Báo động tình trạng sử dụng ma túy đá

Đầu tháng 1/2018, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh tiếp nhận bệnh nhân nữ 16 tuổi trong tình trạng kích thích, co giật, hôn mê sâu do dùng ma túy đá. Bác sỹ Tạ Huy Kiên, người trực tiếp cứu chữa bệnh nhân nhớ lại: Sau khi tiếp xúc với thân nhân người bệnh, chúng tôi được biết, do hoàn cảnh gia đình khó khăn, tháng 5/2017, em từ Kiên Giang ra Hòa Bình bán mỹ phẩm. Bị bạn bè xấu lôi kéo nên đã sử dụng ma túy đá nhiều lần. Ngay sau khi cấp cứu, tim đập trở lại, bệnh nhân đã được chuyển lên tuyến trên điều trị. Sự bàng hoàng, đau xót, nỗi lo về sức khỏe cũng như tiền bạc phục vụ việc điều trị trong ánh mắt người thân của em, đến giờ vẫn hiển hiện trong tâm trí các y, bác sỹ tham gia kíp trực hôm đó.

Sau hơn 20 năm thâm nhập, đến nay, ma túy tổng hợp đã trở thành vấn nạn lớn đối với xã hội do tình trạng sử dụng loại ma túy này ngày càng gia tăng, mở rộng ra nhiều nhóm đối tượng, lứa tuổi. Khi rơi vào trạng thái "ngáo đá”, các đối tượng không còn điều chỉnh được hành vi, gây nên những hậu quả đáng tiếc. Vụ việc xảy ra vào tháng 5/2017 tại huyện Kỳ Sơn là một ví dụ. Khi đó, ông Nguyễn Quốc Khuyên, Bí thư Đảng ủy thị trấn Kỳ Sơn (Kỳ Sơn) đang đi bộ trong khu làm việc thì bất ngờ bị Nguyễn Mạnh Hùng (trú tại Khu 1, thị trấn Kỳ Sơn) xông đến cầm dao đâm nhiều nhát khiến ông gục ngã tại chỗ. Lực lượng công an đã nhanh chóng khống chế đối tượng, cùng người dân đưa ông Khuyên đi cấp cứu tại Bệnh viện Việt- Đức (Hà Nội). Những hộ dân sống tại Khu 1 cho biết, Hùng là đối tượng nghiện ma túy, đã đi cai nghiện về. Sáng hôm xảy ra vụ việc, Hùng có biểu hiện ngáo đa, liên tục la hét, dọa tự tử và đập đầu vào tường, gây mất ANTT.

Đã có quá trình tham gia nhiều vụ án do TAND thành phố xét xử với tư cách hội thẩm nhân dân, đồng chí Nguyễn Khánh, Bí thư Đoàn phường Chăm Mát không khỏi băn khoăn vì tình trạng trẻ hóa tội phạm. Anh tâm sự: Có thể dùng 2 chữ "ám ảnh” để nói về phiên tòa ngày 11/12/2013 khi bị cáo lúc đó mới 18 tuổi song đã có nhiều năm nghiện ma túy tổng hợp. Tuy nhiên, điều đáng nói là đứng trước vành móng ngựa với tội danh "mua bán trái phép chất ma túy”, bị cáo Phùng Tùng S., trú tại tổ 15, phường Phương Lâm (TP Hòa Bình) không hề có thái độ sợ sệt, ăn năn, hối cải. Đó là điều khiến những người làm công tác đoàn kết, tập hợp, giáo dục đoàn viên – thanh, thiếu niên như chúng tôi thực sự phải lưu tâm.

Đoàn viên - thanh niên huyện Mai Châu phối hợp cùng các ngành, đoàn thể địa phương thực hiện chương trình truyền thông, phát tờ rơi phòng - chống ma túy tại xã Hang Kia.

