Đại biểu Quốc hội tỉnh Thành phố Đà Nẵng Nguyễn Bá Sơn phát biểu.
(Ảnh: Nguyễn Dân/TTXVN)
Bảo đảm chất lượng và tính khả thi
Các đại biểu nhấn mạnh đây là dự án Luật rất quan trọng nhằm bảo đảm thực thi
Hiến pháp, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự và các đạo luật khác về tư
pháp; bảo đảm thực thi các phán quyết của Tòa án trên thực tế.
Bên cạnh đó, dự án Luật Thi hành hình sự (sửa đổi) có tính chất phức tạp, phạm
vi điều chỉnh rộng, tác động trực tiếp đến đời sống, an ninh xã hội. Vì vậy, đại
biểu Bùi Văn Xuyền (Thái Bình), Nguyễn Tạo (Lâm Đồng), Nguyễn Văn Hiển (Lâm Đồng),
Nguyễn Bá Sơn (Đà Nẵng), Hoàng Thị Thu Trang (Nghệ An)... đề nghị xem xét,
thông qua dự án Luật theo quy trình 3 kỳ họp, nhằm bảo đảm chất lượng và tính
khả thi.
Tuy nhiên, đại biểu Hoàng Thị Thu Trang (Nghệ An) nêu rõ nếu theo quy trình 3 kỳ
họp thì đến năm 2019 dự án Luật mới được thông qua và sớm nhất là đến tháng
12/2019 mới có hiệu lực.
Trong khi đó, Bộ luật Hình sự năm 2015 đã có hiệu lực từ ngày 1/1/2018, tức là
trong vòng 2 năm sẽ không có cơ sở pháp lý để tổ chức thi hành các nội dung mới
của Bộ luật Hình sự như thi hành án hình sự đối với pháp nhân thương mại…
Do đó, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ quan tâm, có giải pháp xử lý phù hợp,
tránh tình trạng thiếu cơ sở pháp lý để thi hành các quy định của Bộ luật Hình
sự năm 2015.
Dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi)
Dự thảo Luật bổ sung quy định: "Căn cứ yêu cầu thực tế của công tác giam giữ,
quản lý và tổ chức lao động dạy nghề cho phạm nhân, trại giam tổ chức khu sản
xuất, điểm lao động, dạy nghề ngoài trại giam. Việc tổ chức khu sản xuất, điểm
lao động, dạy nghề ngoài trại giam do Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc
phòng quy định.”
Nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị cân nhắc quy định này. Đại biểu Bùi Quốc Phòng
(Thái Bình) cho rằng việc tổ chức lao động cho phạm nhân là nhằm giáo dục, cải
tạo cho phạm nhân, nhưng đồng thời cũng phải đảm bảo an ninh, an toàn trong quá
trình quản lý, giam giữ và lao động cải tạo. Do đó, việc lao động của phạm nhân
chỉ nên tổ chức trong trại giam, khu sản xuất, điểm lao động khu vực quản lý trại
giam và thực tế việc này đã được thực hiện ổn định từ trước đến nay. Đại biểu đề
nghị cho giữ như quy định của Luật Thi hành án hình sự hiện hành.
Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) nêu rõ quy định như dự thảo Luật
sẽ không phù hợp với mục đích của công tác tổ chức lao động cho phạm nhân và
quy trình này tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy cơ phạm nhân trốn trại rất cao, không
đảm bảo an toàn, có thể phát sinh nhiều vấn đề phức tạp về an ninh, trật tự
trong khu vực.
Đại biểu đề nghị cần đánh giá đầy đủ về tác động, làm rõ điều kiện cụ thể, tính
khả thi để trại giam tổ chức khu sản xuất, điểm lao động, dạy nghề cho phạm
nhân bên ngoài trại giam.
Tuy nhiên, có ý kiến tán thành với quy định như trong dự thảo Luật và cho rằng,
quy định như vậy sẽ tạo cơ hội, điều kiện thuận lợi hơn cho giải quyết việc
làm, tiếp xúc xã hội cho phạm nhân, qua đó nâng cao hiệu quả lao động, ý nghĩa
giáo dục thiết thực đối với phạm nhân.
Theo đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định), việc tổ chức cho phạm nhân lao động
sản xuất bên ngoài trại giam trong thời điểm hiện nay là cần thiết. Bởi khi phạm
nhân có điều kiện làm quen với công việc lao động sản xuất gần với môi trường
ngoài xã hội thì sau khi ra tù, họ sẽ nhanh chóng tiếp cận việc làm. Đó là điều
kiện rất quan trọng để phạm nhân có thể sớm tái hòa nhập cộng đồng, giảm bớt sự
mặc cảm, tự ti.
Bên cạnh đó, mức chi chế độ giam giữ, ăn ở, lao động, học tập cho người chấp
hành án phạt tù hiện nay chỉ mới ở mức tối thiểu, bảo đảm nhu cầu cơ bản nhất
cho phạm nhân. Vì vậy, việc phạm nhân được lao động, sản xuất, nhất là sản xuất
ở bên ngoài trại giam thì sẽ sản xuất được những mặt hàng đem lại hiệu quả kinh
tế cao, góp phần cải thiện cuộc sống cho chính phạm nhân, giảm bớt áp lực, gánh
nặng cho các trại giam.
