Trong nhiều ca khúc bất tử hát về tinh thần chiến đấu bất khuất ngoan cường trong cuộc chiến tranh vệ quốc của dân tộc, Chiến thắng Điện Biên là khúc ca xuyên thế kỷ. 

Khúc ca Chiến thắng Điện Biên đã đi vào tâm thức người Việt nhiều thập niên qua. Nó như một thông điệp truyền tụng tinh thần yêu nước và ý chí quật cường của người Việt trong cuộc chiến tranh vệ quốc của dân tộc với bầu bạn thế giới. Dẫu là khúc ca bất tử, song không phải ai cũng hiểu khúc ca ấy ai là tác giả, nó ra đời ở đâu?

Đỗ Nhuận là nhạc sĩ tài hoa, người cố nhạc sĩ mà tên tuổi của ông gắn liền với những ca khúc viết vềBộ đội Cụ Hồ và Trường Sơn huyền thoại. Trong nhiều ca khúc sáng tác vềngười lính như Hành quân xa, Trên đồi Him Lam, thì ca khúc Chiến thắng Điện Biên là biểu tượng cao đẹp vềsự hội tụ niềm vui của toàn Đảng, quân và dân ta sau 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp.

Năm 1995, trong dịp nhạc sĩ Đỗ Nhuận được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật (đợt đầu tiên), khi tâm sự vềsự ra đời của ca khúc Chiến thắng Điện Biên ông nói với đông đảo báo giới rằng: "Tôi đã hình dung ra ngày quân và dân Tây Bắc giải phóng. Những ca từ trong bài hát đều rút ra trong cuốn hồi ký trong những ngày tháng tôi chiến đấu. Tôi nghĩ, mình phải có một ca khúc sáng tác vềngày Điện Biên giải phóng trong sự hân hoan vui mừng của các dân tộc anh em miền Tây Bắc. Vậy là đêm mồng 7 tháng 5 năm 1954, tôi đã thức trắng để gieo những nốt nhạc đầu tiên lên những vần thơ. Những ca từ "Giải phóng Điện Biên, bộ đội ta tiến quân trở về, giữa mùa này hoa nở, miền Tây Bắc tưng bừng vui”, đã nung nấu trong đầu tôi nhiều ngày, nhiều tháng trước đó. Ca khúc Chiến thắng Điện Biên là ca khúc ruột của cuộc đời tôi, đã nở hoa giữa miền Tây Bắc”.

Khi các phóng viên phỏng vấn: "Tâm trạng lúc đó của ông như thế nào khi viết ca từ đầu tiên”, nhạc sĩ Đỗ Nhuận rưng rưng nước mắt: "Lúc đó tôi nghĩ đến ngày thắng lợi, đến sự thất bại của quân viễn chinh Pháp. Tôi mường tượng ra sự đầu hàng của các binh lính Pháp, bên cạnh đó là niềm vui hân hoan reo hò thắng lợi của quân và dân miền Tây Bắc. Suốt những ngày nung nấu những ca từ, là những ngày tôi sống trong xúc động. Lòng trắc ẩn vềsự vui mừng mà rơi nước mắt. Nói cách khác, tôi viết ca khúc Chiến thắng Điện Biên trong niềm xúc động tự hào và cả nước mắt”.

Ngay sau khi ca khúc Chiến thắng Điện Biên hoàn chỉnh, Đài Tiếng nói Việt Nam đã trực tiếp thu âm và trở thành bản nhạc "bình minh” chào đón mỗi ngày mới, phát rộng rãi trên toàn quốc. Những nốt nhạc "Giải phóng Điện Biên, bộ đội ta tiến quân trở về, giữa mùa này hoa nở, miền Tây Bắc tưng bừng vui” đã làm nức lòng chiến sĩ cả nước, ăn sâu bám rễ vào tiềm thức nhân dân, có sức lan tỏa khắp 5 châu 4 biển và toàn thế giới. Ca khúc Chiến thắng Điện Biên như một "lá chắn” chấm dứt 9 năm trường kỳ đánh thực dân Pháp và tuyên bố với bạn bè thế giới là toàn thắng đã vềvới nhân dân Việt Nam, thực dân Pháp đã thất bại hoàn toàn, con người và dải đất Điện Biên đã bước sang ngày mới.

Âm hưởng của ca khúc Chiến thắng Điện Biên luôn vang dội khắp non sông. Ca khúc ấy không chỉ là thông điệp tuyên bố chấm dứt sau 9 năm trường kỳ kháng chiến của dân tộc ta, mà còn là người bạn đồng hành của những người lính đã từng chiến đấu trên chiến trường Điện Biên Phủ. Ca khúc ấy không chỉ tượng trưng cho lá cờ bách chiến bách thắng, mà còn là "sợi chỉ đỏ” đánh dấu "cột mốc” ngày toàn thắng, thấm đẫm bao mồ hôi, xương máu chen lẫn niềm vui vô bờ bến của quân và dân cả nước. Nó vừa có sức lan tỏa rộng rãi trên toàn thế giới, vừa có sức sống mãnh liệt trong lòng công chúng. Ai cũng thuộc, ai cũng nhớ, ai cũng tự hào và chẳng bao giờ quên.

Khi nói về ca khúc Chiến thắng Điện Biên, nhạc sĩ trẻ Trần Hợp, hội viên Hội Nhạc sĩ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nhận xét: Đó là tác phẩm điển hình, mẫu mực của nhạc sĩ Đỗ Nhuận. Ông đã sáng tạo điệu thức dân ca, vận dụng nhuần nhuyễn sự mới lạ, mang sắc thái những điệu dân ca Tây Bắc và làn điệu chèo (xắp qua cầu) của đồng bằng Bắc Bộ. Tất cả những hình tượng như tiếng kèn, nhịp bước quân hành, những bước chân rạo rực, điệu múa xòe hoa đều cuộn chảy trong tâm hồn ông, rồi trào dâng thăng hoa thành vần, nhạc, điệu.

Con người và phong cảnh Mường Thanh, Điện Biên, Tây Bắc đã được thăng hoa trong những ca từ, nhảy múa trong từng nốt nhạc, hân hoan hùng tráng trong mỗi điệp khúc, tạo thành biểu tượng sắc thái cho chiến thắng vinh quang của dân tộc. Để khi "Núi sông bừng lên, đất nước ta sáng ngời, cánh đồng Điện Biên cờ chiến thắng tưng bừng trên trời” khiến "Cả thế giới đón mừng chiến dịch đại thắng lợi, góp sức xây dựng hòa bình”.

                           Theo Baovanhoa.vn