Có thể nói, tình trạng sử dụng ma tuý tổng hợp trong thanh niên trên địa bàn tỉnh đang ở mức báo động, bởi lẽ theo một "tay chơi” ở thành phố Hòa Bình thì việc sử dụng ma tuý tổng hợp dạng "đá” hay "cắn” thuốc lắc đang là thú chơi trong các cuộc tụ tập bạn bè, sinh nhật của giới trẻ. Khi đã trở thành một thú chơi, đương nhiên sẽ không phân biệt độ tuổi hay giới tính của người "chơi”. Chẳng vậy mà trong giới "chơi” ở thành phố Hòa Bình có cả nữ giới cầm đầu cuộc chơi như Đinh Thế Tr. (sinh năm 1980), trú tại tổ 18, phường Hữu Nghị (TP Hòa Bình), đối tượng đã từng bị lực lượng chức năng bắt giữ về tội tàng trữ và tổ chức sử dụng ma túy tổng hợp dạng "đá”.

Khó khăn trong quản lý

Đồng chí Hoàng Kiên Giang, Phó Chi cục phòng - chống tệ nạn xã hội tỉnh cho biết: Theo thống kê, toàn tỉnh có khoảng 2.000 người nghiện, tuy nhiên, thực tế con số này có thể lớn hơn nhiều. Trong khi đó, việc quản lý người nghiện nói chung, đối tượng có biểu hiện ngáo đá nói riêng hiện nay còn gặp nhiều khó khăn. nguyên nhân bắt đầu từ hệ thống văn bản pháp luật.

Theo Thông tư liên tịch số 17/TTLT-BYT-BLĐTBXH-BCA ngày 9/7/2015, quy định thẩm quyền, thủ tục và quy trình xác định người nghiện thì phải là bác sỹ, y sỹ, có chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh; có chứng chỉ hoặc chứng nhận tập huấn về chẩn đoán và điều trị cắt cơn nghiện ma túy do Cục Quản lý khám, chữa bệnh- Bộ Y tế, Sở Y tế tỉnh, thành phố trực thuộc T.ư, tổ chức hoặc các bệnh viện được Bộ Y tế giao...

Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an huyện Cao Phong trao đổi nghiệp vụ hàng tuần nhằm nâng cao chất lượng công tác đấu tranh với tội phạm về ma túy trên địa bàn.

Ngoài ra, về quy trình xác định người nghiện ma túy chất dạng Amphetamine phải khẳng định được ít nhất 3/6 triệu chứng trong vòng 12 tháng. Thế nhưng 5/6 triệu chứng làm căn cứ kết luận là triệu chứng cơ năng (đối tượng tự khai). Trên thực tế, đối tượng chỉ nhận mình có sử dụng ma túy đá nhưng không nhận mình là người nghiện ma túy và khẳng định sẽ tự bỏ được. Trong khi đó, hội chứng cai nghiện ma túy đá thường không xuất hiện hoặc xuất hiện rất mờ nhạt; việc xác định đối tượng có sử dụng ma túy tổng hợp hay không phụ thuộc hoàn toàn vào thử test hoặc xét nghiệm máu... và phụ thuộc vào lời khai của đối tượng. Đối tượng khi được gia đình, chính quyền địa phương đưa tới trung tâm để xác định tình trạng nghiện thường đang trong trạng thái "ngáo đá” nên việc hỏi đáp, gặp nhiều khó khăn.

Cũng theo đồng chí Phó Chi cục phòng - chống tệ nạn xã hội tỉnh, về mặt pháp luật, quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, Nghị định số 221/2013, Thông tư Liên tịch số 17/2015 thì quy trình xác định tình trạng nghiện ma túy đối với người nghiện ma túy tổng hợp trên thực tế vẫn chưa thực hiện được vì cần phải có thời gian lưu giữ để theo dõi dấu hiệu lâm sàng. Quá trình lưu giữ đối tượng ở đâu, do ai lưu giữ, trường hợp nào chưa có quy định cụ thể.

Từ thực tế nêu trên, việc xác định tình trạng nghiện đối với người sử dụng ma túy tổng hợp là rất khó khăn. Kéo theo việc cơ quan Công an gặp khó trong thống kê, báo cáo, lập hồ sơ quản lý và có hình thức cai nghiện phù hợp đối với người nghiện ma túy tổng hợp. Câu hỏi: làm sao để siết chặt quản lý, giáo dục đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp? Cần có sự vào cuộc trả lời của cả hệ thống chính trị, trong đó vai trò của mỗi gia đình, các đoàn thể ở địa phương cần được nêu cao.

Hải Yến