Đặc biệt, việc tổ chức cho phạm nhân lao động và sản xuất bên ngoài trại giam
trong một số trường hợp phạm nhân có thể có việc làm ngay tại chính doanh nghiệp
đó sau khi mãn hạn tù.
Để thực hiện tốt chế định mới này, đại biểu lưu ý, không áp dụng đại trà mà chỉ
áp dụng đối với những phạm nhân sắp được mãn hạn tù, có ý thức cải tạo tốt, còn
trong độ tuổi lao động, có sức khỏe; không áp dụng đối với những phạm nhân phạm
tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, thuộc những loại tội như buôn bán
ma túy, giết người, cướp tài sản và những phạm nhân có ý thức cải tạo
kém.
Cơ sở giam giữ phải chịu trách nhiệm trong việc tổ chức phối hợp với doanh nghiệp
khi đưa phạm nhân ra lao động bên ngoài, nếu không bảo đảm các điều kiện và
không đủ khả năng kiểm soát phạm nhân thì không được tổ chức cho phạm nhân ra
ngoài lao động.
Ngoài ra, phạm nhân phải được trả thù lao, được ký hợp đồng lao động, được bảo
đảm an toàn, có sự quản lý, giám sát chặt chẽ của các quản giáo theo quy định của
Công ước quốc tế về lao động mà Việt Nam là thành viên; làm việc ở khu lao động
tập trung và dành riêng cho phạm nhân.
Nhiều quy định còn chung chung, khó áp dụng
Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội chia sẻ với những khó khăn của ban
soạn thảo trong việc xây dựng các quy định về thi hành án hình sự đối với pháp
nhân thương mại.
Theo đại biểu Hoàng Thị Thu Trang (Nghệ An), thi hành án hình sự với pháp nhân
thương mại là nội dung mới, thiếu cơ sở tổng kết, đánh giá tác động; việc xây dựng
các quy định rất khó khăn. Tuy nhiên, hiện nay các quy định trong dự thảo Luật
về vấn đề này còn chung chung, chủ yếu dừng lại ở phân công mà chưa lường hết
tình huống sẽ xảy ra trong thực tiễn.
Đại biểu dẫn chứng, dự thảo Luật quy định Cơ quan thi hành án hình sự phối hợp
với cơ quan quản lý nhà nước triệu tập người đại diện của pháp nhân thương mại
để thông báo Quyết định thi hành án; tuy nhiên chưa quy định trong trường hợp
người đại diện pháp nhân thương mại không đến, cố tình trốn tránh thì xử lý thế
nào? Bên cạnh đó, tại các Điều 173, 177, 180, 184, 189 dự thảo Luật quy định
trường hợp pháp nhân thương mại không chấp hành án thì sẽ xem xét ra quyết định
cưỡng chế hoặc báo cáo người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế; nhưng chưa
đề cập thời gian để pháp nhân thương mại tự nguyện thi hành án là bao lâu? Ai
là người có thẩm quyền ra quyết định cưỡng chế trong trường hợp này?
Đại biểu Hoàng Thị Thu Trang cũng cho rằng ban soạn thảo cần có sự đánh giá bản
chất của các hình phạt đình chỉ vĩnh viễn, đình chỉ có thời hạn, cấm kinh
doanh. Theo đại biểu, đối với hình phạt đình chỉ có thời hạn và hình phạt cấm
kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định theo quy định của Bộ
luật Hình sự sửa đổi năm 2015, về bản chất là như nhau, đều là tạm dừng hoạt động
của pháp nhân thương mại trong một số hoạt động, một số lĩnh vực. Chỉ khác nhau
về thời hạn tạm dừng hoạt động, từ 6 tháng đến 3 năm đối với đình chỉ có thời hạn
và cấm kinh doanh hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định, thời hạn từ 1-3
năm.
Từ thực tiễn đó, đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu cụ thể về quy trình
thủ tục việc giải quyết hậu quả của hai hình phạt này.
Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Văn Hiển (Lâm Đồng) cho rằng hầu hết quy định với
pháp nhân thương mại trong dự thảo Luật còn chung chung, khó áp dụng trong thực
tế, nhiều vấn đề còn bỏ trống.
"Việc thi hành án với pháp nhân thương mại sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến các đối
tượng liên quan như việc đảm bảo quyền lợi của người lao động, thanh toán các
khoản nợ sẽ được giải quyết như thế nào? Thủ tục và trình tự cưỡng chế thi hành
các hình phạt được thực hiện ra sao?…" đại biểu phân tích và đề nghị ban
soạn thảo cần đưa ra các quy định cụ thể và rõ ràng hơn./.
TheoVietnamplus
Phát triển bởi ICT GROUP.
