Mó Vắt, xã Đồng Bảng, huyện Mai Châu – Nơi bắt đầu những tin đồn thất thiệt về “bệnh lạ”.
(HBĐT) - Thời gian gần đây, trên các phương tiện thông tin đại chúng đã đưa nhiều luồng thông tin về “bệnh lạ” ở bản Vắt, xã Đồng Bảng, huyện Mai Châu. Nhiều lời đồn đại xung quanh về mó nước (mạch nước) hại người với những căn bệnh quái ác như câm điếc, thần kinh, đần độn và dị tật... Người ta cho rằng: Những căn bệnh này đều do nguồn nước tại mó Vắt gây ra.
Để làm rõ nhưững thông tin này, Sở Y tế đã chỉ đạo Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh phối hợp với Trung tâm Phòng chống bệnh xã hội, Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tiến hành khảo sát tình hình bệnh tật, mối liên quan giữa nguồn nước và bệnh tật ở bản Vắt và làm rõ các thông tin mà báo chí đã đưa tin..
Hiện nay, bản Vắt có 58 hộ dân với 239 nhân khẩu. Đa phần làm nghề trồng trọt, chăn nuôi. Nguồn nước được sử dụng chính là nước giếng khoan và 30% số hộ gia đình của bản hiện đang sử dụng nguồn nước tại mó Vắt. Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh đã tiến hành lấy mẫu và xét nghiệm nước tại mó Vắt. Kết quả cho thấy, 17 chỉ số hóa lý và vi sinh hoàn toàn nằm trong giới hạn cho phép. Đồng thời khi được hỏi, những người dân nơi đây đều rất tự hào về mó nước của bản mình. Ông Lò Văn Xuân, Trưởng xóm Vắt, xã Đồng Bảng cho biết: Chính ông và gia đình cũng đang sử dụng nguồn nước tại mó Vắt và người dân tại bản hoàn toàn yên tâm khi sử dụng nước tại đây.
Chúng tôi đã có buổi trò chuyện với anh Lò Văn Niên – người sống ngay cạnh mó Vắt về tình hình sử dụng nước của gia đình, anh cho biết: “Nhà tôi 5 đời rồi đều dùng nước tại mó, ai cũng khỏe mạnh, chẳng mấy khi ốm đau. Nước ở mó Vắt mát mẻ về mùa hè, ấm áp về mùa đông, lại ngọt nữa. Nhiều nhà trên tiểu khu còn mang máy bơm xuống lấy nước về dùng!”
Về tình hình bệnh mãn tính và dị tật bẩm sinh, qua kết quả điều tra đánh giá của đoàn công tác, bản Vắt có 16 người mắc bệnh, tỷ lệ chiếm 6,69%. Trong đó 7/16 trường hợp có yếu tố gia đình, đó là câm điếc bẩm sinh, dị tật bẩm sinh và thiểu năng trí tuệ. Có 10 trường hợp phát bệnh trước khi đến sống tại xóm, ngoài ra có thêm 2 trường hợp mù lòa do tuổi già nâng trường hợp có bệnh không liên quan đến môi trường sống tại bản lên 75%. Đồng thời, chỉ có 2 trường hợp mắc bệnh có sử dụng nước tại mó Vắt. Như vậy không có cơ sở cho rằng việc mắc bệnh là do ảnh hưởng của môi trường hay nguồn nước tại xóm.
Cơ cấu bệnh mãn tính và dị tật bệnh tại xóm Vắt không có sự khác biệt so với các địa phương khác trong toàn quốc. Tỷ lệ tâm thần là 0,84% thấp hơn so với tỷ lệ tâm thần theo nghiên cứu của Viện Sức khỏe Trung ương là 1%. Tỷ lệ động kinh 0,84% tương đương với tỷ lệ được công bố năm 2007 của Sanofi Aventis nghiên cứu tại 108 quốc gia là 0,89%. Tỷ lệ thiểu năng trí tuệ là 1,7%, tỷ lệ dị tật bẩm sinh và câm điếc bẩm sinh là 2,51 % cũng tương đương với các chỉ số đã được các nhà khoa học nghiên cứu và công bố. Như vậy, tại xóm không có tình trạng các bệnh gia tăng đột biến về số lượng so với các địa phương khác.
Căn cứ những kết quả nghiên cứu, sự thật về “bệnh lạ” ở bản Vắt đã được làm sáng tỏ. Thời gian tới, Trung tâm Y tế dự phòng huyện, Phòng Y tế huyện Mai Châu sẽ tiến hành phối hợp với xã tổ chức họp dân và phổ biến kết quả điều tra tình hình bệnh tật tới nhân dân xóm Vắt để người dân yên tâm sinh sống trên địa bàn./.
Thu Hương