Về thăm xã Vạn Mai, điều đầu tiên chúng tôi cảm nhận là diện mạo nông thôn đổi thay từng ngày. Các công trình hạ tầng, đường làng, ngõ xóm được xây dựng khang trang. Đời sống của nhân dân từng bước được nâng lên. Nằm cách trung tâm huyện 12 km, xã Vạn Mai có 776 hộ với 3.111 nhân khẩu. Đến nay, tuy xã mới đạt 13 tiêu chí NTM nhưng những tiêu chí khó như: thu nhập, hệ thống giao thông, thủy lợi, nhà ở, tỷ lệ hộ nghèo… đều đã đạt. Có được kết quả như vậy nhờ xã Vạn Mai có xuất phát điểm khá cao, nhiều công trình hạ tầng, y tế, giáo dục được đầu tư từ trước và đã phát huy hiệu quả. Bên cạnh đó, nhờ đẩy mạnh tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về XDNTM, xã nâng cao được ý thức và sự đồng thuận trong nhân dân.
Mô hình nuôi cá dầm xanh của các hộ dân xã Vạn Mai (Mai Châu) phát huy hiệu quả, đem lại nguồn thu ổn định.
Sau 6 năm XDNTM, xã Vạn Mai đã tuyên truyền, vận động nhân dân hiến trên 7.860 m2 đất xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng, kiên cố hóa 7,5 km đường giao thông nông thôn. Người dân đóng góp ngày công, vật liệu xây dựng xây 3 cầu treo và bê tông hóa 3 mặt cầu tại xóm Lọng, Nghẹ... Xã quy hoạch được vùng chuyên canh trồng lúa 2 vụ với diện tích 160 ha; mở rộng 6,2 ha ao nuôi cá trắm, dầm xanh. Đối với lĩnh vực nông nghiệp, xã đã phát huy hiệu quả các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất phù hợp với điều kiện thực tế, xây dựng các mô hình kinh tế cho thu nhập cao, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 17,5% (năm 2011) xuống còn 8,8% (năm 2016). Tỷ trọng ngành CN, TTCN chiếm 35,6%. Các cấp chính quyền đã tích cực chỉ đạo, giúp các hộ xây dựng cơ sở, máy móc phát triển các ngành nghề như: đồ mộc, cơ khí, chế biến nông, lâm sản, dệt thổ cẩm… nâng mức thu nhập bình quân đầu người của xã lên 22 triệu đồng/năm (năm 2016).
Về kinh nghiệm XDNTM, đồng chí Khà Văn Sảnh, Chủ tịch UBND xã Vạn Mai cho biết: "Trong quá trình triển khai XDNTM ở xã, mọi việc đều được bàn bạc dân chủ, minh bạch, công khai, phát huy vai trò chủ thể, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân, là yếu tố quyết định sự thành công của chương trình”.
Phát triển du lịch cộng đồng, sinh thái gắn kết với giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, tạo cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp giúp cho công cuộc xây dựng NTM ở Vạn Mai có tính thực tiễn cao. Những năm qua, xã đã thực hiện nhiều chủ trương, chính sách nhằm quản lý và khai thác tài nguyên, phát triển các loại hình du lịch, góp phần quan trọng chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cải thiện đời sống nhân dân. Toàn xã hiện có trên 100 gian hàng, homestay, khách sạn, các dịch vụ ẩm thực, văn hóa… đem lại doanh thu cao, quảng bá văn hóa, tạo việc làm cho người lao động.
Đồng chí Khà Văn Sảnh, Chủ tịch UBND xã Vạn Mai cho biết thêm: "Cấp ủy, chính quyền xã tích cực chỉ đạo, tuyên truyền, vận động nhân dân phát huy tiềm lực sẵn có, đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp, đa dạng các sản phẩm CN - TTCN và các loại hình dịch vụ nhằm nâng cao thu nhập theo hướng bền vững. Trên cơ sở đó có thêm điều kiện để đầu tư xây dựng cơ ở hạ tầng và củng cố, hoàn thiện các tiêu chí còn lại, đưa xã Vạn Mai sớm về đích NTM”.
Hoàng Anh