Khát vọng vươn lên của Việt Nam đang ngày càng cháy bỏng. Với kinh tế số, lần đầu tiên trong lịch sử, Việt Nam có cơ hội đồng hành, bắt kịp cùng thế giới trong cuộc cách mạng công nghiệp mới. Nắm bắt thời cơ, ngày 31/3/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 411-QĐ/TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, đồng thời nhấn mạnh đây là nhiệm vụ được đặt ở mức ưu tiên cao.

akaBot, nền tảng tự động hóa

akaBot, nền tảng tự động hóa "Make in Vietnam” đã ghi dấu ấn trên bản đồ công nghệ toàn cầu. (Ảnh ĐỨC ANH)
Ý chí chính trị đã được chuyển hóa thành phương hướng chiến lược và các chương trình hành động quốc gia, mượn sức mạnh thời đại để đưa đất nước đi lên.

Bài 1: Doanh nghiệp tiên phong

Tận dụng cơ hội từ cuộc cách mạng số, doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đang nhanh chóng trưởng thành, phát triển nhanh cả về chất và lượng, tiếp tục khẳng định vị thế và vai trò tại thị trường trong nước, từng bước thành công vươn ra nước ngoài. Đây chính là nền móng vững chắc cho sự phát triển của kinh tế số Việt Nam trong tương lai sắp tới.

Sau đại dịch Covid-19, nhu cầu chuyển đổi số đang bùng nổ trên khắp toàn cầu, tạo ra thị trường rất lớn cho các sản phẩm và dịch vụ số. Đây là thời cơ cho các doanh nghiệp công nghệ số của Việt Nam mở rộng thị trường, mang tri thức và công nghệ của mình góp phần giải các bài toán chuyển đổi số ở các nước, cũng như đẩy nhanh tiến trình xây dựng thế giới số.

Đi trước đón đầu

KardiaChain là startup (doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo) thành lập năm 2008 bởi hai đồng sáng lập là Nguyễn Huy và Phạm Minh Trí, chuyên cung cấp giải pháp công nghệ thông qua nền tảng blockchain cho các doanh nghiệp trong nước. Công ty này thành lập Kardia Lab vào năm 2020 với đội ngũ kỹ sư người Việt, mục tiêu tập trung nghiên cứu và phát triển công nghệ blockchain.

Đến giữa năm 2021, vốn hóa của KardiaChain đã vượt ngưỡng 300 triệu USD, được Yahoo Finance bình chọn vào tốp những công ty công nghệ xu hướng năm 2021. Hiện tại, startup này đã trở thành blockchain hàng đầu tại Đông Nam Á với hơn 600 nghìn người sử dụng, ghi nhận gần 60 triệu hoạt động trên chuỗi.

Theo Giám đốc công nghệ Nguyễn Huy, KardiaChain nhanh chóng có được thành công là nhờ chọn đúng sản phẩm/dịch vụ từ công nghệ mới, tức là chọn vạch xuất phát ngang bằng với các công ty toàn cầu. Trong lịch sử 13 năm công nghệ blockchain được ra mắt với Bitcoin Network, KardiaChain cũng đã có 5 năm nghiên cứu và phát triển công nghệ này.

Động lực tăng trưởng mới từ kinh tế số ảnh 1

Hoạt động tại Công ty TNHH Phần mềm FPT (Tập đoàn FPT) ở Khu công nghệ cao Hòa Lạc, thành phố Hà Nội. (Ảnh ĐỨC ANH)

Ở vị thế là công ty công nghệ số tư nhân lớn nhất Việt Nam, FPT cũng đang gặt hái được nhiều "trái ngọt” từ việc đón đầu phát triển công nghệ mới. Chủ tịch FPT Trương Gia Bình chia sẻ: "Thành lập năm 1988, FPT đã tăng trưởng nhanh trong giai đoạn đầu, thậm chí đạt 200%/năm nhưng sau đó chậm dần, doanh thu giảm và năng suất lao động không thay đổi.

