Muôn sắc thổ cẩm ở chợ phiên Xà Lĩnh, Pà Cò (Mai Châu).

Muôn sắc thổ cẩm ở chợ phiên Xà Lĩnh, Pà Cò (Mai Châu).

(HBĐT) - Có dịp đi đây, đi đó, đến với nhiều phiên chợ từ chợ quê nông thôn đến các chợ vùng cao trong tỉnh, tôi luôn háo hức, xốn xang khi được hòa mình vào một phần cuộc sống của bà con các dân tộc, cảm nhận nét văn hóa chợ vùng miền đặc sắc.

 

Sở dĩ gọi là chợ phiên bởi tất cả các chợ này chỉ họp theo phiên, kể cả dịp Tết, các chợ vẫn diễn ra  đúng ngày, đúng buổi quy định giống như “Luận bất thành văn”.

Cũng nhờ có sự chuẩn bị từ trước nên hàng hóa của các miền quê, các sản vật vùng cao luôn mang đến đầy ắp mỗi chợ phiên. Trước đây, khi chưa có sự giao lưu đa dạng, phần lớn hàng hóa ở chợ là nông sản do bà con các dân tộc tự làm ra với mục đích trao đổi. Dần dà, những hộ kinh doanh, buôn bán dưới xuôi và các vùng lân cận đến họp chợ ngày càng đông, hàng hóa cung ứng cũng phong phú, đa dạng hơn, đáp ứng nhu cầu mua sắm tiêu dùng thiết yếu của người dân. Giờ đây, bà con không phải lặn lội về chợ thị trấn hay chợ họp ở xa để mua từng cây kim, cuộn chỉ, quần áo, vải vóc hay các loại thuốc chữa bệnh, giống cây trồng, thực phẩm, mỳ chính, nước mắm, đường, sữa... Tất cả những hàng hóa này đều có tại chợ phiên.

 

Những lần đi chơi, thăm thú chợ phiên, tôi thường mải miết tìm kiếm, lựa chọn bên những sạp hàng, góc chợ có đông bà con người dân tộc mua bán, trao đổi. Đồ mua về khi là khăn, túi xách thổ cẩm của phụ nữ dân tộc Thái hay chục bánh dày, con dao quắm do người Mông tự chế bày bán tại chợ Xà Lĩnh - Pà Cò, lạng thịt chuột khô - đặc sản ở các chợ phiên huyện vùng cao Đà Bắc, buộc rau su su, vài kg quýt ngọt ở chợ Bò - Lũng Vân hay gà đồi, chai mật ong, cân măng khô vốn là sản vật đặc trưng đến từ miền quê, vùng rừng núi các huyện Kim Bôi, Lạc Sơn, Lạc Thủy, Yên Thủy, Cao Phong. ở thành phố, những vật phẩm này không quá khó tìm bởi thời buổi kinh tế thị trường, ở đâu có nhu cầu, ở đó có nguồn cung. Nhưng chỉ có đến các chợ vùng cao, chợ nông thôn mới mua được thứ mình thực sự ưng ý, người bán là nhà nông chất phác làm ra sản phẩm nên không lo mua phải hàng “rởm”, hàng đã trà trộn, biến chất...                 

 

Điều luôn hấp dẫn tôi và những ai ham mê khám phá chợ phiên là nét văn hóa chợ thể hiện qua cách giao tiếp, ứng xử, ăn mặc mang sắc thái riêng của từng dân tộc, vùng miền. Chợ không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa mà còn là nơi giao lưu, gặp gỡ, phô diễn bản sắc của các dân tộc. Đến chợ của người Mông, hầu hết phụ nữ đều diện trang phục của dân tộc mình với váy xòe hoa 2 màu đỏ, xanh sặc sỡ, xúng xính cùng âm thanh leng keng, rộn rã của đồ trang sức. Ngược lên vùng cao Đà Bắc, đồng bào Tày xuống chợ cũng rộn ràng váy, áo với họa tiết trang trí xinh xắn, cầu kỳ. Phụ nữ người Dao Tiền, Dao Đỏ  các xã Cao Sơn, Toàn Sơn, Tân Pheo... lại “khoe” trang phục áo dài đến gần đầu gối có thêu hoa văn ở phần cổ, lưng kết hợp với quần chẹt cùng nhiều đồ trang sức như vòng cổ, nhẫn, túi ăn trầu, trang sức bạc khiến cho bộ trang phục thêm tinh tế. Riêng đến các phiên chợ như chợ Rạnh, chợ Bãi Chạo (Kim Bôi), chợ Lồ - Phong Phú (Tân Lạc), bà con chủ yếu diện trang phục dân tộc Mường với yếm, áo cánh ngắn, váy dài tôn thêm vẻ mềm mại của người xứ núi, cạp váy được dệt bằng tơ nhiều màu tạo những hoa văn tinh xảo. 

