Cán bộ huyện Tân Lạc thực hành thiết kế mẫu nhà tiêu hợp vệ sinh.
(HBĐT) - Đồng chí Trần Thị ái Hương, Giám đốc Trung tâm YTDP tỉnh cho biết: Đến hết năm 2012, toàn tỉnh mới có 40% hộ gia đình có nhà tiêu hợp vệ sinh (NTHVS). 5 huyện đạt tỷ lệ dưới 30% là: Mai Châu 22,6%, Lạc Sơn 23,9%, Yên Thủy 26,5%, Tân Lạc 27,1%, Đà Bắc 27,3%. Đáng chú ý là một số huyện có tỷ lệ hộ nghèo thấp hơn nhưng tỷ lệ hộ không có NTHVS cao như: Lạc Thủy, Yên Thủy, Mai Châu. Như vậy, nghèo không phải là nguyên nhân chính để không có NTHVS.
Điều kiện vệ sinh kém gây ra nhiều loại bệnh, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, giống nòi. Đa số người dân tỉnh ta sống ở khu vực nông thôn, nhận thức, thói quen trong xây dựng, sử dụng, bảo quản NTHVS chưa cao. Tại một số địa phương, tình trạng phóng uế bừa bãi vẫn diễn ra. Cá biệt, có những xóm gần như “trắng” NTHVS hoặc dựng tạm bợ. Trước đây, mô hình nhà tiêu chủ yếu là 2 ngăn. Sau một thời gian sử dụng, loại nhà tiêu này không còn hợp vệ sinh khi mật độ dân cư ngày càng tăng.
Những năm qua, chương trình MTQG về NS&VSMTNT là công cụ chính thúc đẩy cải thiện, nâng cao tỷ lệ người dân nông thôn tiếp cận nước sạch và thực hiện vệ sinh. Ngoài sự hỗ trợ của Chính phủ, tỉnh còn nhận được sự hỗ trợ từ các tổ chức, chương trình như: Childfund, dự án rửa tay bằng xà phòng của Quỹ Uniliver, tổ chức DFID, Đông tây hội ngộ, Tầm nhìn thế giới... Những hoạt động của các tổ chức trên đã góp phần cải thiện điều kiện vệ sinh cho khu vực nông thôn. Song trên thực tế, với các nguồn lực đã đầu tư, kết quả thực hiện chương trình MTQG về NS&VSMTNT giai đoạn NTP2 còn hạn chế. Tỷ lệ hộ có NTHVS qua các năm chủ yếu tăng tự nhiên, khoảng 3%/năm. Chương trình MTQG về NS&VS MTNT giai đoạn NTP3 (2012 - 2015) đã được triển khai trên địa bàn tỉnh với mục tiêu đến năm 2015 có 65% hộ có NTHVS. Như vậy phải xây mới khoảng 60.000 nhà tiêu trong 4 năm (trung bình mỗi năm xây mới 15.000 nhà tiêu). Nếu không có các giải pháp, cơ chế, chính sách và kế hoạch can thiệp phù hợp sẽ khó đạt được mục tiêu đề ra.
Theo đồng chí Trần Thị ái Hương, khó khăn hiện nay là không ít địa phương chưa thực sự quan tâm đến chương trình. Nhiều xã chưa thành lập được BCĐ hoặc thành lập nhưng chưa có sự phân công trách nhiệm cụ thể. Chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành Y tế và các ban, ngành liên quan. Chưa huy động được sự tham gia của khối tư nhân. Thiếu cơ chế phối hợp, chia sẻ thông tin giữa các đơn vị triển khai thực hiện. Đội ngũ y tế chuyên trách quá mỏng. Kinh phí cho xây dựng nhà tiêu mẫu thấp. Chưa có cơ chế, giải pháp huy động nguồn lực của dân, quỹ tín dụng, NHCSXH, doanh nghiệp để người dân tiếp cận nguồn vốn. Hoạt động truyền thông chưa thực sự hiệu quả. Một số vùng giao thông đi lại khó khăn đã đẩy giá vật liệu xây dựng lên cao nên người dân khó hoặc không tiếp cận được thị trường. Một số trạm y tế, UBND xã không có NTHVS nên không làm gương để người dân làm theo. Công tác kiểm tra, giám sát không được thực hiện thường xuyên. Để thực hiện tốt chương trình cần phê duyệt kế hoạch trung hạn giai đoạn 2013-2015, có các giải pháp cụ thể về nguồn lực triển khai thực hiện. Thực hiện các can thiệp truyền thông hiệu quả. HĐND, UBND tỉnh bổ sung chỉ tiêu hộ gia đình sử dụng NTHVS vào kế hoạch phát triển KT-XH của tỉnh. Các xã giao trách nhiệm cụ thể cho từng thôn, xóm; yêu cầu mỗi đảng viên, cán bộ, giáo viên phải có NTHVS để làm gương và đưa vào bình xét thi đua hàng năm. Mỗi xóm, xã lập danh sách hộ đăng ký xây nhà tiêu và có bản cam kết xây dựng. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện xây dựng tại các hộ. Trao đổi kinh nghiệm giữa các huyện, xã. Khuyến khích áp dụng xây dựng loại nhà tiêu đảm bảo vệ sinh, chất lượng bền vững. Một trong những biện pháp quan trọng nhất là thúc đẩy nhu cầu của người dân, khuyến khích ưu tiên đầu tư cho vệ sinh.
Cẩm Lệ
Phát triển bởi ICT GROUP.
