 tỷ đồng là dự án Khu đô thị sinh thái, nghỉ dưỡng và vui chơi giải trí cao cấp Đồi Thung và dự án Khu đô thị sinh thái, nghỉ dưỡng khoáng nóng cao cấp Hồ Khả tại xã Quý Hòa, hướng tới mục tiêu đưa Lạc Sơn trở thành một trong những trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe chất lượng cao của khu vực và cả nước.
Các dự án chiến lược về giao thông như đường cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu, đường thị trấn Lương Sơn - Xuân Mai; dự án Khu công nghiệp Nhuận Trạch khi đưa vào khai thác sẽ tạo sức bật lớn về thúc đẩy giao thương, phát triển du lịch, công nghiệp, đô thị của tỉnh trong tương lai…
Nguồn lực đầu tư lớn và khó khăn triển khai lớn
Hòa Bình tiếp giáp với Thủ đô Hà Nội, nằm trong quy hoạch vùng Thủ đô, sở hữu những lợi thế đặc thù trong các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, du lịch - dịch vụ, công nghiệp. Tỉnh đang là tâm điểm của các dự án đầu tư tầm cỡ. Thời gian qua, nhiều tập đoàn kinh tế lớn đã nghiên cứu đầu tư vào những lĩnh vực tiềm năng, lợi thế của tỉnh. Đồng chí Bùi Văn Khánh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng: Tỉnh đang đứng trước những cơ hội phát triển rất lớn. Nếu chỉ cần "hấp thụ” trên 4 tỷ USD của các dự án đăng ký đầu tư thì tạo đà phát triển mạnh mẽ. Vấn đề hiện nay cần tiếp tục chỉ đạo sát, tháo gỡ khó khăn cho nhà đầu tư triển khai dự án theo kế hoạch.
Lần đầu tiên nguồn lực đầu tư kể cả nguồn vốn trong và ngoài ngân sách cho tỉnh Hòa Bình phát triển lớn đến vậy. Ước tính các dự án đăng ký và đang triển khai lên tới hàng tỷ USD, riêng các dự án từ ngân sách nhà nước đã lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng và đòi hỏi phải giải ngân theo kế hoạch. Hấp thụ nguồn vốn ngoài ngân sách, đẩy nhanh tiến độ giải ngân các nguồn vốn ngân sách là yêu cầu bắt buộc để tỉnh phát triển.
Trong quá trình chỉ đạo triển khai, các dự án trọng điểm đều gặp khó khăn, vướng mắc về GPMB và thời gian qua là khó khăn thực hiện các thủ tục chuyển đổi đất rừng, đất lúa, vấn đề vật liệu đất đắp. Các thủ tục mất nhiều thời gian và hầu hết các dự án chậm tiến độ kế hoạch. Chẳng hạn dự án Quần thể khu đô thị sinh thái, vui chơi giải trí cao cấp và hệ thống cáp treo Cuối Hạ tại xã Kim Bôi và xã Cuối Hạ, huyện Kim Bôi của Công ty TNHH Mặt Trời Hòa Bình đầu tư có tổng vốn đầu tư đăng ký khoảng 6.656 tỷ đồng. Do thời gian thực hiện thủ tục xin chủ trương chuyển mục đích sử dụng đất lúa thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ kéo dài hơn so với dự kiến dẫn đến chậm tiến độ thực hiện chung của toàn dự án. Các dự án đầu tư của Tập đoàn Sungroup tại hồ Khả, Đồi Thung, xã Quý Hòa (Lạc Sơn), các hộ dân hộ dân chưa đồng thuận chủ trương thực hiện dự án, không cho vào khu vực dự án để điều tra, khảo sát, từ đó phương án thi công, đo đạc bản đồ chưa triển khai thực hiện được. Các hộ dân cho rằng đơn giá các loại đất trên địa bàn xã Quý Hoà thấp hơn so với các xã liền kề , đề nghị xem xét điều chỉnh đơn giá bằng đơn giá tại các xã Tân Lập, Tuân Đạo… Dự án Nhà máy sản xuất vôi và bột nhẹ Xuân Thiện Hòa Bình tại huyện Lạc Thủy của Công ty TNHH Xuân Thiện Hòa Bình quy mô xây dựng nhà máy sản xuất vôi sống, vôi hydrat và bột nhẹ, tổng công suất thiết kế 2,16 triệu tấn sản phẩm/năm; xây dựng cảng Xuân Thiện Lạc Thủy tại xã Yên Bồng. Nhà đầu tư tiếp tục thỏa thuận với người dân về đơn giá đền bù giải phóng mặt bằng để đi đến thống nhất về đơn giá, hoàn thiện các thủ tục chuyển nhượng để dự án được giao đất phần còn lại. Thủ tục mỏ kéo dài nên tiến độ dự án chậm vì không chủ động được nguồn nguyên liệu...
Bên cạnh đó, nằm trong tình hình chung, thực tế ở tỉnh đã xuất hiện những biểu hiện sợ sai, sợ trách nhiệm, không dám làm của một bộ phận cán bộ, đảng viên, ảnh hưởng tiêu cực đến việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, địa phương. Nhiều cán bộ lãnh đạo, quản lý, đặc biệt là các cơ quan khối Nhà nước các cấp liên quan đến đầu tư, xây dựng, đất đai, tài nguyên - môi trường bị kỷ luật, truy tố, xét xử… Cán bộ, đảng viên có tư tưởng "thà bị phê bình vì chậm trễ còn hơn bị kỷ luật, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự". Có những nguyên nhân chủ quan, khách quan. Về khách quan là xuất hiện tâm lý không dám làm có nguyên nhân thể chế pháp luật ở nhiều lĩnh vực chưa thật rõ ràng. Các quy định pháp luật chưa thống thất và đồng bộ. Cùng một vấn đề áp dụng luật này thì đúng nhưng khi thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra lại sai; thời điểm này áp dụng thì đúng nhưng thời điểm khác lại sai đã ảnh hưởng lớn đến việc thực các nhiệm vụ chính trị quan trọng của Đảng bộ các cấp.
Với sự tập trung chỉ đạo theo hướng chịu trách nhiệm của các đồng chí lãnh đạo cao nhất tỉnh đã lan tỏa, tạo sự chuyển trong bộ máy nhà nước, hệ thống chính trị các cấp trong việc thực hiện những nhiệm vụ chính trị của cơ quan đơn vị, địa phương. Ông Bùi Ngọc Tâm, Giám đốc Ban Quản lý dự án các công trình giao thông tỉnh cho biết: Đơn vị làm chủ đầu tư 3/14 dự án trọng điểm của tỉnh với số vốn lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng. Quá trình thực hiện đòi hỏi sự phối hợp giữa chủ đầu tư, các sở, ngành, địa phương và các bộ, ngành liên quan. Khó khăn nhất trong triển khai là giải phóng mặt bằng, tái định cư, thực hiện các thủ tục chuyển đổi đất rừng, đất lúa, đất đắp cho các công trình. Công việc nhiều, khối lượng lớn đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ với các địa phương, sở, ngành chức năng, đơn vi liên quan. Áp lực rất lớn đòi hỏi phải triển khai công trình đáp ứng yêu cầu, quy định của pháp luật.
(Còn nữa)
Lê Chung