Vì vậy 10 năm trước, chúng tôi quyết định phải đầu tư vào công nghệ mới như cloud, big data, AI,… từ đó mở ra cơ hội với nhiều thị trường, nhiều tập đoàn lớn, đưa FPT bước vào giai đoạn phát triển mới. Thời điểm này, FPT đã có hơn 60 nghìn nhân viên tại 26 quốc gia thuộc 4 châu lục trên khắp thế giới. Năm 2022, FPT ghi nhận doanh số 1 tỷ USD từ thị trường quốc tế, trong đó riêng doanh thu từ chuyển đổi số chiếm gần một nửa”.

Theo Quyết định số 411-QĐ/TTg, kinh tế số được phân chia làm ba lĩnh vực chính, bao gồm: kinh tế số ICT (công nghiệp công nghệ thông tin-viễn thông); kinh tế số nền tảng, là hoạt động kinh tế của các nền tảng số, các hệ thống trực tuyến kết nối giữa cung-cầu và các dịch vụ trực tuyến trên mạng; kinh tế số ngành, là hoạt động kinh tế số trong các ngành, lĩnh vực. Trong đó, công nghiệp ICT được xác định là vòng lõi của kinh tế số, nơi làm "tổ” của khoảng 40 nghìn doanh nghiệp với FPT là "sếu đầu đàn”, cùng rất nhiều "cánh chim nhỏ” khác như KardiaChain dù ít tuổi đời nhưng đã sớm trưởng thành.

Tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ của nhóm doanh nghiệp này trong thời gian gần đây đã giúp ngành công nghiệp ICT ngày càng khẳng định vai trò chủ lực trong nền kinh tế, góp phần nâng cao năng lực toàn diện về chuyển đổi số, thúc đẩy hình thành quốc gia số.

Mặt khác, kinh tế số nền tảng với lĩnh vực chủ chốt là thương mại điện tử cũng đang có những bước phát triển nhanh, tốc độ tăng trưởng bình quân 20%/năm. Việt Nam được eMarketer xếp vào nhóm 5 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới.

Năm 2022, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ Việt Nam ước đạt 16,4 tỷ USD, chiếm 7,5% tổng doanh thu hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng. Ngoài ra, hàng loạt những dịch vụ số cũng đang phát triển "nóng” như dịch vụ vận tải và giao đồ ăn ứng dụng công nghệ số, sản xuất nội dung số, cho thấy rõ tiềm lực kinh tế số của Việt Nam. Financial Times vào cuối năm 2022 đánh giá Việt Nam có tốc độ tăng trưởng kinh tế số nhanh thứ 2 toàn cầu (12,3%), thậm chí dự báo sẽ dẫn đầu thế giới giai đoạn 2022-2026.

Bước ra sân chơi toàn cầu

Vụ trưởng Vụ Kinh tế số và Xã hội số (Bộ Thông tin và Truyền thông) Trần Minh Tuấn nhìn nhận kinh tế số như động lực tăng trưởng chính cho Việt Nam trong giai đoạn tới đây. Nước ta đã có thời gian dài phát triển dựa trên nền tảng vốn đầu tư và gia công, lắp ráp; quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng chậm, chưa đáp ứng yêu cầu đã khiến tốc độ phát triển kinh tế bắt đầu có dấu hiệu giảm sút trong giai đoạn 2018-2020.

Sau khi phân tích dư địa cho đột phá, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đặt ra mục tiêu lớn đến năm 2030 là thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Trong các Văn kiện của Đại hội XIII, cụm từ "chuyển đổi số” được lặp đi lặp lại 21 lần, cụm từ "kinh tế số” cũng lặp lại nhiều lần, chứng tỏ nhận thức của Đảng về lĩnh vực này rất mới, kỳ vọng sẽ thúc đẩy quá trình cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình và nâng cao chất lượng tăng trưởng, từ đó không chỉ duy trì tốc độ tăng trưởng cao như giai đoạn trước, mà còn tạo đột phá mạnh mẽ hơn để đưa Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030.

Cũng theo ông Tuấn, dù kinh tế số của Việt Nam đang rất tiềm năng, nhưng vấn đề nào cũng có hai mặt và nếu không kiểm soát tốt thì sự phát triển quá "nóng” cũng dễ gây ra hệ lụy. Thí dụ, kinh tế số vốn được coi là nền tảng cho sự phát triển của tăng trưởng xanh vì giúp nâng cao năng suất, tiết giảm nguyên phụ liệu và năng lượng đầu vào cho các hoạt động sản xuất.

