Thời điểm này, các vùng trồng bưởi trong tỉnh bước vào vụ thu hoạch. Nhiều nơi nông dân tất bật thu hái bưởi bán cho các tiểu thương ở khắp nơi về thu mua tại vườn và cả qua các kênh thương mại điện tử, mạng xã hội. Những ngày giữa tháng 12, cảnh quan ở nhiều khu phố, thôn, xóm trên địa bàn huyện Tân Lạc trở nên bắt mắt hơn, không khí rộn ràng, tấp nập hơn khi những vườn bưởi đang vào chính vụ thu hoạch.

Chúng tôi đến thị trấn Mãn Đức (Tân Lạc), hương bưởi thơm nhẹ len lỏi từng ngõ xóm. Trong vườn, những quả bưởi chín với màu vàng óng ả, lúc lỉu nặng trĩu cành cây. Ghé thăm vườn bưởi 14 năm tuổi của gia đình ông Phạm Văn Hồi, khu Tân Phong, hàng trăm quả bưởi vừa hái đã được đóng vào bao, xếp lên xe đẩy để trả đơn cho tiểu thương. Ông Hồi cho biết: Vườn bưởi của gia đình có diện tích gần 3.000 m2 với các loại bưởi da xanh, bưởi đỏ, bưởi Diễn, được chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGAP. Trong đó, bưởi da xanh đã thu hoạch từ tháng 8, hiện đã là cuối vụ; bưởi đỏ thu hoạch từ cuối tháng 10, thời điểm này gia đình tiếp tục thu hoạch thêm bưởi Diễn. Với các kích cỡ như quả bi, loại 8 lạng đến 1,2kg, loại từ 1,2 - 1,5kg, từ 1,5 - 2kg và từ 2kg trở lên, giá bưởi da xanh dao động từ 10.000 - 40.000 đồng/kg. Bưởi đỏ và bưởi Diễn chủ yếu bán theo quả chứ không tính cân. So với niên vụ trước, giá bưởi năm nay giảm nhẹ.

Những năm qua, với sự cải tiến trong quy trình kỹ thuật, tư duy sản xuất của nông dân ngày càng tiến bộ, chất lượng sản phẩm bưởi đã nâng lên và được người tiêu dùng đánh giá cao. Theo số liệu của phòng NN&PTNT huyện Tân Lạc, toàn huyện hiện có trên 1.100ha bưởi các loại đang cho thu hoạch. Tính đến ngày 30/9/2024, toàn huyện có trên 217ha bưởi được cấp chứng nhận VietGAP, hữu cơ, được cấp mã số vùng trồng nội địa và xuất khẩu. Một số diện tích trồng bưởi tập trung ở các xã: Thanh Hối, Đông Lai, Tử Nê có giá trị thu nhập cao, đạt khoảng 380 - 415 triệu đồng/ha; giá trị trung bình trên 1ha trồng bưởi của huyện đạt 194,45 triệu đồng. Dự kiến sản lượng bưởi năm 2024 ước đạt trên 17.600 tấn, được tiêu thụ cả thị trường nội địa và xuất khẩu. Để đồng hành cùng nông dân trong tiêu thụ sản phẩm chủ lực của địa phương, huyện đã xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động quảng bá sản phẩm ở trong và ngoài địa bàn như: tham gia các lễ hội, hội chợ, các chương trình quảng bá sản phẩm trong tỉnh; duy trì các điểm bán bưởi trong huyện, trong tỉnh; tích cực kết nối, tìm kiếm thị trường tiêu thụ mới, gồm cả thị trường nội địa và xuất khẩu...

Cùng với huyện Tân Lạc, nông dân tại các vùng trồng bưởi ở địa bàn các huyện: Lương Sơn, Kim Bôi, Yên Thủy... cũng tất bật thu hoạch để chuẩn bị cho các đơn hàng gần xa. Hiện, toàn tỉnh có tổng diện tích trồng bưởi các loại khoảng 5.400ha, trong đó huyện Tân Lạc có trên 1.100ha, huyện Lương Sơn gần 800ha, huyện Yên Thủy khoảng 600ha... Dự kiến sản lượng bưởi niên vụ 2024 đạt khoảng 105 nghìn tấn, đến giữa tháng 1/2025 sẽ kết thúc thu hoạch bưởi Diễn. 

Mùa thu hoạch bưởi đến cũng là lúc các địa phương tập trung cho một mùa xuất khẩu mới. Niên vụ này, có 3 loại bưởi được xuất khẩu là bưởi Diễn, bưởi đỏ Tân Lạc và bưởi da xanh là mặt hàng mới được xuất khẩu lần đầu tiên. Tuy nhiên, do tác động của thiên tai, đặc biệt là sau cơn bão số 3, tỷ lệ mẫu mã quả đạt tiêu chuẩn xuất khẩu giảm do sâu bệnh phát sinh sau mưa kéo dài, dù chất lượng bên trong của quả rất tốt, đảm bảo độ Brix.

Đồng chí Nguyễn Hồng Yến, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết: Để tăng sản lượng xuất khẩu bưởi trong niên vụ này, Sở NN&PTNT đã chỉ đạo các đơn vị thuộc Sở thực hiện nhiều giải pháp. Trong đó, đã cấp 35 mã số vùng trồng cho sản phẩm bưởi để xuất khẩu sang các thị trường: Australia, Newzealand, Anh, Mỹ, EU, Hàn Quốc; tăng diện tích được cấp chứng nhận GlobalGAP. Sở NN&PTNT cũng ban hành quy trình canh tác đối với bưởi xuất khẩu để đảm bảo việc tuân thủ quy định của các nước nhập khẩu. Với nhu cầu của các doanh nghiệp đặt hàng trong năm nay, tổng sản lượng bưởi xuất khẩu có thể đạt từ 250 - 300 tấn. Đối với định hướng tiêu thụ bưởi, ngoài tìm kiếm thêm thị trường xuất khẩu mới, các địa phương cần chú ý sử dụng hiệu ứng từ hoạt động xuất khẩu để đẩy mạnh tiêu thụ tại thị trường trong nước. Từ đó không chỉ riêng các sản phẩm bưởi mà cả những mặt hàng nông sản khác của tỉnh cũng có chất lượng đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, được tiêu thụ rộng rãi tại thị trường trong nước.