Được biết rõ hơn: Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ và tay sai, Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo nhân dân các dân tộc trong tỉnh thực hiện xuất sắc nhiệm vụ chiến lược của Đảng: vừa xây dựng CNXH, vừa chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, chi viện sức người, sức của cho miền Nam, góp phần vào sự nghiệp thống nhất Tổ quốc. ở thời điểm diễn ra cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước cũng là lúc quan hệ sản xuất mới XHCN được hình thành, xoá bỏ hoàn toàn mọi tàn dư của chế độ phong kiến, lang đạo trói buộc người nông dân từ bao đời. Cơ sở vật chất bước đầu được xây dựng, Đảng bộ và nhân dân tỉnh ta đã thực hiện tốt phương châm: "Thóc thừa cân, quân thừa người”, tất cả vì miền Nam ruột thịt, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.

Hai lần chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ, Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo quân, dân tổ chức đánh địch và phòng tránh tốt, giảm thiệt hại về người và của, lập nhiều chiến công xuất sắc. Kết quả đã bắn rơi 49 máy bay, trong đó có những máy bay hiện đại nhất lúc bấy giờ của không quân Mỹ, bắt sống hàng chục giặc lái chỉ bằng vũ khí bộ binh góp phần xứng đáng vào chiến thắng chung của dân tộc. Tiêu biểu là trận chiến đấu bắn rơi 1 máy bay phản lực F.4H của quân và dân xã Liên Hòa (nay là xã Yên Nghiệp), huyện Lạc Sơn ngày 31/5/1965; trận chiến đấu bắn rơi máy bay RF101 Mỹ của quân và dân xã Trung Thành, huyện Đà Bắc ngày 29/4/1966; trận chiến đấu bắn rơi máy bay F.105 không quân Mỹ của lực lượng dân quân xã Thu Phong, Kỳ Sơn (nay là huyện Cao Phong) ngày 20/7/1966; trận chiến đấu bắn rơi máy bay phản lực F.105 không quân Mỹ của dân quân xã Mường Chiềng, huyện Đà Bắc ngày 30/4/1967... và trận chiến đấu tại Đồi Bù của quân và dân xã Hợp Hòa, huyện Lương Sơn từ ngày 22 - 29/12/1972 được nhớ đến là một trong những trận đánh điển hình trong những năm kháng chiến chống Mỹ của quân và dân tỉnh ta.

Những hình ảnh, tư liệu được trưng bày tại Bảo tàng cũng ghi rõ: Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đã có hàng vạn con em các dân tộc tỉnh lên đường nhập ngũ, trực tiếp tham gia chiến đấu ở trên khắp các chiến trường vì mục tiêu giành độc lập, tự do, thống nhất đất nước. Đồng chí Nguyễn Thị Thi, Giám đốc Bảo tàng tỉnh cho biết: Các hiện vật được lưu giữ tại đây có thể không đầy đủ nhưng những thông tin, tài liệu được Bảo tàng sưu tầm, ghi chép tỉ mỉ với độ chuẩn xác cao nhất để lưu giữ làm tài liệu giáo dục truyền thống cách mạng và cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.