Hoa ban khoe sắc tại đường Nguyễn Văn Trỗi, phường Tân Thịnh (TP Hoà Bình).
Đối với người dân trong tỉnh, loài hoa này ngày càng trở nên gần gũi, đem lại nhung nhớ, yêu thương. Ở Hòa Bình, hoa ban không nhiều trùng trùng, lớp lớp khắp đồi núi như các tỉnh Điện Biên, Sơn La, nhưng loài hoa này đã xuất hiện nhiều hơn không chỉ ở các bản làng dân tộc Thái, huyện Mai Châu mà còn ở nhiều điểm, khu du lịch trong tỉnh như Kim Bôi, Cao Phong.… Ở TP Hòa Bình, nhiều gia đình, quán nước, khu dân cư yêu hoa ban trắng, đỏ đã trồng hoa trước cửa nhà, khuôn viên để tận hưởng hương sắc loài hoa này mỗi dịp vào xuân. Nhiều năm nay, ven 2 bên đường Nguyễn Văn Trỗi, khu vực dưới chùa Hòa Bình mỗi độ vào xuân, hoa ban nở trắng trời làm cho cảnh sắc của con đường thêm hấp dẫn.
Chị Bùi Thị Bích ở phường Hữu Nghị (TP Hoà Bình) chia sẻ: Cứ mỗi dịp đầu xuân, tôi cùng chúng bạn tới con đường Nguyễn Văn Trỗi để lưu lại khoảnh khắc đẹp của sắc hoa ban để làm kỷ niệm.
Màu trắng hoa ban thường ví von như vẻ đẹp tinh khôi, trong sáng của những thiếu nữ nơi miền sơn cước. Có nhiều câu chuyện kể về sự ra đời của loài hoa này. Nhưng theo truyền truyến của người Thái, thì đó là cả một câu chuyện về tình yêu của đôi trái gái dù bị cha mẹ ngăn cấm nhưng vẫn một lòng chung thủy son sắt. Hoa ban tượng trưng cho người con gái Thái, biểu tượng của tình yêu đôi lứa, đồng thời là sự hiếu thảo và biết ơn trân trọng. Hoa ban gắn liền với đời sống văn hóa, tinh thần của người dân tộc Thái. Theo chị Hà Thị Hiên ở Xăm Khòe (Mai Châu), chẳng biết loài hoa ban có từ khi nào, chỉ biết theo lời kể của ông bà mình vài chục năm về trước ở trên núi, trước đồi nương đã có loài hoa này.
Ngày xưa, hoa chỉ mọc ở các dãy núi, những năm gần đây, hoa ban đã được trồng ở một số điểm du lịch trên địa bàn huyện Mai Châu. Người dân bản địa ưu ái mệnh danh hoa ban là loài hoa vua, là một trong những sản vật của núi rừng, có thể trang trí, chế biến thành các món ẩm thực mang đặc trưng của đồng bào dân tộc, kết hợp với mùi thơm của tỏi, giềng, vị cay của ớt, mắc khén hay vị chua của nước chấm, tất cả đã tạo thành món ăn đặc trưng được lưu truyền từ bao đời nay mà chỉ có ở người Thái Tây Bắc… Nhiều du khách thời điểm này đã tìm đến các tỉnh Tây Bắc để lưu lại những hình ảnh thật đẹp với hoa ban.
Linh Trang