 

Mua bán ở chợ phiên, sẽ không thấy cảnh ồn ã, xô bồ, mặc cả kỳ kèo bởi bà con các dân tộc không nói thách, cứ ngã thật giá, bán mớ, bán gùi theo cách ước lệ chứ không mấy khi đặt lên bàn cân. Nếu thấy thích món đồ nào, bạn cứ ngắm nghía, hỏi han, tìm hiểu và dẫu không mua cũng chẳng sao, bà con luôn xởi lởi đón chào bằng tâm hồn rộng mở. Phiên chợ thường bắt đầu từ tờ mờ sáng và kết thúc vào cuối buổi trưa. Cứ như vậy, những buổi chợ phiên nơi sinh sống tập trung của đồng bào các dân tộc Mường, Dao, Thái, Mông hàng tuần náo nhiệt diễn ra với sự cuốn hút đến kỳ lạ, mang đến những trải nghiệm đầy thú vị về cuộc sống, sắc thái văn hóa của cộng đồng các dân tộc vùng cao.

 

 

                                                                                 Bùi Minh

 

Các tin khác

Chợ Bờ giờ chỉ đông nhất, nhộn nhịp nhất vào phiên cuối năm.
Ở Lạc Thủy, bà con tận dụng mọi diện tích bỏ trống để chăn thả dê.
Không có hình ảnh
Nhân dân thị trấn Chi Nê (Lạc Thủy) tham gia bê tông hóa đường giao thông theo phương thức “Nhà nước và nhân dân cùng làm”.

Sắc xuân trên những cánh rừng

(HBĐT) - Những cánh rừng trồng xanh ngắt chạy dài, những vườn keo lai, keo tai tượng mỡ màng xen lẫn với trám, lát vươn mình trong nắng gió. Đất trời Hoà Bình hôm nay được khoác lên mình tấm áo xanh đầy sức sống của rừng. Đi dưới những tán rừng, không khí thoáng đãng trong, lành khiến lòng bỗng thanh thản lạ thường, tôi chợt nhớ đến lời ca trong một bài hát của nhạc sỹ Đỗ Hồng Quân: “Một người không thể ngăn được gió /Một người không thể ngăn được lũ... Nhiều người trồng ta sẽ có ngàn cây /Vạn người trồng ta sẽ có rừng cây”.

Năm đầu ở khu tái định cư xóm Mừng

(HBĐT) - Bao năm nay, nhiều hộ dân ở xóm Mừng, xã Xuân Phong (Cao Phong) sống ở những ngọn núi cao sát khu bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Thượng Tiến. Họ chỉ biết trồng ngô, sắn, đi làm thuê hay dựa vào rừng để sống, nay được Nhà nước quan tâm đầu tư nhiều hộ bỏ hẳn cuộc sống du canh, du cư về với bản.

Khúc ca xuân trên quê hương

(HBĐT) - Theo lời bài hát “Nhớ mãi Kim Bôi” của nhạc sỹ Huy Tâm: “Anh ơi, anh hãy về Kim Bôi quê mẹ giữa mùa hoa mơ trắng ríu rít phiên chợ Bo Kim Bôi chén vàng xưa đong đầy nước mắt. Suối khoáng trong nhưng đời vẫn đục. Kim Bôi chén vàng nay đong đầy no ấm. Suối khoáng trong soi đời đẹp giàu ”... chúng tôi về thăm Mường Động đúng vào mùa hoa mơ, hoa đào khoe sắc thắm. Về Kim Bôi để tận mắt chứng kiến sự đổi thay của vùng đất chén vàng.

Không để hàng lậu, giả, hàng kém chất lượng trà trộn vào thị trường dịp Tết

(HBĐT) - Những ngày này, BCĐ 389/ĐP tỉnh, BCĐ 389/ĐP các huyện, thành phố đang tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường dịp Tết Nguyên đán, nỗ lực thực hiện các giải pháp ngăn chặn, đẩy lùi, không để hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng trà trộn vào địa bàn.

Sôi động thị trường cây cảnh Tết

(HBĐT) - Vào ngày này, ở khắp các tuyến đường của thành phố Hòa Bình ngập ngời sắc đỏ hoa đào, những chậu mai, chậu quất và cam Canh vàng ruộm rực rỡ đón xuân. Một loại cây cảnh mới được nhiều người chú ý là đu đủ với dáng thế cong, lá, quả mướt mát, xum xuê cũng đã xuất hiện trên thị trường Tết này.

Xã Ngọc Mỹ khó khăn trong xây dựng nông thôn mới

(HBĐT) - Ngọc Mỹ (Tân Lạc) là xã thuần nông, đời sống của người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp nhưng công trình thuỷ lợi xuống cấp, chủ yếu phụ thuộc vào thiên nhiên không đảm bảo cho sản xuất, thâm canh tăng vụ hàng năm. Mặt khác xã không có ngành nghề phụ nên tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên chỉ chiếm hơn 33%. Tỷ lệ hộ nghèo 27,5%, hộ cận nghèo 31%, thu nhập bình quân đầu người đạt 12 triệu đồng/năm.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục