Gần đây, tình trạng ngộ độc liên tiếp xảy ra do sử dụng thuốc Nam, thuốc Bắc ở nhiều nơi, đặc biệt là trường hợp hai cháu bé tại Nam Định uống thuốc bổ của bà lang bị ngộ độc.
 Cũng như thuốc Tây y, thuốc Nam, thuốc Bắc cũng có những vị có độc tính. |
Các vị thuốc chứa chất độc
Một số vị thuốc Nam, thuốc Bắc độc dùng trong trị liệu như nhân ngôn, thạch tín, cà độc dược, phụ tử, mã tiền… đều là những vị thuốc có độc tính cao được sử dụng trong các thang thuốc.
Chất độc vô cơ như thạch tín (arsenic), là chất được dùng làm thuốc kích thích tủy xương để tạo máu với liều nhỏ, nhưng khi sử dụng liều cao lại gây độc mà rất khó bị phân hủy.
Chất độc hữu cơ gặp ở các dạng tự nhiên, trong cây cỏ như cà độc dược, tam thất, lá ngón... các chế phẩm từ thuốc phiện cũng được dùng trong y tế dưới dạng hoạt chất như morphin... mà trong thuốc Đông y cũng có dùng dạng thuốc phiện để trị bệnh. Mã tiền liều thấp có công hiệu làm cường kiện cơ (tăng trương lực cơ), nhưng là cây rất độc vì cây có chất gelmicine giống chất strychnine nên dùng quá liều sẽ gây ngộ độc. Cà độc dược được chế thành atropine và benladone, cả hai loại này đều xếp vào độc bảng A. Trong Đông y cũng dùng chúng để trị bệnh.
Đặc biệt là cây trúc đào (nerium oleanderi), mọi thành phần của cây đều độc vì có chất oleanderi và neriolin được sử dụng làm thuốc. Có trường hợp mù mắt do nhựa trúc đào, cành trúc đào làm que xiên thịt nướng, khi ăn thịt sẽ bị ngộ độc.
Cây hoa đỗ quyên vừa dùng làm thuốc trị bệnh, song có chứa chất độc, nếu lạm dụng cũng gây ngộ độc. Cây mao địa hoàng (digitalis purpurea), cho chất digoxin chữa trị bệnh tim, nếu uống quá liều cũng bị ngộ độc.
Mật ong cũng có thể gây độc nếu như loại mật ong này được lấy từ các loài hoa độc (lim, bạch đàn...) và trong đó có một số loại độc chất chưa phân lập được nếu ăn nhiều sẽ gây độc (say mật).
Ngay cả nhân sâm, nếu sử dụng không đúng cũng bị ngộ độc hoặc gây tử vong. Mặc dù Đông y cho rằng, sâm là một vị thuốc đại bổ nguyên khí, phục mạch, cố thoát, bổ tỳ ích phế, sinh tân, an thần. Nhưng khi lạm dụng hoặc dùng không đúng mục đích cũng gây nguy hiểm chết người. Nên người xưa có dặn: “Phúc thống phục nhân sâm tắc tử” (người đau bụng do hư hàn uống nhân sâm có thể chết). Khi dùng nhân sâm cần lưu ý: người có bệnh thực nhiệt và thấp nhiệt không nên dùng; khi dùng nhân sâm phải bỏ cuống sâm đi, vì nó dễ gây nôn mửa; không dùng đồ sắt để cắt, nấu nhân sâm; suyễn khạc ho do khí ủng trệ, đờm thực nhiều thì không dùng; các chứng đau do thực (đau bụng cứng, sờ vào đau thêm) không nên dùng; khi phối hợp với các vị thuốc khác phải tránh dùng với lê lô (tương phản là phản lại nhau), ngũ linh chi (tương úy tức là sợ nhau), bồ kết (tương ố tức là ghét nhau) sẽ có hại…
 Để đảm bảo an toàn, người dân cần bốc thuốc tại cơ sở YHCT tin cậy. Ảnh: Phương An |
Và việc sử dụng không đúng
Đó là mới dẫn một trong số các vị thuốc có thể gây độc, chứ chưa nói đến khi sử dụng không đúng mục đích trong thang thuốc khiến có thể gây tử vong như trong y thư nói: “Hàn ngộ hàn tắc tử” nghĩa là khi cơ thể đã hàn mà lại sử dụng các vị thuốc mang tính hàn, đương nhiên hàn sẽ tăng lên bội phần dẫn đến chết! Chẳng hạn, khi hàn phải dùng ôn pháp để làm ấm nóng cho người bệnh. Vậy phải dùng các loại thuốc ấm nóng để chữa các chứng hư hàn, quyết lảnh hồi dương cứu nghịch. Trên lâm sàng thường dùng các vị thuốc như: nhân sâm, phụ tử, nhục quế, sanh cương. Hay “Nhiệt ngộ nhiệt tắc cuồng” ý nói là cơ địa người bệnh đã nhiệt mà lại sử dụng những vị thuốc mang tính nóng ắt sẽ làm cho người bệnh sinh điên! Ví dụ như mắc chứng can phong nội đồng do nhiệt thịnh, cần dùng câu đằng với linh dương giác, cúc hoa, thạch cao thì lại dùng phụ tử, nhục quế, sanh cương… Dùng hoàng bá thuốc giáng hỏa, hay huyền sâm.
Còn khi lập thang thuốc mà có những vị đối kháng trong cùng một thang là có thể xảy ra sự tương tác bất lợi như vị thuốc này kìm hãm hay làm giảm tác dụng của một hoặc nhiều vị khác có cùng thang, thậm chí sự tương tác còn có thể tạo thành chất độc… như vậy sẽ không đạt mục đích điều trị khỏi bệnh, mà còn gây hại cho cơ thể người bệnh và dẫn đến tử vong.
(HBĐT) - Ngày 8/12, tại thị trấn Kỳ Sơn (huyện Kỳ Sơn), Công ty bảo hiểm nhân thọ Prudetial Việt Nam đã phối hợp với Hội phụ nữ huyện, Chi nhánh Prudential tại Hoà Bình tổ chức lễ tri ân khách hàng và tặng quà cho phụ nữ Kỳ Sơn.
Thì là là một loại rau gia vị không thể thiếu trong các món canh cá, chả cá, chả mực… vừa thơm ngon vừa át được mùi tanh. Ngoài tác dụng làm gia vị trong ẩm thực, thì là còn có tác dụng làm thuốc.
Người già, niêm mạc của ống tiêu hóa teo dần, thành biểu mô của niêm mạc miệng cũng mỏng hơn, lợi co rút lại, khiến khả năng nhai giảm nên dễ bị nghẹn, nhất là khi lơ đãng.
Những đứa trẻ khoẻ mạnh thông minh là hạnh phúc của mỗi gia đình. Để có được điều đó là cả một quá trình mà mỗi người phụ nữ, mỗi cặp vợ chồng cần phải trang bị những kiến thức cơ bản về dinh dưỡng. Muốn con trẻ và mọi người trong gia đình được khoẻ mạnh, người phụ nữ cần có kiến thức về dinh dưỡng để con mình không bị mắc các bệnh có nguyên nhân do dinh dưỡng.
Mặc dù căn bệnh HIV/AIDS có xu hướng giảm cả về số người nhiễm, số bệnh nhân AIDS và tử vong do AIDS nhưng vẫn chưa đảm bảo tính bền vững mà vẫn tiềm ẩn những yếu tố nguy cơ bùng phát nếu chúng ta không có những biện pháp can thiệp mạnh mẽ. Đó cũng chính là những khó khăn, thách thức đối với mục tiêu “Hướng tới không còn người nhiễm mới HIV” - chủ đề của Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2011.
(HBĐT) - Vừa qua, Báo Hòa Bình nhận được đơn của bà Bùi Thị Phấn trú tại xóm Nau, xã Thu Phong (Cao Phong) hỏi về việc tính thời gian và mức sinh hoạt phí để hưởng trợ cấp BHXH một lần.
Phát triển bởi ICT GROUP.
