Ứng phó với thời tiết nắng nóng với cường độ cao hiếm thấy dài ngày, nông dân trong tỉnh quyết không bỏ ruộng, dậy từ rất sớm để tổ chức làm đất, gieo cấy ở hầu khắp các huyện, thành phố trong tỉnh. Mới tầm 6 giờ sáng, trên cánh đồng xóm Chiềng, xã Vĩnh Đồng (Kim Bôi) đã có khá nhiều nông dân khấn trương cầy bừa, làm đất, gieo cấy. Bà Bùi Thị Hiền cùng các chị em hàng xóm đổi công đang cố gắng cấy nốt diện tích mấy trăm mét than thở: Chưa bao giờ thấy thời tiết nóng kinh khủng đến vậy. Không khí như rang. Trời đất hầm hập, cây cối chết rũ, người cũng héo hon. Ngồi không thở cũng đã mệt mỏi tứa hết mồ hồi. Nước ruộng cấy như nước sôi, cá cua còn lờ đờ, tìm hang hốc trốn chạy, có khi vơ được cả vốc. Thời tiết nắng quá, mới hơn 5 giờ sáng, nắng đã rọi mặt người, bà con phải dậy thật sớm để gieo cấy cho đúng khung thời vụ. Bà Hiền cho biết: Có cố gắng cấy cũng chỉ dám làm tới khoảng 8 giờ là phải về nhà tránh nắng rồi. Nông dân quý ruộng như vàng chắc sẽ hoàn thành bảo đảm khung thời vụ. Trên cánh đồng xóm Sào, xã Hạ Bì, nông dân cũng dậy từ sớm để cấy lúa và sắp hoàn thành cấy trà chính vụ với diện tích khoảng hơn 40 ha.

Nông dân xã Vĩnh Đồng (Kim Bôi) dậy từ sáng sớm hỗ trợ nhau cấy lúa vụ mùa.

Hầu hết các địa phương đưa cơ giới vào làm đất trong vụ mùa này.

Chủ tịch UBND xã Hạ Bị Bùi Ngọc Thảo cho biết: Vụ mùa này, kế hoạch cấy của xã khoảng 170 ha. Đến nay đã hoàn thành làm đất và cấy được 30% diện tích, xã đang chỉ đạo bà con thực hiện theo khuyến cáo của huyện không cấy lúa vào thời điểm nắng nóng để bảo vệ sức khỏe người dân và hạn chế tác động xấu của thời tiết đến sinh trưởng cây lúa. Phó phòng NN&PTNT huyện Kim Bôi Bùi Văn Bộ cho biết: Vụ mùa cả huyện gieo cấy khoảng 3.400 ha. Năm nay, nước thuận, làm đất đã cơ bản, ruộng bừa đã ngấu, chỉ đợi gieo cấy trà muộn nữa là hoàn thành. Do thời tiết nắng nóng cực điểm dài ngày, nên tiến độ gieo cấy chậm hơn so với vụ trước, cả huyện mới cấy đạt  40% diện tích, tập trung ở các xã Nuông Dăm, Kim Truy, Kim Bôi, Kim Bình…Trong khi đó, vụ mùa trước thời điểm này đã đạt 70-80% diện tích. Trước tình hình nắng nóng nghiêm trọng, huyện đã khuyến cáo các địa phương chỉ đạo nông dân không gieo cấy thời điểm nắng cao cao độ từ 8 giờ đến 16 giờ chiều, đối với những khu vực đã cấy, thường xuyên thay nước để lúa không bị ảnh hưởng đến sự sinh trưởng sau này.

Theo ngành NN&PTNT, vụ mùa này, cả tỉnh đặt kế hoạch gieo cấy khoảng 24.000 ha. Trong đó trà sớm đã hoàn thành gieo cấy từ cuối tháng 6 với khoảng 3.000 ha. Các địa phương đang triển khai gieo cấy trà chính vụ, theo kế hoạch phải hoàn thành từ 15-20/7. Tiến độ làm đất cũng khẩn trương, trong tuần qua đã làm đất đợt 1 được 100%, đang triển khai làm đất đợt 2 để gieo cấy. Mạ đã cơ bản đã gieo xong. Từ đầu vụ sản xuất tới nay, chưa có đợt nào nắng nóng kéo dài đến như này. Lượng nước phải đủ, tốt nhất trong khoảng 3-5 cm. Vì mạ non nên tốt nhất là xúc mạ để cấy hạn chế tổn thương. Vì nếu không thời gian khôi phục của mạ rất lâu. Thời gian cấy nên tập trung vào sáng sớm và chiều mát (không cấy sau 8 giờ và trước 14 giờ) vì nắng nóng sẽ làm nhiệt độ nước tăng cao vì cấy vào thời điểm đó dù mạ không chết, nhưng thời gian phục hồi rất lâu. Ông Nguyên Hồng Yến, Chi cục trưởng Chi cục trồng trọt cho biết: Dù thời tiết nắng nóng thế, nhưng không lo ngại về tiến độ gieo cấy vì ruộng, lúa đối với nông dân rất quan trọng. Hiện, việc làm đất đã được cơ giới hóa rất nhanh và nhân lực một cánh đồng chỉ 2- 3 ngày thì cấy xong.

L.C