(HBĐT) -  Từ năm 2017 đến nay, tại xã Tu Lý (Đà Bắc) rất "nóng" chuyện người dân vượt biên sang Trung Quốc lao động. Việc người dân vượt biên đi lao động trái phép tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm và để lại nhiều hậu quả khó lường. Đã có trường hợp người dân của xã bị lực lượng chức năng Trung Quốc bắt và làm thủ tục trả về nước. Nguy hiểm hơn có trường hợp do lao động quá sức, ốm đau, bệnh tật dẫn tới tử vong và nằm lại ở xứ người.

 Năm 2016, anh Nguyễn Văn N. (SN 1983), xóm Tràng, xã Tu Lý mất tại Trung Quốc. Người nhà anh Nguyễn Văn N. không thể đưa anh về quê nhà để mai táng do anh vượt biên trái phép sang Trung Quốc lao động "chui". Bên cạnh đó, có nhiều trường hợp bị lực lượng chức năng Trung Quốc bắt và trả về địa phương. Trường hợp của chị Đinh Thị M. (SN 1977) là một ví dụ. Ngày 10/2/2019, chị M. vượt biên sang Trung Quốc làm thuê. Nhưng chỉ sau 1 tháng, ngày 10/3/2019, chị bị lực lượng chức năng Trung Quốc bắt và trả về địa phương.

Thực trạng người dân xã Tu Lý đua nhau đi lao động trái phép tại Trung Quốc đang diễn ra phức tạp. Theo thống kê của chính quyền địa phương, năm 2017, toàn xã có 22 trường hợp vượt biên trái phép sang Trung Quốc. Năm 2018, tăng lên 67 trường hợp. Từ đầu năm đến nay đã có 41 trường hợp vượt biên trái phép sang Trung Quốc lao động "chui". Trong đó, xóm Mạ có tỷ lệ người dân đi lao động trái phép đông nhất, chiếm tới 31%. Độ tuổi người đi lao động "chui" chủ yếu từ 30 - 60 tuổi, trong đó có cả phụ nữ. Nhiều gia đình bỏ lại con cái, nhà cửa cho ông bà, cả vợ và chồng vượt biên sang Trung Quốc làm việc. Họ làm tại các công ty không đòi hỏi về trình độ chuyên môn cao hoặc làm giúp việc cho các gia đình người Trung Quốc.

Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến việc người dân bất chấp mọi nguy hiểm vượt biên sang Trung Quốc làm ăn? Theo nhiều người vượt biên sang Trung Quốc tại xã Tu Lý, nguyên nhân thôi thúc họ vượt biên là do cuộc sống khó khăn, đất đai khô cằn, trồng lúa, ngô đem lại hiệu quả kinh tế thấp?! Việc làm không có , nên họ muốn đi xuất khẩu lao động (XKLĐ) với giấc mộng thoát khỏi đói nghèo. Nhưng đi XKLĐ theo con đường chính thống thì không có tiền để nộp, nếu vay ngân hàng không biết bao giờ mới trả được nợ. Trong xã có nhiều trường hợp vay ngân hàng để đi XKLĐ, nhưng khi về không đủ tiền để trả nợ. Vì vậy, những người dân nghèo quyết định lựa chọn con đường đi XKLĐ "chui". Thấy một số người trong xã sau vài năm đi lao động trái phép tại Trung Quốc về xây được nhà, mua được xe máy, những người có ý định đi tìm hiểu cách vượt biên.

 Đồng chí Nguyễn Văn Triệu, Trưởng Công an xã Tu Lý cho biết: Qua điều tra của lực lượng Công an xã, tình trạng người dân đi lao động trái phép tại Trung Quốc là do nhu cầu tìm việc làm của người dân. Họ tự tìm hiểu thông qua những người hàng xóm đi trước về cách vượt biên, cách xin việc ở Trung Quốc. Tại xã Tu Lý không có một tổ chức hay cá nhân nào lôi kéo, dụ dỗ người dân đi lao động trái phép. Hiện tại, lực lượng Công an xã chưa ghi nhận trường hợp người dân đi lao động trái phép ở Trung Quốc bị bạo hành lao động, bị đánh đập hay tra tấn. Tuy nhiên, có một vài trường hợp bị lực lượng chức năng Trung Quốc phát hiện, bắt giam và làm thủ tục trả về nước. Địa phương hiện gặp nhiều khó khăn trong công tác quản lý công dân xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc. Do người dân ra khỏi nơi cư trí đi làm ăn xa thường không báo cáo cụ thể với chính quyền địa phương, vì vậy rất khó phát hiện những trường hợp lao động xuất cảnh trái phép.

Trong thời gian qua, cấp ủy, chính quyền xã Tu Lý đã phối hợp với Công an huyện theo dõi những đối tượng vượt biên trái phép sang Trung Quốc. Tổ chức tuyên truyền tại các cuộc họp xóm về mối nguy hiểm khi vượt biên trái phép, những rủi ro trong lao động bất hợp pháp như: không được bảo vệ khi xảy ra tai nạn lao động. Tuy nhiên, kết quả đạt được không như mong đợi, người dân vẫn truyền tai nhau việc đi sang Trung Quốc làm ăn kiếm được nhiều tiền. Làm giàu nhanh, không tốn kém chi phí ban đầu thực sự có sức hút rất lớn đối với một số người dân xã Tu Lý. Họ bất chấp mọi nguy hiểm đang rình rập bên kia biên giới. Người dân vượt biên trái phép sang Trung Quốc là vấn đề cần được ngăn chặn trước khi có những hậu quả đáng tiếc, nghiêm trọng xảy ra.

Đồng chí Bàn Văn Bình, Phó Chủ tịch UBND xã Tu Lý cho biết: Trong thời gian tới, cấp ủy, chính quyền xã kiên quyết ngăn chặn tình trạng người dân đi lao động trái phép sang Trung Quốc. Trước tiên, xã chú trọng phát triển KT-XH, nhất là đối với những hộ nghèo quan tâm đầu tư cây, con giống, vay vốn phát triển kinh tế; tạo việc làm cho người dân. Xã phối hợp với Phòng LĐ-TB&XH huyện tổ chức tư vấn, giới thiệu việc làm, giúp người dân đi XKLĐ đúng pháp luật. Tuyên truyền pháp luật nhằm nâng cao nhận thức mọi mặt, cải thiện đời sống kinh tế, văn hóa, tinh thần người dân.

Bên cạnh đó, xã tăng cường hơn nữa việc phối hợp với các xóm, đặc biệt là huy động sự tham gia của những người có uy tín trong tuyên truyền, vận động người dân không đi lao động trái phép; những hiểm họa của việc đi lao động trái phép. Lực lượng Công an xã thường xuyên rà soát, nắm tình hình người dân cư trú trên địa bàn để ngăn chặn hiệu quả tình trạng người dân vượt biên trái phép.