Nhưng thời gian gần đây đã xuất hiện tranh cãi về việc kinh tế số cũng gia tăng xả thải ra môi trường. Đó là rác thải cứng cùng nhu cầu tiêu thụ năng lượng khổng lồ của các trung tâm dữ liệu; hoạt động thương mại điện tử sử dụng lượng lớn bao bì ni-lông;… Một vấn đề khác cần quan tâm là quy mô thị trường số của Việt Nam còn nhỏ, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của các ngành kinh tế số. Đơn cử, tổng dung lượng thị trường phần mềm và dịch vụ công nghệ thông tin của Việt Nam năm 2022 là khoảng gần 2 tỷ USD.

Nếu chia trung bình con số này cho 40 nghìn doanh nghiệp công nghệ số hiện có thì mỗi doanh nghiệp chỉ có thể thu về khoảng 50 nghìn USD/năm (tương đương 1,2 tỷ đồng), thấp hơn cả doanh thu của nhiều quán cà-phê. Tương tự, nếu mức lương trung bình hiện nay cho mỗi nhân lực IT là khoảng 180 triệu đồng/năm thì thị trường Việt Nam cũng chỉ đủ "nuôi sống” khoảng 250 nghìn người, chưa được một nửa so với thực tế là 550 nghìn.

Trong khi đó, theo Phó Cục trưởng phụ trách Cục Công nghiệp công nghệ thông tin và Truyền thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) Nguyễn Thiện Nghĩa, thị trường thế giới còn rất rộng lớn với ước tính khoảng 1.800 tỷ USD.

Trong đó, có gần 530 tỷ USD là "khoảng sân” của các tập đoàn công nghệ đa quốc gia; 220 tỷ USD khác là "miếng bánh” cạnh tranh giữa các doanh nghiệp công nghệ lớn; hơn 1.000 tỷ USD còn lại là sân chơi đủ để doanh nghiệp Việt thỏa sức vẫy vùng.

Không những vậy, lợi thế lớn nhất mà doanh nghiệp Việt có được khi đi ra toàn cầu là nguồn nhân lực giá rẻ nhưng chất lượng cao. Xét trên mặt bằng chung của thế giới, lương kỹ sư IT Việt Nam chỉ bằng 1/10 ở các nước phát triển, nhưng chất lượng sản phẩm làm ra lại được đánh giá rất tốt. Hiện Việt Nam đang xếp thứ sáu trong các quốc gia về nhân lực BPO/ITO (phát triển phần mềm quản trị web, nghiệp vụ doanh nghiệp,…); thứ hai ở châu Á-Thái Bình Dương và 22 toàn thế giới về Chỉ số kỹ năng toàn cầu (GSI) năm 2020.

Chúng ta hoàn toàn có đủ năng lực cạnh tranh sòng phẳng khi ra biển lớn. Thực tế cũng cho thấy, nhiều doanh nghiệp như FPT, Viettel,… đã rất thành công khi "đem chuông đi đánh xứ người”. Doanh thu mang về từ xuất khẩu phần mềm và dịch vụ công nghệ thông tin của 1.000 doanh nghiệp ICT (với 80 nghìn kỹ sư) năm 2022 đã đạt 2,8 tỷ USD, gấp gần 1,5 lần tổng dung lượng của thị trường trong nước. "Đã đến lúc các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam phải mạnh dạn tấn công ra thị trường bên ngoài, mang tri thức, công nghệ Việt Nam đi "mở cõi”.

Để mang lại hiệu quả, các doanh nghiệp cần "đi cùng nhau”, doanh nghiệp lớn dẫn dắt doanh nghiệp nhỏ hơn và doanh nghiệp đi trước dẫn dắt doanh nghiệp đi sau. Kinh nghiệm và chiến lược chinh phục thị trường thế giới của các doanh nghiệp tiên phong sẽ là những bài học quý giá, mở hướng cho các doanh nghiệp công nghệ số trong nước tự tin bước ra thị trường quốc tế”, Phó Cục trưởng Nguyễn Thiện Nghĩa kiến nghị.

Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, cùng với sự bùng nổ của cách mạng số trên toàn thế giới, doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đang đứng trước cơ hội "trăm năm có một” để khai phá, mở ra không gian phát triển mới, tiến bước ra sân chơi toàn cầu. Nhưng đây cũng là trách nhiệm của các doanh nghiệp với việc đóng góp xây dựng tương lai số không chỉ ở trong nước mà trên toàn thế giới, đồng thời thúc đẩy thu hẹp khoảng cách giữa Việt Nam với các quốc gia phát triển.

"Doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam bước ra thế giới, sẵn sàng cọ xát, cạnh tranh với các đối thủ xuất sắc nhất để có thể trở nên xuất sắc hơn. Trong giai đoạn mới của lịch sử phát triển, các doanh nghiệp Việt sẽ dần lớn mạnh, trở thành các tập đoàn công nghệ toàn cầu, đồng thời là trụ cột vững chắc cho sự phát triển bền vững của đất nước trong giai đoạn tới”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Theo báo Nhân Dân

Các tin khác


Thủ tướng ban hành Công điện về thúc đẩy sản xuất kinh doanh

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 238/CĐ-TTg ngày 10/4/2023 về thúc đẩy sản xuất kinh doanh, đầu tư xây dựng và xuất nhập khẩu trong thời gian tới.

Quý I/2023, thu ngân sách nhà nước đạt gần 776 tỷ đồng

(HBĐT) - Theo Cục Thuế tỉnh, trong tháng 3, thu ngân sách nhà nước trên toàn địa bàn ước đạt 258 tỷ đồng; lũy kế 3 tháng đầu năm ước thực hiện 775,7 tỷ đồng, đạt 15,8% dự toán pháp lệnh, đạt 11,2% dự toán Hội đồng nhân dân tỉnh. Trong đó, thu tiền sử dụng đất 3 tháng ước thực hiện 70,2 tỷ đồng, đạt 3,5% dự toán pháp lệnh, đạt 2% dự toán Hội đồng nhân dân tỉnh; thu thuế, phí (trừ tiền sử dụng đất) ước thực hiện 705,5 tỷ đồng, đạt 24,2% dự toán pháp lệnh, đạt 20,8% dự toán Hội đồng nhân dân tỉnh, bằng 106,3% cùng kỳ.  

Giải quyết vướng mắc dự án trọng điểm hồ Khả, Đồi Thung, xã Quý Hòa

(HBĐT) - Dự án hồ Khả và Đồi Thung, xã Quý Hòa (Lạc Sơn) là 2 dự án trọng điểm của tỉnh nhằm khai thác tiềm năng, lợi thế, đem lại sản phẩm du lịch, dịch vụ, đô thị chất lượng cao, tạo chuyển dịch cơ cấu kinh tế cho huyện Lạc Sơn cũng như của tỉnh. Tuy nhiên, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) còn những khó khăn, vướng mắc cần tập trung giải quyết.

Giá trị sản xuất công nghiệp đạt gần 10.490 tỷ đồng

(HBĐT) - Trong quý I/2023, chỉ số sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh ước tăng 10,67% so với cùng kỳ năm trước. Giá trị sản xuất công nghiệp ước đạt 10.487,8 tỷ đồng, tăng 9,03% so với cùng kỳ năm trước.

Tỷ lệ hấp thụ giảm 50%, thị trường bất động sản vẫn trầm lắng

Kết thúc quý I/2023, thị trường bất động sản Việt Nam tiếp tục duy trì sự trầm lắng kể từ cuối tháng 5 năm 2022.

Huyện Đà Bắc ưu tiên đầu tư hạ tầng giao thông nông thôn

(HBĐT) - Những năm qua, huyện Đà Bắc chú trọng đầu tư cứng hóa hạ tầng giao thông nông thôn (GTNT). Coi đây là giải pháp quan trọng để đẩy nhanh công cuộc xóa đói, giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới (NTM) trên địa bàn.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục